Gevoelstemperatuur
De komende dagen stijgt de temperatuur weer tot erg hoge waarden voor deze tijd van het jaar. Lokaal wordt het 13 graden. In combinatie met regen en vooral ook een stevige wind lijkt het voor het gevoel echter een stuk frisser.Voor veel Nederlanders is het een genot om in de ‘gezonde’ buitenlucht te vertoeven. Sjaal om, handschoenen en een jas aan om warm te blijven, maar met de zon erbij is de verleiding om de jas open te laten hangen groot. Uit de wind is het in de zon namelijk heerlijk vertoeven.
Stap je echter op de fiets of begin je te wandelen, begin je de ‘kou’ eigenlijk pas echt goed te voelen. De luchtverplaatsing, ofwel de wind die langs de je lichaam waait, maakt het voor het gevoel nog iets kouder. De wind veroorzaakt namelijk extra verlies van warmte, waardoor de gevoelstemperatuur lager is dan de ‘gewone’ temperatuur. Deze waarde kunnen we echter niet meten op de thermometer en wordt daarom met behulp van een berekening opgesteld. In Nederland gebruiken we daarvoor over het algemeen de wetenschappelijk onderbouwde JAG/TI methode. Deze is gebaseerd op het warmtetransport van het lichaam naar de huid.
Windchill
De gevoelstemperatuur, in het Engels - maar ook bij ons - windchill genoemd, is een hele belangrijke waarde in het weer. Deze wordt berekend uit een combinatie van de gemeten luchttemperatuur en de gemiddelde windsnelheid, en geeft het verschil aan tussen de gemeten luchttemperatuur en de berekende gevoelstemperatuur. We gebruiken het dus als maat voor het extra warmteverlies bij een persoon. Bij het bepalen van de gevoelstemperatuur gaat men uit van een gezond en volwassen persoon van gemiddelde lengte die wandelt. Er zijn uiteraard individuele verschillen in de gevoelstemperatuur die een persoon ervaart. Dit kan te maken hebben met zaken als lengte, maar ook hartkwalen, medicijngebruik of leeftijd.
Afkoeling
Het menselijk lichaam koelt af doordat de lucht kouder is dan het lichaam en door het verdampen van vocht. Hoe warmer het is, hoe meer vocht er verdampt moet worden; men gaat zweten. De luchtlaag die op de huid ligt, wordt daardoor warmer en bevat meer waterdamp, waarna verdere afkoeling wordt verhinderd. Ga je echter voor een ventilator zitten, wordt die luchtlaag weggeblazen en krijg je het gevoel dat het koeler is. De thermometer zal echter nog steeds dezelfde temperatuur aanduiden. Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld ook het blazen in het thee- of koffiekopje om het geheel af te koelen.
Wind
De wind heeft dus invloed op de snelheid waarmee afkoeling optreedt. Hoe harder het waait, hoe kouder het zal aanvoelen. Ook met de huidige temperaturen merken we dit verschil dus goed. Het mag de komende dagen dan wel 10 tot 13 graden worden, maar vanwege perioden met regen en een stevige wind, zal het een stuk minder aangenaam aanvoelen dan dat het klinkt.