Help je tuin door de hitte

De hitte in ons land wordt steeds extremer, we hebben er al regelmatig over geschreven. De natuur heeft het zwaar, en we beginnen de gevolgen nu echt duidelijk te zien. Ook de tuintjes en balkons van Nederland zullen de komende dagen behoorlijk te lijden hebben onder de extreme temperaturen en de brandende zon. Er zijn verschillende dingen die je kunt doen om je eigen groen door de hitte te slepen, en in de meeste gevallen profiteer je er zelf ook nog van.

Water, nogal wiedes?

Planten hebben water nodig, helemaal bij hitte en droogte. Het beetje vocht dat in de grond zit, verdampt de komende dagen in rap tempo. Water geven – bij voorkeur in de avond en niet overdag – is dus oplossing nummer 1 voor je tuin en je balkon. Nogal wiedes, denk je misschien. Maar die watervoorraad uit onze kranen is niet onuitputtelijk. De droogte is al jaren een serieus probleem. Al een paar zomers achter elkaar stellen waterschappen een onttrekkingsverbod in, ook voor particulieren. Dit voorjaar, dat zo extreem zonnig verliep, liep het waterverbruik zo hard op dat waterbedrijf Vitens op sommige plekken de waterdruk al moest verlagen. Eindeloos bijsproeien zal niet altijd vanzelfsprekend zijn.

Bewaren

Met de opwarming van ons klimaat zullen ook vaker heftige buien voorkomen. Al dat water verdwijnt voor een heel groot deel direct in het riool. Zonde! Terwijl er op landelijk niveau uitgebreid nagedacht wordt hoe we dit water beter kunnen bewaren en verspreiden, zou jij dat ook in je tuin kunnen doen. Een regenton is een bekend voorbeeld. Maar je kunt bijvoorbeeld ook denken aan een ondergronds waterreservoir of een afwateringssysteem vanaf je terras.

Geel gras

En zie je je gazon langzaam dor en geel worden? Dat kun je best even zo laten. Een groen gazon is misschien mooier, maar het is zonde van het water. Gras is een echte waterverslinder, maar tegelijkertijd ook een van de meest veerkrachtige planten die er zijn. Als het weer gaat regenen, komt het groen vanzelf razendsnel weer terug. Wist je trouwens dat klaver veel langer groen blijft dan gras, en daarvoor minder water nodig heeft?

Weg met tegels

Dat brengt ons bij stenen. Talloze tuinen in ons land zijn grotendeels gevuld met tegels. Daar hoef je wellicht weinig aan de te onderhouden, en je hoeft je ook niet druk te maken over dorre planten, maar toch is het in dit nieuwe klimaat om meerdere redenen een slecht idee. Ze zorgen er ten eerste voor dat regenwater niet in de grond terecht komt, maar in het riool verdwijnt.

Daarnaast houden stenen heel veel warmte vast. Dus ook als de lucht na een hete dag weer iets koeler wordt, liggen tegels nog veel langer warmte af te geven. Dat is ook de reden dat het in stedelijke gebieden veel moeilijker afkoelt dan bijvoorbeeld op het platteland. Je hebt vast wel eens gemerkt dat stenen terrassen of muurtjes ver na zonsondergang nog steeds warm aanvoelen. Met zo’n brandende zon en deze temperaturen zit je in je betegelde tuin in feite op een soort bakplaat.

Planten en bomen zijn in een hittegolf je grootste natuurlijke bondgenoten. Ze houden geen warmte vast, en maken je tuin merkbaar koeler. Naast het vergroenen van je tuin zou je ook een groen dak kunnen overwegen, als je ergens een plat dak hebt. Groene daken zie je steeds vaker, vooral in stedelijke gebieden. In de stad Utrecht bijvoorbeeld zijn vrijwel alle bushaltes onlangs bedenkt met een dak van plantjes. Dat is niet voor niets.

Er zijn allerlei plantensoorten die goed tegen de hitte kunnen. Nu onze zomers steeds meer op die in bijvoorbeeld Zuid-Frankrijk beginnen te lijken, is het slim om ook eens kijken welke planten daar goed gedijen. Lavendel is een voorbeeld, of de vlinderstruik. Tijd voor palmbomen of bananenplanten is het nu nog niet, maar we zien wel dat [allerlei soorten langzaam bezwijken] onder de Hollandse hitte.

Zorg voor schaduw

Naast mensen houden ook veel planten van schaduw. Nu willen veel mensen geen grote bomen of struiken in hun tuin, maar ook daar wordt je tuin koeler van en je plantjes liggen minder in de ‘vuurlinie’ van de zon. Ook hierbij even opletten welke boom je kiest; de ene boom kan beter tegen hitte dan de andere. Naast bomen of struiken kun je ook denken aan een pergola. Zelfs een flinke parasol, speciale schaduwdoeken die tegenwoordig te koop zijn, of gewoon een oud laken, kunnen al helpen.

Balkon en plantenbakken

Heb je geen tuin, maar wel een balkon? Dan geldt het bovenstaande grotendeels nog steeds. Ook hier is schaduw en het waterpeil het belangrijkste.