‘Lake effect’ zorgt voor monstersneeuwval
De sneeuwrijkste plekken op aarde doen hun imago weer eer aan: in delen van Japan is het openbare leven de afgelopen dagen behoorlijk ontregeld geraakt vanwege zware sneeuwval. In het noordoosten van de Verenigde Staten zette men zich gisteren schrap voor een heuse ‘blizzard’. Waarom is het op die plekken elke keer raak?Terwijl wij halsreikend uitkijken naar een paar vlokken sneeuw – die tijdens de kerstdagen toch misschien gaan vallen! – zitten andere landen er heel anders bij. Japan: 1100 auto’s gestrand op de snelweg. Tienduizend huishoudens zonder stroom. Hele dorpen afgesloten van de buitenwereld. Er viel meer dan twee meter sneeuw in 3 dagen. Zelfs voor deze regio is dat een gigantische hoeveelheid in zo’n korte tijd. Inmiddels heeft er ook nog eens een aardbeving plaatsgevonden, waardoor er serieus lawinegevaar ontstaat.
Meters en meters
Ze zijn daar wel wat gewend. Het bergachtige eiland Hokkaido bijvoorbeeld, het noordelijkste eiland van Japan, krijgt gemiddeld maar liefst 12 meter sneeuw per jaar. Hele bossen raken volledig ingesneeuwd. Skigebieden moeten soms sluiten omdat liften zijn ingesneeuwd. Langs de wegen die sneeuwvrij gemaakt worden met bulldozers zie je gigantische muren van sneeuw. Waarom valt hier nu zo veel?
Koude lucht, warm water
Het gaat hier om sneeuw die valt door het zogenoemde warmwatereffect. Ook bekend als ‘lake effect snow’, al spreekt men in het geval van Japan ook wel van ‘sea effect snow’. Het principe is hetzelfde: kort door de bocht betekent dit dat hele koude lucht over het nog relatief warme water van een groot meer strijkt, waardoor de lucht onstabiel wordt en precies aan de ‘andere kant‘ van het meer een flinke bak neerslag loslaat. In deze tijd van het jaar: sneeuw. Het kan een behoorlijk explosief proces zijn, zodat er in korte tijd een flink pak kan vallen.
Op dit moment stroomt er van die ontzettend koude lucht vanuit Siberië richting Japan, en steekt dus de relatief warme Japanse Zee over. Je ziet nu langs vrijwel de hele westkust van Japan op dit moment sneeuw vallen.
Blizzard
Een andere plek die beroemd is om de vele sneeuw, is de staat New York in het noordoosten van de Verenigde Staten. De gigantische meren (the great lakes) die daar liggen, grenzend aan Canada, zorgen hier voor het lake effect. Een heleboel staten in die regio hebben op dit moment te kampen met veel sneeuw, waardoor op verschillende plekken de noodtoestand is uitgroepen. Er staat ook nog flink wat wind bij. Men spreekt van de hevigste sneeuwstorm in jaren.
(Broadway, New York)
Toch ligt het gemiddelde aan sneeuwval in die regio vele malen lager dan in Japan. Het lake effect houdt hier namelijk ook een keer op: in de loop van de winter vriezen de meren namelijk dicht, waardoor het warmwatereffect verdwijnt. In Japan gebeurt dat niet.
In Nederland: precies 10 jaar geleden
Het warmwatereffect zien we op deze manier niet vaak in Nederland, al kunnen het IJsselmeer en de Waddenzee ditzelfde effect onder de juiste omstandigheden toch ook wel in het klein veroorzaken. Zo viel er in de winter van 1987 op Ameland wel een halve meter sneeuw, en waren de sneeuwduinen nog veel hoger dan dat. Ook kan de Noordzee in deze tijd van het jaar flink wat onstabiliteit veroorzaken. Precies 10 jaar geleden, op 17 december 2010, kwam het in het westen van ons land ook tot zo’n 30 a 40 centimeter sneeuw door sneeuwbuien vanaf de Noordzee. Er waaide die dag een ijskoude noordwestenwind.
