Een bliksem van 700 kilometer
De hitte is even voorbij. We bevinden ons in koelere lucht en tijdens de overgang van het hete naar het koelere weer heeft het de afgelopen dagen op diverse plaatsen geonweerd. Soms viel er veel regen (in het noordoosten van Brabant zaterdagavond lokaal 95 millimeter), kwam het tot 2 of 3 centimeter grote hagel (Brabant en Groningen) en waren zelfs supercells te zien (in het noordoosten van het land).We schreven al over het feit dat onweer zich niets van de rivier aantrekt, we hebben de diverse feiten en fabels van het onweer tegen het licht gehouden en we hebben teruggekeken op hoe de overgang van het warme naar het koelere weer precies is verlopen. Toch is er nóg meer over onweer te vertellen. Hoe lang kan een bliksem bij voorbeeld qua tijd duren? En welke afstand kan een bliksem in zijn bestaan precies overbruggen?
Satellieten leveren nieuwe informatie op
Het zijn vragen die hele onderzoeksgemeenschappen bezighouden, niet alleen omdat ze het graag willen weten, maar ook omdat de veiligheid van iedereen ermee gemoeid is. Nu we alles met satellieten kunnen waarnemen, worden grote stappen gemaakt.
Zo weten we dat bliksems bijzonder lang kunnen aanhouden. Iedereen heeft dat natuurlijk weleens gezien; een bliksem die steeds weer in hetzelfde kanaal terugkeert, als een soort stroboscoop. Het lijkt soms wel of dat 1 of 2 seconden duurt. Dankzij de nieuwe techniek weten we nu dat het nog veel langer kan. Op 4 maart 2019 kwam boven het noorden van Argentinië een bliksem voor die, door zich steeds te herhalen, 16,73 seconden aanhield, net geen 9 seconden langer dan het oude record van 7,74 seconden. Dat record stamde van 30 augustus 2012 en werd gevestigd in het zuiden van Frankrijk.
Een bliksem van 700 kilometer
Het oude record voor de door een bliksem overbrugde afstand stond op 321 kilometer, gemeten op 20 juni 2007 in de Amerikaanse staat Oklahoma. Voor je gevoel is dat al een enorme afstand. Het staat gelijk aan een bliksem die begint in het noorden van Nederland begint en ergens boven het zuiden uitkomt. Het kan echter nog veel gekker. Op 31 oktober 2018 werd in een enorme onweersbui boven het zuiden van Brazilië een bliksem gemeten die een horizontale afstand van uiteindelijk ruim 700 kilometer overbrugde. Een bliksem dus die in het noorden van Nederland ontstond en zuid van Parijs eindigde.
Veiligheid staat voorop
Wat kunnen we nu met die informatie? Ze vertelt ons in elk geval dat je het met een bliksem nooit helemaal weet. Een onweersbui kan voor je gevoel ver weg zijn, maar die afstand wordt door een bliksem als je pech hebt toch zomaar overbrugd. Op 25 augustus 2006 sloeg op de begraafplaats in Vorden een bliksem in op een groep mensen op de begraafplaats. Twee mensen kwamen om, 3 anderen raakten gewond. De bliksem die het drama veroorzaakte, hoorde bij een onweersbui 25 kilometer verderop. De inslag kwam volledig onverwacht. De mensen ervoeren de situatie nog alsof ze helemaal veilig waren.
Wanneer ben je veilig?
Mensen tellen vaak de tijd tussen de bliksem en de donder, waarbij elke drie tellen voor 1 kilometer afstand staan. Om de één of andere reden wordt vaak een periode van 10 seconden tussen bliksem en donder als veilige grens aangehouden. Verder zijn we er meestal ook relatief snel weer bij om na een onweersbui naar buiten te gaan.
Wees voorzichtig
De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) vindt dat we voorzichtiger moeten zijn. Zij hanteren de zogenoemde 30-30 regel. Dat wil zeggen 30 seconden als veilige periode tussen bliksem en donder en 30 minuten als veilige periode na het onweer om opnieuw aan je buitenactiviteit te beginnen. Met de kennis van nu, snap je ook dat wel een beetje.
