30-Daagse: koudere weer houdt aan, maar winters?

Toch zit een echte doorbraak van de winter er nog niet in en dat komt vooral doordat er, door de warme voorgeschiedenis, vrijwel nergens kou voorradig is. Was de gemiddelde temperatuur in het poolgebied een week geleden nog 12 graden hoger dan normaal, nu schommelt het kwik er 9 graden boven het gebruikelijke gemiddelde. Op het Noordelijk Halfrond is het op het moment van schrijven alleen in een deel van Canada en langs de zuidrand van Siberië kouder dan normaal, verder overheersen de rode kleuren.

Andere dingen die opvallen, zijn dat de NAO-index (die het drukverschil tussen IJsland en de Azoren aangeeft) en de AO-index (een maat voor de drukverdeling in het Poolgebied) de komende twee weken omlaaggaan. Het wijst erop dat de straalstroom sterk blijft golven én dat aan het zeer stormachtige weer van dit moment in en direct rondom het poolgebied geleidelijk een einde moet komen. Dan kan het ook daar verder afkoelen.

Week 1: van 30 november tot en met zondag 6 december

Begint de week nog koud, met lichte tot lokaal mogelijk matige vorst, maandag overdag komt vanuit het noordwesten een front naderbij. In de avond en in de nacht naar dinsdag passeert het. Daarna lijkt de hogedruk ten noorden van Nederland zich even te herstellen en komt met een naar zuidoost tot oost draaiende wind koudere lucht vanuit het oosten van Europa dichterbij. Tegelijkertijd zien we vanuit het noordwesten een volgend lagedrukgebied op Nederland afkomen. Vanaf donderdag gaan het lagedrukgebied en het hogedrukgebied boven onze hoofden de strijd met elkaar aan. Het is een periode waarin de details bepalend zijn en voor hoe dat afloopt. Hoewel het kouder wordt, met temperaturen rond of iets onder het vriespunt in de nachten en overdag maximumtemperaturen van tussen 3 en 5 graden, lijkt ook daar een echte winterdoorbraak er niet in te zitten.

Week 2: van maandag 7 tot en met zondag 13 december

De westelijke helft van Europa wordt tussen twee gebieden met een hogere luchtdruk dan normaal ingeklemd. Er vormt zich een vore van lagedruk waarvan de kern ergens boven het zuidoosten van Frankrijk terecht moet komen. Het bijzondere van dit patroon is dat het oosten van Europa door zuidelijke winden met relatief zachte lucht wordt volgepompt, terwijl koude lucht langs de westrand van Europa naar het zuiden stroomt.

Dus ook al komt de wind bij ons uit het oosten of noordoosten, en dat is bij zo’n patroon zeker denkbaar, echt koude lucht is er op de manier nog steeds niet beschikbaar. Het is bij ons dan ook aanhoudend wat te koud voor de tijd van het jaar, met in de nachten temperaturen dichtbij het vriespunt of iets eronder, maar overdag wordt het tussen 3 en 5 graden. Verder kan af en toe neerslag vallen, misschien ook weleens natte sneeuw.

Week 3: van maandag 14 tot en met zondag 20 december

In de drukverdeling boven Europa lijkt nauwelijks verandering te komen. Nog steeds is het oosten van Europa zachter dan normaal terwijl koudere lucht (vooral in de hogere delen van de atmosfeer) ten westen van en boven de westelijke helft van Europa aanwezig is. In Nederland kan de wind nog steeds uit richtingen tussen noord en oost waaien, maar een garantie voor echte kou is dat, door de aanwezigheid van de zachte lucht boven het oosten van Europa, ook nu niet. Het lijkt op ongeveer normale tot iets beneden normale temperaturen uit te draaien met nog altijd af en toe neerslag. En net als in de week ervoor kan dit, als alles op zijn plek valt, ook weleens in de vorm van natte sneeuw zijn.

Week 4: van maandag 21 tot en met zondag 27 december

Ook de laatste week van deze verwachting zit er weinig verandering in de kaarten. Een echte kerstdepressie staat dit keer niet op de rol. Wel kan de stroming wat kantelen van oost naar zuidoost. Het warmere dan normale weer in het oosten van Europa houdt aan en echte kou kan onze omgeving nog steeds niet bereiken. Het blijft bij normale tot iets beneden normale temperaturen. En, het wordt saai, er valt af en toe neerslag. Onder de juiste omstandigheden kan die zelfs rond de kerstdagen ook als natte sneeuw vallen.

Richting de jaarwisseling

Ook tijdens de week waarin de jaarwisseling valt, lijkt in dit vrij normale decemberweer weinig te veranderen, ook niet op de grote, Europese schaal. Pas vanaf de januaristart neemt de kans op een inzettende westcirculatie toe. Dan zien we een inzettende zuidwestenwind met bijbehorende wisselvalligheid en hogere temperaturen. Of dit uiteindelijk ook echt gaat gebeuren, is de vraag. Op de achtergrond zijn er namelijk andere bewegingen.

Zo is de kans op een inzettende westcirculatie volgens het Europese rekencentrum duidelijk gedaald, van rond 40 procent eerder vorige week naar 20 tot 25 procent nu. Ook zijn er steeds meer aanwijzingen dat de poolwervel aan kracht gaat inboeten, in de loop va december. Mocht dat proces doorzetten, dan zou dit met het oog op de tweede helft van de winter nog weleens een interessante ontwikkeling kunnen zijn.

Samenvattend zullen we het voorlopig dus met omstandigheden moeten doen die in de tijd van het jaar passen. Met hooguit wat lichte vorst in de nachten en overdag temperaturen rond of iets beneden normaal. En soms dus misschien ook weleens natte sneeuw.