Corona: waarom gaat het in Andalusië beter?

Spanje is nog altijd een jonge democratie die pas vanaf het moment dat de vroegere dictator Franco midden jaren ’70 van de vorige eeuw overleed tot ontwikkeling is gekomen. Het land wordt geregeerd vanuit Madrid, maar de diverse regio’s hebben ook allemaal eigen regeringen die de laatste tientallen jaren steeds meer verantwoordelijkheden hebben gekregen. De kersverse regioregering van Andalusië (opgebouwd uit de centrumrechtse PP en het ultrarechtse VOX) was er, toen het verschil in de coronacrisis tussen Andalusië en de rest van Spanje in de belangstelling kwam, als de kippen bij om zichzelf op de borst te kloppen. Het regionale beleid was goed aangeslagen en had verschil gemaakt.

Waar komt het verschil vandaan?

Toch ligt dat niet zo eenvoudig, bleek al snel uit commentaren van andere betrokkenen. Want het coronabeleid is overal in Spanje hetzelfde en wordt toch voornamelijk in Madrid gemaakt. Al snel werd de aandacht dan ook verlegd naar andere factoren die van invloed kunnen zijn geweest en dat mogelijk nog steeds zijn. We noemen ze even op.

Het weer

Al eerder schreven we op deze site dat uit een onderzoek van de Spaanse weerdienst AEMET bleek dat er een duidelijk verband lijkt te zijn tussen de buitentemperatuur en het gemak waarmee het coronavirus zich verspreidt. In de noordelijk regio La Rioja ging dat het snelst. Daar lag de temperatuur tijdens het onderzoek rond 6 á 7 graden. In Madrid was het al minder bij gemiddeld 8 á 9 graden (en ondanks de hoge bevolkingsdichtheid) en naar het zuiden toe, waar de temperaturen verder opliepen, nam de verspreidingssnelheid steeds verder af. Ook in dat onderzoek kwam Andalusië al als gunstig uit de bus.

Luchtverontreiniging

Een tweede factor, die ook in Spanje steeds meer in de belangstelling is komen te staan, is de rol die luchtverontreiniging mogelijk speelt. Ook daarover hebben we op deze site al eerder geschreven. In een land als Spanje, waar het weer vaak stabiel is en luchtverontreiniging dan moeilijk kan ontsnappen, neemt de kwaliteit van de lucht in dichte bevolkingsconcentraties als Madrid en Barcelona (maar ook in andere grote Spaanse steden) vaak tot een bedenkelijk niveau af. Steeds meer onderzoeken suggereren een mogelijk verband tussen het lang blootstaan van mensen aan dergelijke luchtvervuiling en de effecten die Covid-19, de ziekte die het coronavirus overbrengt, op hun gezondheid heeft. Zo lijkt het erop dat de mortaliteit van het virus in gebieden met luchtverontreiniging duidelijk hoger ligt.

Schone lucht

In Spanje woont een groot deel van de bevolking in de grote steden. In Andalusië zijn er twee: Sevilla (met ongeveer een miljoen inwoners) en Malaga (waar rond 650.000 mensen wonen). De rest van de Andalusiërs woont in kleinere steden of in de vele witte dorpjes die het platteland er rijk is. Afgezien van de grotere steden, is de lucht het hele jaar door schoon. Combineer je dat met het vriendelijke klimaat dat het gebied een groot deel van het jaar heeft, dan kom je misschien al in de buurt van een verklaringen voor de verschillen die er de afgelopen maanden in de coronacrisis met andere delen van Spanje zijn geweest.

Mobiliteit

Een derde facet is de beweeglijkheid van de bevolking. Grote steden als Madrid en Barcelona trekken veel mensen naar zich toe, die lang niet alleen maar in die steden zelf wonen. Rondom zulke grote steden is er een dicht net aan wegen en openbaar vervoer verbindingen, waarmee mensen naar binnen en weer naar buiten reizen. In Andalusië bestaan die dicht vertakte netten veel minder of zelfs bijna nog niet. De bevolking lijkt er dan ook minder mobiel te zijn en dat kan in deze crisis weleens een groot voordeel zijn geweest.

Opstarten per regio

Inmiddels zijn ze in Spanje zo ver dat er plannen gemaakt om het gewone leven weer langzaam op gang te brengen. Wijs geworden door de gebeurtenissen van de laatste maanden wordt hierbij nu ook nadrukkelijk per regio gekeken. Het kan dus best zo zijn dat Andalusië daar de komende tijd de vruchten van plukt. We zullen het snel weten.