30-Daagse: spanning komt er begin januari pas goed in

Een interessante episode dient zich aan het einde van de Kerst aan, als een groot en diep lagedrukgebied, afkomstig uit de omgeving van IJsland, het Noordzeegebied in trekt. In de nacht van zaterdag op zondag en zondag overdag gaat het aan de kust stormen en is er op zee kans op een ware storm. Daarbij kunnen windstoten met snelheden tot ver in de 100 kilometer per uur optreden en lopen vooral in het westen van het land de regenhoeveelheden fiks op.

Week 1: van 28 december tot en met 3 januari

Het lagedrukgebied lijkt vervolgens heel de volgende week in onze omgeving rond te blijven tollen, af en toe geregenereerd door nieuwe impulsen vanuit het noordwesten. Van de windrichting en de temperaturen hangt af hoe het weer bij ons zich gedraagt. De bovenlucht is steeds vrij koud en als de wind aflandig is en er trekt eens een neerslaggebied over, dan kan die neerslag behalve in de vorm van regen ook als sneeuw vallen. In de nachten vriest het tijdens opklaringen licht, overdag wordt het een graad of 5. De hoofdberekening van het Europese model laat de temperaturen overdag in de loop van de week zelfs nauwelijks meer boven het vriespunt uitkomen. Deze berekening is echter een uitbijter in het hele pakket aan andere berekeningen en zullen we nog niet honoreren.

Week 2: van maandag 4 tot en met zondag 10 januari

De twee hogedrukgebieden, één op de Oceaan en de ander met kern in de buurt van Kazachstan, lijken boven Scandinavië wat naar elkaar toe te kruipen. Tegelijkertijd ontstaat boven het zuiden van de Oceaan ruimte voor lagedrukgebieden die richting Spanje en Frankrijk opstomen. Die brengen aan hun zuidzijde ook weer zachte lucht met zich mee, maar die lijkt onze omgeving vooralsnog niet te kunnen bereiken. De kans op oostelijke en dus aflandige winden in onze omgeving is daarbij nog wat groter dan in de komende week (week 1) en dat moet in het algemeen beneden normale temperaturen kunnen opleveren. Als er eens neerslag valt, kan dat nog steeds goed in de vorm van sneeuw zijn. In de nachten vriest het licht, overdag hangen de temperaturen van de wind en de voorgeschiedenis af. Licht winters weer ligt voor de hand, mogelijk is het iets meer.

Week 3: van maandag 11 tot en met zondag 17 januari

We gaan naar een situatie met een sterk negatieve NAO-index toe. Bij IJsland en Groenland is de luchtdruk hoog, in de buurt van de Azoren wordt juist een lagere dan normale luchtdruk berekend. Het patroon wordt zo ingetekend dat de grens tussen zachtere lucht, die het vanuit het zuiden onvermijdelijk weer gaat proberen, en de koudere in het noorden in de buurt van of misschien wel boven Nederland komt te liggen. Dat zou een opleving van de wisselvalligheid kunnen opleveren met, afhankelijk van de temperaturen, diverse neerslagsoorten. Gemiddeld wordt voor onze omgeving een normale temperatuur ingetekend, maar in werkelijkheid kan die sterk fluctueren.

Week 4: van maandag 18 tot en met zondag 25 januari

We lijken weer naar een situatie, zoals die ook nu is, terug te groeien. Met ook detailverschillen. Bij IJsland en Groenland wordt nog steeds een hogere dan normale luchtdruk berekend, bij de Azoren, maar ook boven onze omgeving is ie relatief laag. Het zwaartepunt van de lagedruk lijkt boven Duitsland te liggen. Nemen we dit letterlijk dan zou de wind bij ons uit richtingen tussen noord en west waaien, zijn de bovenluchten vrij koud, maar heeft het relatief warme water van de Noordzee wel invloed. Het lijkt dan ook wisselvallig te zijn met behalve regen ook kans op natte sneeuw. In de nachten kan het tijdens opklaringen nog steeds licht vriezen, overdag komt de temperatuur ruim boven nul uit, vooral door de invloed van het relatief warme zeewater.

SSW lijkt rond 7 januari op handen

Als we het samenvatten, dan wordt het hoogstens licht winters dus, al zou het vooral de eerste twee weken van de verwachting ook wel wat meer kunnen zijn. Toch moeten we er niet raar van opkijken als deze verwachting de komende tijd gaat veranderen, want de aanwijzingen voor een op handen zijnde SSW, een plotselinge opwarming van de stratosfeer boven het Noordpoolgebied, worden steeds sterker. Rond 7 januari moet die zich afspelen en dit zijn events die de drukverdeling in de loop van de weken erna behoorlijk op hun kop kunnen zetten. Vooral omdat de Poolwervel, de straalstroom hoog in de stratosfeer die het Poolgebied omspant, er volledig door ontregeld raakt.

Wordt nu in week 5 en week 6 een aarzelende stijging van de temperaturen berekend, zonder dat er meteen iets drastisch op de weerkaarten verandert (we lijken net als nu zelfs weer pal onder een lagedrukgebied terecht te komen), al naar gelang de SSW dichterbij komt, mag je ervan uitgaan dat we daarvan in de berekeningen toch meer gaan terugzien. En dan wordt het echt interessant.