Veel sneeuw ondanks warmte op Noordelijk Halfrond

Met die warmte lijken de mogelijkheden voor de opbouw van een sneeuwdek op het Noordelijke Halfrond ook maar klein. Niets is echter minder waar: het besneeuwde gebied is op de meeste plaatsen al een stuk groter dan gebruikelijk op dit tijdstip. Alleen in Alaska, het uiterste oosten van Rusland en in de Himalaya zijn er wel tekorten.

Hogedrukgebied boven de Noordpool

We hebben het de afgelopen weken op deze site al vaker geschreven: er ligt al tijdlang een hogedrukgebied boven de Noordpool. Het zorgt ervoor dat koude lucht, die daar wordt aangemaakt, heel makkelijk naar het zuiden kan wegstromen. Dat gebeurt op diverse plaatsen. Zo is het in grote delen van Canada op dit moment veel kouder dan normaal. Datzelfde geldt voor het noorden van Scandinavië, grote delen van de westelijke helft van Rusland en het centrale deel van Siberië.

Op de Noorpool zelf wordt die koude lucht steeds ingeruild voor veel warmere, die het gebied op allerlei plaatsen vanuit het zuiden inkomt. Daarbij heeft het feit dat een groot deel van de Noordelijke IJszee nog moet dichtvriezen, ook een invloed. Het verschil in luchttemperatuur tussen een zee die met ijs bedekt is en een zee die nog moet bevriezen kan onder bepaalde omstandigheden wel 10 tot 15 graden zijn. Verder brengen die open zeeën, die nog vrij staan te dampen, een behoorlijke hoeveelheid vocht in de lucht; vocht dat er onder normale omstandigheden niet is. Daarin zit voor sneeuw de crux.

Neerslag valt wel als sneeuw

Op de plaatsen op het vasteland waar het kouder dan normaal is (trouwens ook op de plekken die warmer dan normaal zijn, ligt de temperatuur nu wel vaak onder nul) valt de neerslag als die er is in de vorm van sneeuw. Door de grotere beschikbaarheid van vocht dan onder normale omstandigheden valt die sneeuw nu niet alleen in grotere hoeveelheden, maar ook over uitgestrektere gebieden. En zo kan zich dus, terwijl het gemiddeld warmer dan normaal is, toch op veel plaatsen een sneeuwdek opbouwen.

Over de hele linie zien we nu overschotten. Vooral in het koude Canada ligt veel meer sneeuw dan normaal, maar ook in Europa is er een flinke strook extra, die zich uitstrekt van de (koude) noordelijke helft van Scandinavië, via het westen van Rusland tot aan de zuidelijke delen van Siberië en zelfs een deel van het binnenland van Mongolië.

Bij ons geen invloed

Op de plekken waar nu sneeuw ligt en anders nog niet kan die sneeuw tijdelijk een afkoelend effect op de temperaturen hebben. Lang duurt dit echter niet, want later in de winter zou op deze plekken hoe dan ook sneeuw liggen en dan is het effect ervan in de klimatologie voor die plaatsen verdisconteerd. Zolang de wind in Nederland zuidwestelijk blijft, heeft de sneeuw in het oosten bij ons hoe dan ook geen invloed op het weer.

Het hogedrukgebied op de Noordpool, dat daar nu een hele tijd heeft gelegen, verdwijnt de komende dagen, omdat de poolwervel rond het Arctische gebied sterk in kracht toeneemt. Dit heeft meteen gevolgen voor de temperaturen binnen de poolcirkel; die gaan de komende tijd flink omlaag. De ijsaangroei zal daarmee versnellen. Tegelijkertijd komt op de gematigde breedten enige tijd een westcirculatie op gang. Zachtere lucht kan daarmee ook weer dieper Rusland binnen dringen en zal een deel van de ‘teveel’ gevallen sneeuw weer doen smelten, totdat de echte winter inzet. En hoe die er uitziet, moeten we nog afwachten.