Mei 2020 was één van de zonnigste maanden ooit
Mei sluit een recordzonnige lente in stijl af. Met gemiddeld over het land 324 zonuren hebben we een tweede plek voor wat betreft de zonnigste meimaand ooit gemeten. Alleen 1989 was met 329 zonuren nog iets zonniger en verder was over alle maanden alleen juli 2018 zonniger met 332 uur zon! Er viel landelijk slechts 18,4 mm tegen 59 mm normaal. Daarmee was het de op 5 na droogste meimaand sinds 1901. Het neerslagtekort is inmiddels opgelopen tot 163 mm en dat is recordhoog voor eind mei. In 2011 was het neerslagtekort eind mei 142 mm.Met een gemiddelde temperatuur van 13,1 graad was de meimaand niet warmer of kouder dan het klimatologisch gemiddelde. Toch geeft dit een vertekend beeld. De maximumtemperatuur lag een graad hoger dan normaal, terwijl de nachten gemiddeld juist twee graden te koud verliepen. Door de extreme droogte kan het overdag sterk opwarmen en 's nachts juist goed afkoelen.
De maand begon wisselvallig. De eerste dagen van mei trokken regen- en onweersbuien over het land welke voor de nodige neerslag zorgden, maar vanaf 4 mei nam de droogte het weer over. De zon scheen volop en de temperaturen gingen omhoog, al kwam het aanvankelijk 's nachts nog tot (grond)vorst.
Afkoeling, gepaard met onweersbuien en zelfs een windhoos
Vanaf 10 mei kelderde de temperatuur echter weer. De wind draaide naar noord, trok flink aan en vooral in het zuiden van het land ontstonden enkele onweersbuien. Net over de grens met België werd bij één van die buien zelfs een windhoos gespot!
Meeste vorstdagen in mei sinds 1941
Deze dag luidde een koelere periode in. In de nachten tussen 11 en 16 mei daalde de temperatuur vooral in het binnenland meermaals onder nul. Meerdere kouderecords werden gebroken. Het eerste kouderecord werd gemeten in de nacht van 14 mei. In De Bilt werd het -1,0 graad en daarmee werd het officiële record uit 1902, 1909 en 1922 van -0,4 graden overtroffen. In Eelde koelde het af tot -3,0 graden en dat is heel bijzonder. Daarmee werd het oude landelijke record van -2,6 graden uit 1909, ook op naam van Eelde, verbroken. We moeten ruim 100 jaar terug naar het jaar 1909, voor een vergelijkbare temperatuur nóg later in de lente. In dat jaar noteerde Eelde ook op 16 mei nog -3,0 graden.
In de nacht naar 15 mei werd opnieuw een kouderecord verbroken. Met -1,2 graden werd het nog iets kouder op het hoofdstation. Het oude record was wederom -0,4 graden en werd gemeten in 1909 en 1946. Wederom kwam het tot een landelijk record, Eelde kwam uit op -2,9 graden tegen -2,3 graden in 1909 en 1941. In Hupsel kwam het in mei tot 7 vorstdagen. Dat is het grootste aantal vorstdagen in mei sinds 1941! Toen telden de weerstations in Gemert en Winterswijk 8 vorstdagen en in het Drentse Wijster en Eelde vroor het maar liefst 11 keer. Ook in 1909 kwam het nog iets vaker tot meivorst, met in Eelde 9 vorstdagen.
Na deze koelere periode ging de temperatuur weer gestaag omhoog, om uiteindelijk te pieken op 21 april. Toen werd de hoogste temperatuur bereikt. In De Bilt steeg de temperatuur naar 26,7 graden en de landelijk hoogste temperatuur werd behaald in Westdorpe: 28,7 graden. Het was de eerste officiële zomerse dag van het jaar en meteen de enige van deze maand. Het kwam tot 15 officiële warme dagen, terwijl de temperatuur normaal slechts 10 keer boven 20 graden stijgt. Wél telt een normale mei 3 zomerse dagen met minstens 25,0 graden.
2020 in top-5 droogste meimaanden
Buiten de (onweers)buien in het begin van de maand en op 11 mei, viel er alleen op 24 mei nog neerslag van betekenis. Uiteindelijk viel er landelijk 18,4 mm neerslag, waarmee 2020 op een 6e plek eindigt in de lijst met droogste meimaanden sinds 1901. Dit jaar moet 1989, 1922, 1980, 1901 én 1959 voor zich houden met respectievelijk 7,5, 15,2, 15,7, 17,0 en 17,5 mm neerslag. Normaal valt gemiddeld over het land 59,2 mm. De natste plek van het land was het Drentse Zweelo met 37,5 mm. In Zeeuws-Vlaanderen telde Westdorpe slechts 4,5 mm.
De maand verliep niet alleen droog qua neerslag. Ook op het gebied van luchtvochtigheid was het een droge maand. Zo daalde de luchtvochtigheid in Westdorpe op 18 mei naar 15%, de op twee na laagste waarde ooit gemeten voor mei. Ook de maandgemiddelde luchtvochtigheid lag laag met in De Bilt amper 66%. Ook hiermee eindigt mei op een 5e plaats voor wat betreft droogste meimaanden. Het record staat op naam van 1919 met een gemiddelde luchtvochtigheid van 61,9%.
Op twee na zonnigste maand ooit gemeten
De grote hoeveelheid zon resulteerde landelijk in 324 zonuren. Dat is ruim 100 uur meer dan de normaal van 213 uur. Sinds het begin van de metingen scheen de zon slechts één keer meer in mei. In 1989 kwam het namelijk tot 329 zonuren. De top-3 wordt gecompleteerd door de 295 uur van 1922. De meimaand was het somberst in 1983, toen scheen de zon slechts 102 uur. Kijken we naar alle maanden over het hele jaar, dan vinden we alleen juli 2018 met 332 zonuren.
Door de droge lucht en de grote hoeveelheid zon, was er sprake van veel verdamping. In combinatie met het gebrek aan noemenswaardige neerslag, zorgde dit voor een meimaand die flink bijdroeg aan het grootste neerslagtekort in het voorjaar sinds het begin van de metingen. Het neerslagtekort is inmiddels opgelopen tot 163 mm. In 2011 was het neerslagtekort eind mei 142 mm.
Minder wind dan normaal
Met een gemiddelde landelijke windsnelheid van 4,1 m/s stond er relatief weinig wind. Klimatologisch gezien is een landelijke windsnelheid van 4,4 m/s normaal. Verder lag het aantal mooi-weerdagen in De Bilt met 14 tegen 8 normaal bijzonder hoog. Slechts drie keer lag dit aantal hoger, 1919 en 1992 telden 16 mooi-weerdagen en 1989 maar liefst 19. Op een mooi-weerdag is het droog, schijnt de zon meer dan de helft van de tijd dat ze kan schijnen en is het warmer dan normaal.
