Dit zijn de mooiste Prinsjesdagen ooit

De automatische weermetingen zijn in de omgeving van Den Haag begonnen in 1951 op het KNMI-weerstation Valkenburg-Voorschoten. Opvallend is dat het deze eeuw bijna een graad warmer is dan in de vorige eeuw. De maximumtemperatuur is gestegen van gemiddeld 18,2 naar 18,7 graden. In de vorige eeuw was het 47% van de Prinsjesdagen droog, deze eeuw is dat maar liefst 61% van de gevallen geweest. Op natte Prinsjesdagen viel eerst gemiddeld 6,5 mm regen, nu is dat 5,1 mm geworden. Ook de zon schijnt meer, van 4,4 uur in de vorige eeuw tot 5,6 in de huidige. Het ziet er dus naar uit dat de kans op een nazomerse Prinsjesdag iets is gestegen dankzij de klimaatverandering.

Vijftien warme dagen

De laatste 72 Prinsjesdagen hadden meestal temperaturen onder 20 graden. Op 15 dagen werd het minstens 20 graden, een zogenaamde warme dag. Gemiddeld komt het dus eens per vijf jaar tot een warme Prinsjesdag.

Eerste tropische Prinsjesdag

Ongekend waren de temperaturen van 2020. Op 15 september werd het nabij Den Haag 30,3 graden en daarmee was het veruit de heetste derde dinsdag van september ooit. Het oude record van 28,7 graden uit 1961 werd verpulverd. In Brabant liep het kwik op tot ruim 35 graden. Op een derde plek staat 1963 met maximaal 24,8 graden. Dat laat wel zien hoe extreem de temperatuur in 2020 was.

De zon is rondom deze septemberdagen een kleine 12 uur op, maar gemiddeld schijnt de zon deze eeuw 5,6 uur per dag. In de vorige eeuw was dit nog 4,4 uur. Het nieuwe klimaat ziet er dus niet alleen warmer, maar ook zonniger uit. De zonnigste editie was in 1996, met bijna 12 uur zon. In 2020 scheen de zon 11,5 uur en 2000 en 1959 komen op afgerond 11 uur uit. Tien keer scheen de zon nog geen minuut, deze eeuw verliep alleen 2002 compleet grijs.

Soms al volop herfst

In 2015 was het onstuimig met een vrij krachtige wind. Er trokken buien over Den Haag en die gingen gepaard met onweer en windstoten van ruim 60 km/u. Het werd slechts 15,6 graden. De hoedjesparade kreeg het zwaar te verduren. Dit gold ook voor 2013, het was toen bewolkt, regenachtig en nog iets kouder met 14,7 graden. Sinds 1951 was het slechts 3 keer nog kouder. Zo werd het in 1962 tijdens een kletsnatte dag 13,9 graden. In 2001 werd het 13,8 graden en in 1994 slechts 11,8 graden. Deze recordkoude Prinsjesdag is misschien wel de meeste slechte, want er viel maar liefst 17,4 mm regen en de zon scheen niet.

De natste Prinsjesdagen ooit zijn die van 1967 en 1970 met respectievelijk 21 en 33 mm regen. Zeer onstuimig was het in 2004. Onze toenmalige Koningin Beatrix las haar troonrede voor bij een windkracht 7 en er werden windstoten gemeten tot 80 km/u! Er zijn ongeveer net zoveel Prinsjesdagen met als zonder neerslag. Toch zien we wel een verschuiving. In de vorige eeuw regende het op 53% van de Prinsjesdagen en viel op een natte dag 6,5 mm. Deze eeuw regende het op slechts 39% van de Prinsjesdagen en viel ook minder met 5,1 mm.

Te laat door paard en wagen

Sinds 1814 wordt Prinsjesdag gehouden op de manier zoals wij die nu kennen. In de eerste helft van de negentiende eeuw werd de zitting op de eerste maandag in november geopend, later werd dit de derde maandag in oktober. Vanaf 1848 werd Prinsjesdag gehouden op de eerste maandag in september.

Deze maandag was echter geen ideale dag, omdat een groot aantal Kamerleden met paard en wagen vanuit de andere kant van het land naar Den Haag moest komen. Omdat zondag een rustdag was, konden ze pas op maandag vertrekken en dat was te laat. Daardoor vindt de zitting sinds 1888 plaats op de derde dinsdag van september.