30-Daagse: kouder in november, winter in december?

Omdat het Europese weercentrum in het Engelse Reading zijn datapolitiek heeft aangepast en veel meer weerkaarten dan vroeger voor algemeen gebruik heeft vrijgegeven, zijn er bij het maken van onze wekelijkse 30-daagse verwachting veel meer gegevens beschikbaar. Niet alleen voor die eerste 30 dagen, maar deels tot 46 dagen vooruit. We kunnen nu, te beginnen steeds op de volgende maandag, 6 weken vooruit kijken.

Nu weet iedereen dat de verwachting, hoe verder je vooruit kijkt, steeds onzekerder wordt. In een verwachting voor 6 weken vooruit heb je het dan ook niet meer over de details, maar hooguit over trends. Vaak zijn er op de langste termijn nauwelijks signalen meer en kun je zelfs van geen trends meer spreken. Des te opvallender is het dat de verwachting voor 6 weken vooruit deze week voor de eerste twee weken van december wél een heel duidelijk signaal biedt. Er lijkt zich een sterk hogedrukgebied boven Scandinavië te vormen dat koude lucht, aanwezig boven Noordwest-Rusland, onze kant op laat stromen.

Week 1: van maandag 2 tot en met zondag 8 november

Zover is het voorlopig echter nog niet. Eerst beginnen we uitzonderlijk warm aan de novembermaand. Maandag kan het bij een sterke zuidwestelijke wind en, na een regenachtige start van de dag, later op de dag geregeld zon in delen van Nederland 20 graden worden. Het dagrecord in De Bilt zou zo verpulverd worden. Maandagmiddag en -avond stroomt koude lucht binnen, die we de rest van de week bij ons hebben. Dinsdag en woensdag kan een bui vallen, later in de week neemt een hogedrukgebied het heft in handen en wordt het stukken rustiger. In de nachten kan het dan wellicht zelfs licht vriezen en is er kans op mist en laaghangende bewolking. Overdag komt de zon er weer door en kunnen de temperaturen tot 11 of 12 graden oplopen, later nog iets hoger.

Week 2: van maandag 9 tot en met zondag 15 november

Het hogedruksignaal is er nog steeds. Nu lijkt het centrum ervan boven Scandinavië terecht te komen. Ook blijft de luchtdruk boven Centraal-Europa hoog. De wind bij ons waait uit richtingen tussen oost en zuid en een beetje afhankelijk daarvan schommelen de temperaturen. Overdag lijkt het gemiddeld met tussen 8 en 10 graden ongeveer normaal voor de tijd van het jaar te zijn, maar er zijn koudere opties als de oostelijke wind wat meer doorzet, maar ook warmere als de wind wat meer in de zuidhoek terechtkomt.

Week 3: van maandag 16 tot en met zondag 22 november

In deze week wordt de kans groter dat de belangrijkste hogedrukgebieden zich boven de Oceaan manifesteren, richting het zeegebied in de buurt van Groenland en IJsland. Gebeurt dit inderdaad, dan kan koude lucht over het westen van Europa naar het zuiden zakken en komen de temperaturen bij ons geleidelijk beneden normaal uit. Wel wordt het tegelijkertijd dan wisselvalliger omdat met die koudere lucht ook storingen vanuit het noorden meekomen. Het wordt dan opletten voor misschien wel de eerste winterse neerslag. In nachten waarin het opklaart kan het een paar graden vriezen, overdag komen de temperaturen, afhankelijk van de windrichting, tussen 4 en 8 graden uit.

Week 4: van maandag 23 tot en met zondag 29 november

Ook in deze week lijkt de variant van Atlantische hogedruk de meeste kans te maken. Als dat zo is, verandert weinig in het wisselvallige en vrij koude weer. Met, afhankelijk van de precieze drukverdeling, ook kans op winterse neerslag en vorst in de nachten. Overdag komt het kwik 4 tot 8 graden boven nul. Een vorstperiode dreigt nog niet.

En dan die laatste twee weken. In de eerste week van december neemt het signaal voor hogedruk in onze omgeving weer sterk toe. Eigenlijk van twee kanten. Boven het noorden van Scandinavië zou een hogedrukgebied moeten komen te liggen. En dat laat koude lucht het noordwesten van Rusland binnenstromen. Ook ten zuiden van Nederland lijkt de luchtdruk hoog te worden. Bij ons is de wind daardoor zuidwestelijk en zou de temperatuur weer wat kunnen oplopen met een toenemende wisselvalligheid.

En dan de echte winter?

In de tweede week van december lijkt de hogedruk boven het midden van Scandinavië terecht te komen. De koude lucht vanuit het noordwesten van Rusland stroomt dan over Centraal-Europa naar het westen. En dan wordt het ook bij ons spannend. Dat is opvallend omdat we het over 6 weken vooruit hebben en er toch een sterk signaal is. Tegelijkertijd kan het straks in de volgende berekening ook weer helemaal verdwenen zijn. Want ook dat hoort bij verwachtingen voor 6 weken vooruit. Die zijn zeer onbetrouwbaar.