Rustige Kerst eindigt met fikse storm

Zo ver is het nog niet. Eerst kunnen we even bijkomen van het waterballet van de afgelopen dagen. Zachte lucht vanuit het zuiden en koudere die inmiddels vanuit het noorden is binnengestroomd, leverden dagenlang strijd, precies boven onze hoofden. Het kwam grote delen van Nederland op een enorme plons regen te staan. Alleen al in de afgelopen 24 uur viel in delen van Midden- en Noord-Nederland tussen 20 en 40 millimeter regen. Met de periode ervoor zijn er plaatsen geweest die dik boven de 50, misschien wel 60 millimeter zijn uitgekomen voor de hele gebeurtenis.

Vanochtend trok de regen in betekenis afnemend naar het zuiden weg en kwamen opklaringen vanuit het noorden het land op. De wind is vandaag noordelijk en vooral aan zee vanochtend nog af en toe krachtig of hard. In het binnenland is het rustiger. Eindelijk krijgen we op veel plaatsen de zon weer af en toe te zien. Er zijn ook stapelwolken en hier en daar kan een bui vallen, mogelijk met hagel.

Storing met kou in de bovenlucht

Vanavond trekt een storing in de bovenlucht, gevuld met erg koude lucht, langs de kust naar het zuiden en brengt vooral aan zee winterse buien met zich mee. Ook in het binnenland kunnen een paar buien vallen, maar daar zijn het er minder. Na de buien klaart het weer op en dalen de temperaturen landinwaarts tot dichtbij nul. Aan zee is het iets warmer. Zowel in zwaardere winterse buien als tijdens opklaringen kan het op de weg ook plaatselijk glad worden.

Morgen, eerste kerstdag, wisselen stapelwolken en de zon elkaar af. Vooral in de ochtend kan nog een enkele winterse bui vallen. In de middag overheersen de droge perioden omdat dan, vanuit het noordwesten een rug van hogedruk passeert. De wind draait van noordwest naar west en kan aan zee in eerste instantie nog af en toe vrij krachtig of krachtig zijn. Het wordt in de middag niet veel warmer dan tussen 4 graden in Groningen en 7 graden in het westen van het land.

Intussen moeten we de blik op het noordwesten richten. Terwijl de rug van hogedruk bij ons wegtrekt, doemt in het zeegebied bij Groenland een lagedrukgebied op. Het activeert niet alleen snel, het wordt ook steeds groter en de kern ervan trekt in de richting van Schotland. In de loop van tweede kerstdag krijgen we in Nederland steeds meer met de invloed van de naderende depressie te maken. We merken het in de nacht al aan een toename van de bewolking. Lokaal kan dan een beetje regen of natte sneeuw vallen, er zijn ook opklaringen en het koelt af tot rond het vriespunt. Op plekken waar het wat langer opklaart, kan het ook even tot een graadje vorst komen.

Steeds groter stormveld

Overdag is er in het zuidoosten misschien eerst nog even wat ruimte voor de zon, maar al snel neemt de bewolking toe en vanaf de middag gaat het af en toe licht regenen of motregenen. De echt actieve regen dringt ons land in de nacht naar zondag binnen. De wind is een verhaal apart. Omdat het lagedrukgebied, dat richting Schotland trekt, tot 957 hPa in de kern uitdiept, bouwt zich rond de kern een steeds groter stormveld op. Nederland komt aan de flank daarvan te liggen in het gebied waar de wind zuidelijk tot zuidwestelijk is, dus meestentijds aflandig. Tegelijkertijd verschillen de modelberekeningen nogal over de precieze sterkte van de wind in onze omgeving.

Het Amerikaanse en het Europese model ontlopen elkaar niet veel. Beide modellen laten de zuidelijke tot zuidwestelijke wind zaterdagavond al krachtig en aan zee stormachtig worden, waarna in de nacht en zondagochtend aan zee een storm volgt met windvlagen tot 110 kilometer per uur. Boven land worden windstoten met snelheden tussen 70 en 80 kilometer per uur verwacht.

Het Engelse en Duitse rekenmodel, evenals een model uit Frankrijk, zijn nog een stuk wilder. Zij laten het op zee tot een zware zuiderstorm komen met mogelijk zelfs korte tijd een zeer zware storm, kracht 11. Dat zou dan zondagochtend kunnen gebeuren, vlak voor het op dat moment passerende front uit. Met een aflandige wind is het lastig om op de Nederlandse kuststations ook een windkracht 10 te krijgen, maar voor de kracht van de windstoten maakt het uit. Als die wildere berekeningen uitkomen, pakken ze nog wat zwaarder uit dan 110 kilometer per uur. Ook in het binnenland kunnen dan zware windstoten met snelheden tot rond 100 kilometer per uur optreden.

Westkust mogelijk heel veel regen

Ook bij de regen is er een opvallend detail. In de nacht en zondagochtend kan op veel plaatsen rond 15 millimeter vallen. Direct langs de westkust is het mogelijk (veel) meer. Daar beïnvloedt de wind de intensiteit van de regen. Eigenlijk ontstaat een kustfront dat de regen flink aanjaagt. Daar waar die intense regen het land op komt, kunnen zomaar enkele tientallen millimeters vallen. De plons van zondag komt bovenop de vele regen die we de afgelopen tijd al hebben gehad. Op veel plaatsen in Nederland gaat december dan ook als een uiterst natte maand de boeken in.

Na zondag wordt het rustiger en ook wat kouder. Kunnen de temperaturen zondag nog waarden tussen 5 en 8 graden aantikken, vanaf maandag is het met een graad of 5 steeds wel gedaan. In de nachten kan het tijdens opklaringen licht vriezen. Met het lagedrukgebied dichtbij – het blijft lange tijd in onze omgeving rondtollen – kunnen af en toe gebieden met bewolking en neerslag over ons land trekken. Afhankelijk van temperatuur en windrichting kan dat soms ook sneeuw zijn.