Maximumtemperatuur in de nacht
Normaal gesproken zien we een vrij duidelijk dag- en nachtpatroon in de temperatuur. Overdag warmt het onder invloed van de zon op, en 's nachts, bij een gebrek aan zonlicht, koelt het af. Dit heeft tot gevolg dat we de minimumtemperatuur over het algemeen in de vroege ochtend, rond zonsopkomst zien, terwijl we de maximumtemperatuur in de middag (en vooral in de zomer soms in de vroege avond) zien. Morgen is dit patroon echter min of meer omgekeerd: de maximumtemperatuur valt dan in de nacht.Momenteel ligt de temperatuur tussen de 13 graden in het noorden en delen van het binnenland tot bijna 16 graden aan de kust. Volgens onze weersverwachting koelt het komende nacht niet of nauwelijks af en na middernacht ligt de temperatuur tussen de 13 en 15 graden. In de loop van de nacht trekt er vanuit het westen een neerslaggebied binnen op nadering van een koufront. Morgenochtend trekt de neerslag over het binnenland en in de loop van de middag klaart het lokaal wat op, al kan met name in de kustgebieden dan ook nog een bui vallen.
Afkoeling achter het koufront
Het opvallende is dat de temperatuur tegen het einde van de nacht en in de ochtend pas begint te dalen. Dit komt omdat zich achter het koufront, dat dan over het land trekt, een koelere luchtmassa bevindt. De temperatuur daalt met het binnenstromen van de koudere lucht naar 10-12 graden in de middag en omdat er niet al teveel ruimte voor de zon is - en de zon deze tijd van het jaar sowieso niet heel veel kracht meer heeft - warmt het niet meer op. Omdat er in de avond ruimte is voor wat opklaringen, koelt het dan in het binnenland af naar 7-9 graden, waarmee de minimumtemperatuur wordt bereikt. We zien de maximumtemperatuur dus waarschijnlijk iets na middernacht, terwijl de temperatuur in de avond pas de laagste temperatuur bereikt.
Niet uitzonderlijk in winterhalfjaar, wel opvallend
Situaties als deze zijn niet uitzonderlijk; vooral in het winterhalfjaar gebeurt het wel vaker dat het 's nachts opwarmt door het binnenstromen van warmere lucht of overdag juist afkoelt door het binnenstromen van koelere lucht. Opvallend is het wel, omdat je intuïtief juist verwacht dat het 's nachts af zou koelen. In de zomer valt de maximumtemperatuur slecht zelden 's nachts.
Omstandigheden belangrijk voor dagelijkse gang: stralingsbalans
Het meest gebruikelijk blijft echter dat de minimumtemperatuur in de nacht of vroege ochtend gehaald wordt en de maximumtemperatuur in de loop van de middag bereikt wordt. Dit heeft te maken met de stralingsbalans. In de nacht is de stralingsbalans negatief. Dat wil zeggen dat er meer straling door het aardoppervlak wordt uitgestraald dan dat er straling binnenkomt. Zolang dit het geval is, koelt het af. Iets na zonsopkomst wordt de stralingsbalans positief en geldt dat er meer zonnestraling binnenkomt dan dat er door het oppervlak warmte wordt uitgestraald, waardoor het opwarmt.
Deze stralingsbalans is 'optimaal' wanneer het onbewolkt is. Dan heb je overdag de meeste inkomende straling, terwijl je 's nachts de meeste uitgaande straling hebt. Het temperatuurverschil is dan het grootst tussen dag en nacht. Is het bewolkt, dan is er overdag minder inkomende straling, terwijl 's nachts de uitgaande straling 'gevangen' blijft in de onderste laag van de troposfeer door het wolkendek. Als gevolg hiervan kan het overdag minder opwarmen, terwijl het 's nachts minder makkelijk afkoelt.
Een andere factor die het de temperatuursverloop beïnvloed is wind. 's Nachts zorgt wind voor menging met lucht uit hogere luchtlagen waardoor het minder snel afkoelt, terwijl het overdag bij veel wind iets moeilijker opwarmt. Verder is de aanvoerrichting, oftewel of er warme of koude lucht wordt aangevoerd, van invloed op het temperatuursverloop.
