Nu al ruiten krabben?!

Het is een typisch wintertafereel, waar vrijwel niemand plezier aan beleeft: in alle vroegte, in het donker, je autoruiten krabben. En je had al haast. En het is koud. (Toch wel aantrekkelijk, thuiswerken...)

Hoe ontstaat zo’n ijslaagje? Als het ’s nachts afkoelt, betekent dat dat er warmte verloren gaat. Niet alleen de aarde verliest warmte, maar ook objecten, zoals een auto. Hoe kouder de lucht wordt, hoe minder vocht de lucht kan bevatten. Als het kouder wordt, is de lucht op een gegeven moment ‘vol’, en gaan zich kleine waterdruppeltjes vormen. En die waterdruppeltjes, hechten zich graag aan een autoruit. En als die ruit vervolgens afkoelt tot onder het vriespunt, bevriezen de druppels.

Geen vorst, wel krabben: huh?

Extra bijzonder was het gisterochtend, dat het niet eens vroor. Hoe kan er dan toch ijs op de ruiten zitten? Dat komt omdat de auto beter af kan koelen dan de aarde. In de aarde zit nog behoorlijk wat warmte opgeslagen; in een auto niet. Het kan dus voorkomen dat een auto(ruit) kouder wordt dan de lucht en de grond eromheen. Vandaar dat er toch een ijslaagje kan ontstaan, terwijl de temperatuur zelfs aan de grond niet onder het vriespunt komt.

Wind en wolken

Er zijn natuurlijk allerlei zaken die dit proces kunnen beïnvloeden. Het is ook niet per definitie zo dat hoe harder het vriest, hoe dikker de laag ijs op je ruiten. Bewolking zorgt er bijvoorbeeld voor dat warmte niet goed weg kan. Onder een heldere hemel kan het veel beter afkoelen dan onder een dik wolkendek. Wind zorgt er ook voor dat het minder hard afkoelt, omdat verschillende luchtlagen dan gemengd raken.

Andere factoren

Verder moet er natuurlijk genoeg vocht aanwezig zijn. Er bestaat ook hele ‘droge vorst’. Dan kan het misschien vriezen dat het kraakt, maar als er geen vocht aanwezig is, blijven je autoruiten brandschoon. Daarnaast is het ook nog van belang waar je auto staat. Dicht bij een gebouw zal hij minder gauw afkoelen. Sta je naast een sloot, dan is er in potentie meer vocht aanwezig die aan jouw ruiten kan gaan kleven. Ook geldt: hoe horizontaler de ruit, hoe makkelijker er ijs op ontstaat. De voorruit zal dus meestal het ergst beijsd zijn.

Twee krabnachten

‘Echte’ vorst zit voorlopig nog niet in de verwachting, maar toch is krabben de komende dagen een reële mogelijkheid. Komende nacht wordt best een frisse bijvoorbeeld. Op normale meethoogte – 1,5 meter – worden minima verwacht van 4, lokaal 3 graden. Er komen opklaringen voor, waarin het mogelijk nog wat verder afkoelt dan dat. En zeker op ‘klomphoogte’ is een temperatuur onder het vriespunt dan goed denkbaar. Dat zou trouwens niet voor het eerst zijn dit seizoen: in september hadden we al een keer vorst aan de grond.

De laagste temperaturen worden verwacht in het binnenland, met name langs de oostgrens. Ook de nacht naar zaterdag zou nog wel eens een frisse kunnen worden. Dus moet je echt vroeg de deur uit, houd die krabber dan maar even paraat.