Canarische Eilanden geteisterd door hitte en stof
Voor het eerst sinds het bestaan van het waarschuwingssysteem met kleurcodes is voor een deel van de Canarische eilanden een code rood afgegeven, in verband met extreme hitte, bosbrandgevaar en Saharastof in de lucht. De code rood geldt voor de eilanden Gran Canaria, Lanzarote en Fuerteventura. Voor de andere eilanden is code oranje van kracht. Zolang de code rood van kracht blijft, mag er op die eilanden niet meer gesport worden, zijn het werk in de bossen en de jacht stilgelegd en mag nergens vuurwerk worden afgestoken.Op de Canarische eilanden waait al enige dagen een oostelijke wind die vooral op enige hoogte in de atmosfeer (zo’n 200 of 300 meter) extreem hete woestijnlucht aanvoert, gevuld met een hoge concentratie aan woestijnzand. Verder is de lucht bijzonder droog, waardoor er een extreem gevaar voor bosbranden is. Op La Palma heeft de afgelopen dagen al een bosbrand gewoed, waarschijnlijk veroorzaakt door een 16-jarige jongen. In een gebied ter grootte van 1200 hectare brandde ongeveer 800 hectare af. Zes huizen vielen aan de vlammen ten prooi en ongeveer 300 mensen moesten geëvacueerd worden.
Extreme hitte
De aangevoerde lucht is zo heet, dat het op diverse plaatsen al ruim 40 graden is geworden. Voor de Canarische eilanden zijn dat zeer uitzonderlijke temperaturen. Op Gran Canaria mat Playa Ingles op een goed moment zelfs een temperatuur van 44 graden. Nu is de zee op leefniveau zo dichtbij dat de temperaturen daar dan ook wel weer tot aangenamere peilen dalen, maar op een hoogte van 200 of 300 meter, waar de warmste lucht wordt aangevoerd, is het vrijwel voortdurend boven 40 graden. Deze situatie houdt aan zolang de wind daar uit het oosten blijft waaien, zegt de Spaanse weerdienst. Tot en met vrijdag is dat het geval. In het weekend draait de wind naar het noorden. Dan wordt de heetste lucht naar het zuiden afgevoerd en kunnen de temperaturen weer tot normalere niveaus dalen.
Perioden met hitte en veel Saharazand in de lucht komen op de Canarische eilanden veel vaker voor, maar deze episode is wel heel extreem.
Het gebeurt allemaal aan de zuidflank van het Azorenhogedrukgebied. Normaal waait op de eilanden een noordoostelijke wind die vooral aan de noordkant behoorlijk sterk kan zijn. De aangevoerde lucht komt dan vanaf zee en brengt dunne wolkenvelden met zich mee, die vooral aan de noordkant van de eilanden hangen. Aan de zuidkant is het dan zonnig en het mooiste vakantieweer.
Invloed van de Saharazand
Op het moment dat de wind oostelijk wordt en in kracht toeneemt, worden de Canarische eilanden gevoelig voor de invloed van de Sahara, die in die omgeving natuurlijk relatief dichtbij is. Zandstormen brengen er niet alleen steeds weer nieuwe hoeveelheden zand in de lucht, ook kunnen ze erg hete lucht op transport zetten. Van die combinatie is ook nu weer sprake. Niet zelden zorgen de oostelijke passaatwinden boven de Oceaan ervoor dat die warme lucht vol zand helemaal tot het zuiden van Amerika doordringt. Ook daar kunnen de zichten sterk teruglopen door het vele zand in de lucht. Van het Amazonegebied is bekend dat Saharazand er een grote rol speelt in het vruchtbaar houden van de grond.
Ook bij ons weleens Saharazand
Als de wind uit het zuiden waait, kunnen warme lucht en Saharazand ook tot Nederland en omgeving doordringen. In de laatste jaren is dat meerdere malen gebeurd. Soms zat de lucht ook bij ons zo vol met zand dat onder heldere omstandigheden de lucht niet blauw, maar roodbruinachtig was. In dergelijke periodes kun je schitterende zonsopkomsten en -ondergangen zien. Valt er een keer een beetje regen, dan slaat het zand op auto’s neer. In de Alpen gebeurt het weleens dat de sneeuw roodbruin gekleurd is nadat een gebied met Saharazand en wat regen is overgetrokken. Dat ziet er dan heel vreemd uit.
