Storm Ciara houdt vooral later op zondag huis

In dit verhaal zetten we de belangrijkste informatie rond de naderende storm even op een rij, zodat iedereen goed voorbereid het weekend in kan gaan. Wat moeten we allemaal weten van Ciara?

Wordt het zondag een zware storm?

Als we puur naar de gemiddelde windsterkte kijken, komen we aan zee overdag waarschijnlijk op een windkracht 9 uit. Dat is een storm, uit zuidelijke tot zuidwestelijke richting. In het Waddengebied zou het later in de middag af en toe tot een windkracht 10 kunnen komen, een zware storm. Opvallender en gevaarlijker zijn de windstoten, de uithalen van de wind die worden verwacht. Overdag kunnen deze windstoten in Noord-Holland, Friesland, delen van Groningen, het Waddengebied en op het noordelijke deel van het IJsselmeer al snelheden van ongeveer 120 kilometer per uur bereiken. In het binnenland worden dan windvlagen van 90 of 100 kilometer per uur verwacht.

Wanneer valt het hoogtepunt van de storm?

Het hoogtepunt van de storm valt zondagavond tussen 19 en 24 uur, als vanuit het noordwesten het koufront van Ciara passeert. Dit koufront lijkt erg actief te zijn en als een gebied met intensieve regen te passeren. Sommige modelberekeningen komen op deze lijn ook met onweer en hagel. Op het moment dat de buien passeren, kan de wind enorm uithalen. Omdat het ook in de luchtlagen hoog boven Nederland op dat moment bijzonder hard waait (op 600 meter hoogte boven ons staat een orkaan met gemiddelde windsnelheden van rond 125 km/u), zijn zelfs boven land windvlagen met snelheden tot ver boven 100 kilometer per uur mogelijk. Vlagen van 110 kilometer per uur heb je in dat geval zomaar, terwijl het niet uitgesloten is dat heel lokaal ook windvlagen met snelheden tot 120 of in het meest extreme geval 130 kilometer per uur voorkomen.

Wordt er schade verwacht?

Mocht het zondag inderdaad zo hard gaan waaien als nu wordt berekend, dan kan schade bijna niet uitblijven. Windvlagen van meer dan 100 kilometer per uur zijn in staat om bomen te ontwortelen en schade aan te richten aan huizen en daken. Verder kunnen verkeersborden, verkeerslichten en andere windgevoelige zaken last van de wind krijgen. Het is zaak de dingen die windgevoelig zijn goed vast te zetten. In de bossen is de kans op het omwaaien van bomen vrij groot, temeer omdat er de laatste maanden veel regen is gevallen. De bomen staan daardoor wat losser in de grond dan normaal en zijn daarmee gevoeliger voor storm. Voor het verkeer lijkt de avond een slechte periode om nog op pad te zijn. Overlast voor de treinen en vliegtuigen ligt ook voor de hand, door de verwachte hoge windsnelheden. Het beste is het om zondagavond thuis te zijn en te blijven.

Komen er aan zee ook hoge waterstanden?

Het is zondag nog geen springtij en tijdens de storm waait de wind vooral uit het zuiden en zuidwesten. Dat zijn in Nederland niet de windrichtingen waarbij de hoogste waterstanden optreden. Het water wordt dan namelijk juist het Noordzeebekken uitgeblazen. Vanaf maandag worden wel duidelijk hogere waterstanden verwacht. De wind draait dan naar westelijke richtingen en blijft nog lange tijd hard doorblazen. Verder keert het op zondag weggeblazen water weer in ons deel van de Noordzee terug en tegelijkertijd breekt dan wel het springtij aan. Dus, ook al neemt de wind juist weer iets af, de hoogste waterstanden aan de kust worden vooral op maandag en dinsdag verwacht.

Wanneer neemt de storm weer af?

Ook al lijkt het ergste van de storm in de nacht van zondag op maandag achter de rug te zijn, toch blijft het nog lange tijd hard waaien. Tot met volgende week woensdag haalt de westelijke wind aan de Nederlandse kust bijna dagelijks een windkracht 9 en zijn nog steeds zware en af en toe zeer zware windstoten mogelijk, met snelheden tot soms 100 km/u. Daarbij vallen veel buien die dinsdag en vooral woensdag ook een winters karakter lijken te hebben. Pas vanaf donderdag lijkt het dan echt rustiger te worden. We hebben dan ook een voor februaribegrippen zeer lange periode met veel wind achter de rug.

Hoe zeker is deze verwachting?

Omdat het lagedrukgebied dat deze storm gaat brengen erg groot is, komen de verschillende weermodellen er al dagen op rij mee. Hoe groter een weersysteem is, hoe makkelijker het door de weermodellen berekend kan worden. De spreiding tussen de verschillende modellen is klein wat een grote zekerheid lijkt in te houden. Toch weet je het maar nooit, het blijft tenslotte het weer. Vooral het op het laatste moment ontstaan van een kleine (en dus veel lastiger te berekenen) randstoring kan de verwachting op het laatste moment nog behoorlijk in de war gooien, waarbij de uitkomst zowel nog wilder als veel rustiger kan worden. Het is daarom zaak de verwachtingen de komende dagen goed te blijven volgen om zo goed mogelijk voorbereid te zijn.

Komt een storm als deze vaak voor?

De laatste keer dat we in Nederland een zware storm hadden was op 18 januari 2018. In Hoek van Holland werd toen een uurgemiddelde van windkracht 11, een zeer zware stom bereikt. Daar trad ook de zwaarste windstoot met een snelheid van 142 kilometer per uur op. Als gevolg van die storm kwam in de loop van de ochtend het volledige treinverkeer tot stilstand. Ook werd het vliegverkeer op Schiphol aan het einde van de ochtend tijdelijk helemaal stilgelegd. Tientallen vrachtwagens waaiden om, ziekenhuizen schakelden over op noodstroomvoorziening en in de bossen was de schade groot. Ook eerder in januari 2018 was er al sprake van een zware storm. Nog eerdere stormen waren er in september 2017, november 2016, juli 2015 en december 2013.

Heeft de klimaatverandering invloed?

Nee, de klimaatverandering heeft geen invloed. Het langzaam oplopen van de temperaturen op het noordelijk halfrond lijkt er, hoe tegenstrijdig dat ook klinkt, toe te leiden dat het aantal zware stormen in onze omgeving juist geleidelijk kleiner wordt. Reden hiervoor is dat het Poolgebied sneller opwarmt dan de gebieden bij de evenaar. De temperatuurverschillen tussen de arctische en de tropische regio’s zijn de aanjagers van de wind in het winterhalfjaar. Nemen die temperatuurverschillen af, dan heeft dat eerder een remmend dan een aanwakkerend effect op de wind. Het is om deze reden dat het aantal zware stormen in onze omgeving lijkt af te nemen.

Waarom heeft de komende storm een naam gekregen?

Het Nederlandse KNMI, de Engelse en de Ierse weerdienst hebben vorig jaar afgesproken om beeldbepalende weersystemen, zoals het lagedrukgebied dat zondag in onze omgeving stormweer lijkt te gaan brengen, voortaan een naam te geven. Een alfabetische lijst van afwisselend vrouwen- en mannennamen is opgesteld en daarin zijn we nu aan de C toegekomen. Het geven van namen aan weersystemen is niet nieuw. Bij orkanen, tyfoons en cyclonen overal ter wereld wordt het systeem al veel langer toegepast. En in Europa is het de Duitse weerdienst die al heel lang namen geeft aan hoge- en lagedrukgebieden. In Duitsland kun je zelfs een eigen naam kopen voor een weersysteem.