IJskoud Spitsbergen ziet fjord dichtvriezen

Wie dezer dagen naar de webcam van Longyearbyen kijkt, ziet meteen hoe koud het er nu is. Daar heb je weinig fantasie voor nodig. Het is er mistig, de sneeuw ziet er ijskoud uit en op de plek waar normaal het water van de Adventsfjorden klotst, is nu alleen maar ijs zichtbaar, met een paar open stukken erin op plaatsen waar een schip heeft gevaren.

Laatste keer was 2007

De laatste keer dat de Adventsfjorden dichtvroor was in 2007. Voor die tijd was dit eigenlijk de normaalste zaak van de wereld. In winters van weleer groeide de ijslaag er tot een meter dikte aan. Maar nog meer dan bij ons heeft de klimaatverandering in het poolgebied z’n weerslag gehad. Spitsbergen is vele graden warmer geworden en de reeks met warmere dan normale maanden is er al op weg naar de honderd. Deze maand is het voor het eerst sinds lang dat een echte poging wordt gedaan om aan die reeks een einde te maken.

Zachte weer bij ons speelt een rol

Dat het in Spitsbergen nu zo koud is en dat de Adventsfjorden eindelijk weer eens vol met ijs ligt, heeft met de extreem zachte winter te maken die wij achter de rug hebben. Was bij ons de maanden lang zeer sterke westcirculatie er de oorzaak van dat de temperaturen vrijwel voortdurend ver boven normaal lagen (iets wat voor grote delen van Europa en Azië gold), in het poolgebied zorgde die westelijke wind er juist voor dat de kou daar mooi op zijn plek bleef. Daarmee werden eindelijk weer eens condities gecreëerd waarin het echt koud kon worden. En nu de fjord dicht zit, gaat dat op Spitsbergen nog wat makkelijker.

Vorige winters regende het vaak

Het resultaat is er, want vanochtend vroor het in Longyearbyen ongeveer 27 graden. Op weerstations wat dieper landinwaarts zijn zelfs enkele keren al temperaturen van beneden min 30 graden gemeten. En dat was lang geleden. Het is ook een schril contrast met de meeste winters van de afgelopen jaren. Als Spitsbergen al in het nieuws kwam, dan was dat toen vooral vanwege overvloedige regen, middenin de poolnacht, aardverschuivingen in het pikkedonker en temperaturen boven het vriespunt, dit allemaal in hartje winter.

Meer zeeijs Barentszzee

Niet alleen in Longyearbyen, maar overal in de omgeving van Spitsbergen is het de laatste tijd koud. Dat is terug te zien in de hoeveelheid zeeijs die er nu op de Barentszzee ronddrijft. Hoewel nog steeds minder dan normaal, is die hoeveelheid een stuk groter dan die van de afgelopen jaren, toen in dit gebeid steeds enorme tekorten optraden. Zo heeft zich dit jaar ook aan de westkant van Nova Zembla zeeijs gevormd en dus aan de westkant van Spitsbergen. In totaal is er in het poolgebied nog steeds een flink tekort aan ijs.

Ergste kou straks voorbij

Of het ijs op de Adventsfjorden nog lang blijft liggen, valt af te wachten. Feit is dat het op Spitsbergen voorlopig nog wel blijft vriezen. De komende 3 dagen is het nog erg koud, daarna lijkt de temperatuur aan een geleidelijke stijging te beginnen. Het wordt er ook snel langer licht. Spitsbergen ligt rond de 80ste breedtegraad en het zal hier niet lang duren of de zon staat er weer 24 uur boven de horizon. In de zomer kan het dan makkelijk 15 graden worden en dan verdwijnt al het zeeijs natuurlijk weer geleidelijk, tot de winter terugkomt.