Komende nachten vallende sterren te zien
Er is de komende dagen al veel te beleven in de atmosfeer boven ons: het regent af en toe, de zon komt er geregeld mooi door, het gaat morgen misschien wel stormen en het wordt stukken warmer. En alsof dit nog niet genoeg is, komen er ook vallende sterren.De meteorenzwerm Orioniden is de komende nachten te zien en bereikt in de nacht naar donderdag zijn hoogtepunt. Rond een uur of 8 donderdagochtend zijn zo’n 14 vallende sterren per uur van de Orioniden te zien. Gecombineerd met andere meteoren kan het aantal vallende steren dan per uur tot tussen 28 en 39 oplopen. Ook in de dagen na donderdag zijn de Orioniden nog te zien, maar dan worden het er snel minder.
Kleine stukjes gruis
Meteoren zijn kleine stukjes steen en gruis die met hoge snelheid vanuit de ruimte de aardatmosfeer binnendringen. Ze bewegen zo snel – en de Orioniden zijn écht snel – dat ze in de lucht om de aarde heen verdampen. De lucht om de deeltjes licht daarbij op en dat licht zien wij als de valstreep van de meteoor. Het gaat dus heel snel. Het spoor verdwijnt zo snel als dat het verdwijnt. En dat is in niet meer dan een fractie van een seconde.
De restanten van vallende sterren bereiken bijna nooit de grond. Daarvoor zijn de deeltjes die onze dampkring binnendringen gewoon veel te klein. Als er al eens een grotere meteoor is die wel de grond bereikt, dan is het bijbehorende lichtspoor ook veel feller en langer te zien. Soms kun je in zulke gevallen ook explosies horen van de uiteenvallende meteoor. Zodra hij op de grond terechtkomt, wordt overigens van een meteoriet gesproken.
Laatste meteoriet in Nederland
De laatste keer dat in Nederland een meteoriet is aangetroffen, was in 2017. In grote delen van ons land en België was toen een vuurbol te zien. In Broek in Waterland kwam het restant in een schuurtje terecht en beschadigde het dak. Toen bewoners die schade repareerden, vonden ze de meteoriet die 530 gram bleek te wegen.
De zwaarste meteoriet die in Nederland ooit is gevallen, was die van Utrecht op 2 juni 1843. Hij kwam in de buurt van fort Blauwkapel op de grond terecht. Daarvoor waren in delen van Nederland gierende geluiden en knallen gehoord. Ook was een vuurbol te zien.
Het fragment bij fort Blauwkapel woog maarliefst 7 kilo en was tot op een diepte van 1 meter in de grond doorgedrongen. Een tweede fragment, van de oorspronkelijke meteoriet tijdens de vlucht afgebroken, kwam in de buurt van het gehucht Loevenhoutje terecht. Dit deel woog 2700 gram. Het zwaarste fragment is tegenwoordig niet meer in Nederland maar wordt in het Hongaars Natuurhistorisch Museum permanent tentoongesteld. Het kleinere fragment (het Loevenhoutje) is te zien in het Kennislab van het Universiteitsmuseum Utrecht.
Hoe ziet het weer eruit?
Blijft natuurlijk nog over de vraag wat we weertechnisch kunnen verwachten tijdens de komende nachten als de Orioniden voorbij komen? De nacht naar donderdag ziet er behoorlijk goed uit met brede opklaringen. Vooral in het noorden drijven ook wolkenvelden over en daar kan een enkele bui vallen. Verder loont het natuurlijk de moeite om op een zo donker mogelijke plek te gaan staan. De maan levert geen verstoringen op.
Ook in de nachten daarna, als de intensiteit van de sterrenregen weer afneemt, zijn er steeds wel goede momenten. De nacht van zaterdag naar zondag springt er wat dit betreft een beetje uit. Dan lijkt het behoorlijk helder te zijn. In al die nachten geldt steeds dat hoe dichter je bij de ochtend komt, hoe groter de kans op het zien van vallende sterren is.
