Unieke septemberhittegolf blijft uit

Afgelopen zondag, 13 september, kwam de temperatuur in Limburg voor het eerst boven de zomerse grens van 25 graden uit. In Midden-Limburg werd in Ell 25,2 graden gemeten en in Zuid-Limburg kwam het weerstation op het vliegveld van Maastricht tot een waarde van 25,6 graden. Daarmee was de potentiële regionale hittegolf van start gegaan. Voor een hittegolf hebben we 5 zomerse dagen nodig met een maximumtemperatuur van minstens 25,0 graden, waarvan 3 dagen ook tropisch warm zijn met 30 graden of meer.

Volop tropische temperaturen

Maandag ging de ‘warmtepomp’ vanaf Zuid-Europa pas écht aan. Hete lucht stroomde vanuit het zuiden ons land binnen en daardoor schoot de temperatuur omhoog. Met uitzondering van de Waddeneilanden was het zomers met ruim 25 graden. In Brabant, Limburg en in de Achterhoek werd het tropisch warm met 30-32 graden. Weerstation Ell noteerde de eerste tropische dag met 30,4 graden, Maastricht kwam nog een stuk hoger uit met 31,6 graden.

Het hoogtepunt van de hitte hadden we afgelopen dinsdag. Ten zuiden van de lijn IJmuiden – Zwolle – Emmen werd het volop tropisch warm met 30 tot 33 graden. In het midden en westen van ons land was het nog nooit zo laat in september tropisch warm geweest. De dagrecords werden op veel plaatsen 2 tot 4 graden aangescherpt! Zo gaat dat in tijden van klimaatopwarming. De hoogste temperaturen van 34-35 graden werden gemeten in Zeeland, Brabant en Limburg. Ell noteerde 33,5 graden en Maastricht kwam zelfs op 34,3 graden uit, voor beide weerstations een nieuw septemberrecord.

Nog één tropische en één zomerse dag nodig

Afgelopen weekend lieten de meeste berekeningen de zomerse warmte aanhouden tot vrijdag. Een minderheid van de weermodellen kwamen met een frissere noorden- tot oostenwind op de proppen vanaf donderdag. De kans op een regionale hittegolf werd op 60% geschat. Inmiddels is duidelijk dat de minderheid van de modellen gelijk heeft gekregen. De operatie afkoeling is een dag eerder gestart. Daardoor blijven we niet vrijdag pas onder de 25 graden steken, maar donderdag al.

Ook vandaag merken we al wat van die afkoeling. De wind is naar het noorden gedraaid en vanmiddag trekt vanuit het noorden een koufront over het land. Dit gaat gepaard met enkele wolkenvelden en dalende temperaturen. Het wordt maximaal 21 graden op de Wadden, 25 graden in het midden van het land en 29 graden in Limburg. De kans is klein dat Ell en Maastricht 30,0 graden halen en die derde tropische dag is toch echt nodig om aan de criteria van een hittegolf te voldoen.

Mocht het toch lukken, dan is het nog steeds niet in kannen en kruiken. Donderdag hebben we namelijk nog één zomerse dag nodig met 25,0 graden op de thermometers in Ell en Maastricht. Met een graad of 22 gaat dat niet lukken. We blijven dus steken op 4 zomerse en 2 tropische dagen.

Oudewijvenzomer houdt aan

Voor de statistiekliefhebbers is het jammer dat we de regionale hittegolf mislopen. Het was namelijk een potentieel unieke hittegolf. Sinds het begin van de metingen zijn er slechts 4 regionale hittegolven geweest die in september begonnen. In 1919 gebeurde dit voor het eerst in het Achterhoekse Winterswijk van 10 tot en met 14 september. Daarna volgde de recordlate hittegolf van 11 tot en met 16 september 1947 in Maastricht. We moesten lang wachten, maar in 1999 lukte het in het Limburgse Arcen opnieuw van 8 tot en met 13 september. De laatste regionale septemberhittegolf vond plaats in 2016, opnieuw was de primeur voor Arcen, met daar een hittegolf van 10 tot en met 15 september.

Dit had de vijfde en tevens recordlate en recordlange regionale septemberhittegolf kunnen worden, die pas op 13 september van start zou gaan tot circa 23 september. Een lengte van 10 dagen zou uniek zijn voor september. Het wordt namelijk volgens de huidige berekeningen vanaf vrijdag alweer warmer met in Limburg temperaturen tussen 25 en 28 graden. Deze zomerse temperaturen lijken tot na het weekend aan te houden. De hittegolf zit er dus niet in, maar de Oudewijvenzomer houdt voorlopig aan.