Warme dagen steeds vroeger en vaker
De gevolgen van klimaatverandering merken we natuurlijk al jarenlang. Winters die zo zacht verlopen dat ze de naam winter eigenlijk niet meer mogen hebben, zomers met lange hittegolven en all-time warmterecords. Maar we kunnen de overduidelijke gevolgen van klimaatverandering ook zien aan de hand van een iets subtielere parameter: de warme dagen.De laatste jaren zien we de eerste officiële warme dagen - dagen met een maximumtemperatuur van 20,0 graden of hoger in De Bilt - constant al vrij vroeg in april of zelfs in maart. We zijn zelfs op een punt gekomen, dat we al beginnen te klagen als die 20 graden tegen het einde van maart niet in zicht komt. Maar is dit terecht?
Vroeger was een "eerste" warme dag in mei heel normaal
Waar we nu al snel klagen als de eerste warme dag van het jaar tot ver in april op zich laat wachten, was het vroeger heel normaal als de eerste warme dag pas eind april of zelfs in mei viel. Laten we bijvoorbeeld eens kijken naar De Bilt. In de periode van 1931 tot 1960 viel de eerste warme dag daar gemiddeld op 21 april. Het tijdvak daarna, van 1961 tot 1990, was dat al iets eerder, op 19 april. En in het tijdvak van 1991 tot nu, viel de eerste warme dag van het jaar gemiddeld een week eerder: op 12 april. De laatste jaren zien we die eerste warme dagen vaak nóg eerder.
In 1983 moest men het langst wachten op de eerste warme dag, die viel toen namelijk pas op 31 mei. In die zin hebben we dus weinig recht op klagen als we de eerste helft van april nog geen warme dag hebben gezien, maar volgens onze nieuwe standaard zou een eerste warme dag in of na de tweede helft van april toch erg laat zijn. Bovendien was 1997, 13 jaar geleden, het laatste jaar waarin de eerste officiële warme dag in mei viel.
Dit jaar kregen we op 6 april met de eerste officiële warme dag van dit jaar te maken. Deze 6 april past mooi in het straatje "vroege" warme dagen van de afgelopen jaren.
Langs de kust eerste warme dag twee weken 'vervroegd'
Dat de eerste warme dagen steeds vroeger vallen is in de gegevens van De Bilt al duidelijk terug te zien, maar het verschil is nog duidelijker als we naar het noordwestelijk kustgebied gaan kijken. Waar de eerste warme dag daar in het tijdsvak 1961-1990 gemiddeld nog op 10 mei viel, is dat in het tijdsvak 1991-nu met maar liefst 14 dagen vervroegd naar 26 april.
Ook in het zuidoosten, waar we over het algemeen de eerste warme dagen zien, valt de eerste twintiger steeds eerder. Dertig jaar geleden viel de eerste warme dag in Maastricht gemiddeld namelijk op 17 april, tegenwoordig gebeurt dat op 8 april.
30% tot 60% meer warme dagen
De opwarming is niet alleen terug te zien in de steeds vroegere warme dagen, het is ook terug te zien in het aantal warme dagen per jaar. Het aantal warme dagen is in De Bilt in het tijdvak 1991-nu namelijk toegenomen tot 92 per jaar, ten opzichte van 71 warme dagen in het tijdvak 1961-1990. Een toename van 30%! In Den Helder neemt het aantal warme dagen relatief nog sneller toe, namelijk van 34 naar 56. Dit betekent dat er in Den Helder nu 60% meer warme dagen voorkomt dan vroeger.
De eerste warme dagen van dit jaar
Zondag hadden we al te maken met de eerste lokale warme dag, maandag werd de eerste officiële warme dag gehaald. Het zonnetje scheen daarbij volop en het was dan ook op en top lenteweer. Morgen, woensdag, gaan we voor de eerste zomerse dag van het lopende jaar, waarschijnlijk in het zuiden van het land. Wij raden onze volgers aan om te genieten van het lenteweer, maar doe dit met oog op de coronacrisis op afstand van anderen: vanuit het raam, het balkon, of lekker in de tuin!
