30-Daagse: wel guur, maar nog geen winterweer
Het wordt vanaf de Kerstdagen kouder in Nederland en dat misschien ook wel voor langere tijd. Maar de meeste winterliefhebbers zullen toch niet blij zijn met de ontwikkelingen. Voor een natte flats gaan we nu eenmaal niet. Om het echt iets te laten zijn of worden, moet de wind uit richtingen tussen noord en oost gaan waaien, niet uit west tot noord of uit het zuiden. Het warme zeewater moet buitenspel worden gezet. Pas als dat gebeurt, gaan we praten. En zover is het niet.Hoopvolle berekeningen hebben we steeds wel gezien. Een beetje dan. Maar altijd ver weg en als ze dichterbij kwamen, bleek de werkelijkheid weer anders. Zie ook de update van vandaag van onze verwachting voor de komende Kerstdagen. Om het voor liefhebbers van winterweer, en dat zijn er nog altijd veel in Nederland, interessant te laten worden, hebben we hogedrukgebieden nodig boven het noorden van Europa. Sterke hogedrukgebieden, die het weer niet alleen daar beïnvloeden, maar ook de omstandigheden in onze omgeving naar hun hand kunnen zetten.
Alles moet erop gericht zijn om de zuidwestelijke wind, die in onze omgeving nu eenmaal bijna altijd waait, om te keren. En daar is tegenwoordig heel veel voor nodig. Nu lijken er deze winter zeker factoren te zijn die bij dat proces een handje willen helpen. Alleen zijn ze – zelfs samen – niet sterk genoeg om de invloed van die ene andere factor, die zo dominant is bij het bepalen van hoe het weerbeeld er bij ons uitziet, naar de kroon te steken. En dan hebben we het over de Poolwervel, de straalstroom op ruim 20 kilometer hoogte rondom het Noordpoolgebied.
De Poolwervel
Tot nu toe is die poolwervel heel sterk geweest en is de ‘gewone’ straalstroom, die het weer in Europa in hoge mate bepaalt, in elk geval op de Oceaan zoveel aangejaagd dat de activiteit van lagedrukgebieden groot is gebleven. Een hogedrukgebied boven Rusland en het oosten van Europa was de tweede partner in een dans die de wind bij ons de afgelopen weken voornamelijk in de zuidhoek hield. Iedere inval van kou werd hiermee al bij voorbaat de pas afgesneden. Sterker nog, de warme lucht, die met de zuidelijke wind meekwam, drong heel ver noordwaarts op.
Het winterbeeld op het Noordelijk Halfrond ziet er voor Europa dan ook redelijk triest uit. Komt de sneeuw in de VS en in grote delen van Azië (inclusief Rusland) op dit moment regelmatig tot aan de 40ste breedtegraad, Europa is de groene oase in een witte woestijn. Laten we Rusland even buiten beschouwing, dan zien we op ons continent alleen sneeuw in de hogere delen van de bergen en zo’n beetje vanaf het midden van Scandinavië naar het noorden. Dat is duidelijk niet het beeld zoals we dat eerder dit jaar van de decembermaand hadden. Het valt gewoon ronduit tegen.
Lagedrukgebieden blijven dominant
De Poolwervel dus. Hij wordt de komende tijd behoorlijk aangepakt, maar niet aan onze kant van de aardbol. Hier blijft de westelijke wind in de stratosfeer zeer sterk en houdt de ‘gewone’ straalstroom zijn extra impuls. Lagedrukgebieden blijven de komende tijd dan ook dominant, ondanks al die hogedrukgebieden die we ook steeds op de weerkaarten zien. Ten noorden van de Azoren lijkt de luchtdruk volgende week tot rond 1045 hPa op te lopen, en zelfs dan zijn de ruggen aan de noordzijde ervan niet sterk genoeg om de Oceaan voor lagedrukgebieden in het slot te gooien. Vooral in het noorden, waar de atmosfeer op grote hoogte maar blijft kolken en niet tot rust lijkt te willen komen, glippen ze er steeds doorheen, om het weer bij ons vervolgens naar hun hand te zetten.
Tegelijkertijd blijft de luchtdruk boven het oosten van Europa hoog. Hoe mooi uitbreidingen tot over Scandinavië soms ook op de weerkaarten verschijnen, dat oostelijke filiaal verdwijnt maar niet en daarmee houdt de wind vaak zijn zuidelijke component en maakt echt koude lucht geen kans. Het is frustrerend, maar wel de realiteit. De nieuwste berekening van zes weken vooruit van het Europese rekenmodel is duidelijk. Zowel de hogedruk op de Oceaan als die boven het oosten van Europa blijven ook de komende weken bestaan. En dankzij het sterke deel van de Poolwervel boven ons deel van het Poolgebied zullen ook lagedrukgebieden er steeds weer doorheen breken.
Als de wind al even niet zuidelijk of zuidwestelijk is, dan zal hij uit richtingen tussen west en noord waaien. En ook al is het daarmee niet superzacht en is de bovenlucht meestal koud genoeg voor een hagelbui, zoals eerder al aangegeven, is dit niet het beeld waar de winterliefhebber voor gaat.
Geduldig toekijken is het devies
Een samenwerking tussen het hogedrukgebied op de Oceaan en dat in het oosten zit er door al die lagedrukgebieden bij ons in de omgeving op korte termijn niet meer in, zo rekent het Europese weercentrum ons nu voor, waarmee we een inzettende oostelijke wind voorlopig even uit ons hoofd kunnen zetten. Wat jammer is, want in Siberië wordt het geleidelijk aan ijskoud. Aan de andere kant van het hogedrukgebied in het oosten, dat wel. Dat al die kou voor ons tegenhoudt.
Zoals de berekeningen er nu voor staan, houdt dit op z’n meest vrij gure weer tot in de eerste helft van januari aan, met daarbij in onze omgeving flink oplopende neerslaghoeveelheden. Daarna zou het alsnog een westcirculatie kunnen worden, al is dat natuurlijk nog heel ver weg.
Voorlopig zullen we het ermee moeten doen. De factoren die op het weer inwerken zijn vrij duidelijk en hebben allemaal hun invloed. Maar de sterkste ligt boven het Poolgebied. En wil er echt iets in het weerbeeld veranderen, dan zal de impuls daarvoor uit Poolgebied moeten komen. Gelukkig is er nog voldoende tijd en ook daar borrelt het. Geduldig blijven toekijken, is daarom het devies.
