Noordelijke ijszee vriest maar niet dicht
We schreven het eerder al op deze site, maar met toenemende onrust volgen de kenners het dichtvriezen, of beter gezegd het nog steeds niet dichtvriezen van het deel van de Noordelijke IJszee ten noorden van Siberië. Een enorm stuk water ligt daar nog open, van west naar oost. Normaal zou het in oktober geheel dichtvriezen, nu moet het nog beginnen. Je zou er met een schip nog steeds doorheen kunnen varen en dat is ongekend.Het eerste deel van die noordelijke doorgang dat normaalgesproken dichtvriest, is de Laptevzee, het middelste deel van het water ten noorden van Siberië. Het ligt tussen Noordland (Severnaja Zemlja) aan de westkant en de Nieuw-Siberische eilanden aan de oostkant. Dit stuk wordt ook wel als de ijsmotor van de gebieden aan de westkant gezien, helemaal tot aan de Framstraat tussen IJsland en Groenland aan toe.
Voedzaam plankton
Behalve van de levering van zeeijs, is de Laptevzee ook op een andere manier van belang voor die andere zeeën aan de westkant. Met het ijs komt namelijk een plaktonsoort mee die de zeeën ten westen van belangrijke voedingsstoffen. Ook daaraan kan een tekort ontstaan als dat zeeijs er uiteindelijk niet of maar in geringe mate komt.
De oorzaak van het nog steeds maar niet willen dichtvriezen van het water ten noorden van Siberië ligt nog steeds in de extreme hittegolf, die zich daar in de voorbije zomer heeft afgespeeld. En die leidde tot een golf aan bosbranden, het smelten van permafrost (waarbij een opslagtank met diesel omver ging in Norilsk) en het verder groeien van een enorme krater in het Siberische landschap die zich door het smelten van de permafrost heeft gevormd. Daar bovenop kwam een stijging van de zeewatertemperatuur tot meer dan 5 graden boven de voor dat gebied geldende normaal. Dat is een enorm verschil en het kost heel veel tijd voordat het water weer is afgekoeld en zich zeeijs kan vormen.
Warmte van alle kanten
Het warme water heeft ook andere gevolgen. Zeestromen met warm water uit andere gebieden kunnen makkelijker de Noordelijke IJszee binnendringen. Ook wordt het relatief koude water aan de oppervlakte, als dat er überhaupt nog is, steeds gevoeliger voor de invloed van warmer water vanuit de diepzee. Op allerlei manieren wordt dus warmte aangevoerd die de vorming van zeeijs almaar lastiger laat zijn.
Het is dan ook een kwestie van tijd of de Laptevzee vult zich alsnog met ijs. Maar dan is dat wel recordlaat
Volgens de deskundigen van het zeeijs in het Nordpoolgebied passen de gebeurtenissen van nu in de trend naar een ijsvrije Noordpool in de zomer. Het is nog niet zover, maar ergens tussen 2030 en 2050 moet het voor de eerste keer wel gaan gebeuren, zo is de verwachting.
Wat je nu ziet is dat het meeste meerjarige ijs al uit het Noordpoolgebied is verdwenen. Vroeger kon je met slee en andere appratuur in de zomer nog makkelijk een tocht over het ijs van de ene naar de andere kant van het poolgebied maken. De afgelopen zomer slaagde een ijsbreker erin om moeiteloos, door het nog maar dunne, resterende ijs, naar de geografische Noordpool te varen. En ook daar lagen grote stukken water gewoon open.
Komende tijd vriest het water wel dicht
Inmiddels begint het in Siberië behoorlijk af te koelen en vriest het in de gebieden die aan de Laptevzee grenzen alweer tussen 15 en 20 graden. Op het water direct aan de kust begint zich nu ook het eerste zeeijs te vormen. Verder rukt het zeeijs, dat zich al verder noordelijk in de centrale delen van het Noordpoolgebied bevindt, steeds verder op. Het is dan ook een kwestie van tijd of de Laptevzee vult zich alsnog met ijs. Maar dan is dat wel recordlaat gebeurd en een nieuwe aanwijzing voor het feit dat het klimaat er snel verandert.
