Warmte in Nederland blijft maar tegen records aanzitten

Europa, en in nog iets ergere mate Nederland, kleuren rood op de kaarten die de afwijkingen van de temperaturen ten opzichte van normaal laten zien. Maar het kan erger. In grote delen van Siberië zijn de afwijkingen nog veel groter dan bij ons. Op sommige plaatsen stijgt het kwik er tot wel 15 graden boven de in deze tijd normale waarden.

Ook op de beelden over de nasleep van de Amerikaanse presidentsverkiezingen was de afgelopen dagen goed te zien hoe verslaggevers en hoofdrolspelers vaak in korte mouwen en in de zon hun verhaal deden. Pas vandaag komt daar vanuit het westen koudere lucht opzetten, maar een stad als New York heeft nog een warme dag voor de boeg.

Noordpoolgebied erg warm

Eén van de roodste plekken op de weerkaart is het Noordpoolgebied. Is de temperatuur binnen de poolcirkel nu ruim 4 gaden hoger dan normaal, in het gebied binnen de cirkel van 80 graden noord is de afwijking zelfs ongeveer 10 graden. De langgerekte zuidelijke stroming, die ook bij ons de temperaturen al zo lang zo hoog houdt, dringt helemaal door tot in het gebied rond Spitsbergen en gaat van daar verder het poolgebied in. Alleen de oostelijke helft bereikt nog temperaturen die nog enigszins in de buurt van normaal komen, in de westelijke helft van het poolgebied zijn de kwikstanden minimaal 10 tot 15 graden hoger dan normaal en komen zelfs af en toe boven het vriespunt uit.

Op Spitsbergen, dat rond 78 graden noord ligt, schommelt het kwak vandaag en morgen rond of iets boven het vriespunt, zaterdag en zondag kan de temperatuur er vele graden boven nul komen en gaat het regenen, op een plaats waar het overdag nauwelijks licht wordt en het in deze tijd van het jaar hard hoort te vriezen met een laagje sneeuw in de straten. Als je nu kijkt, ligt er echter helemaal niets en zijn de straten nat van de regen.

Akkoord van Parijs

Bekijk je het Noordelijke Halfrond als geheel, dan wordt deze dagen een 1,6 graden hogere dan normale temperatuur berekend (met alle zeeën en de gebieden die kouder dan normaal zijn – want die zijn er ook – erbij). Dat is hoger dan waar de afspraken rond het akkoord van Parijs inzake de bestrijding van de klimaatverandering naartoe werken.

De verdeling van de toppen en de dalen in de straalstroom is zo dat juist boven het Euraziatische continent veel gebieden, net zoals wij in Europa, met een zuidelijke wind te maken hebben, die warme lucht ver naar het noorden blaast. Gebieden met koudere, noordelijke winden zijn er ook, maar de noordelijke wind in het westen van Rusland komt uit het deel van het poolgebied waar het zoveel warmer dan normaal is. Op die plekken voert de noordelijke wind helemaal geen koude, maar nog steeds vrij zachte lucht aan.

Ook in Canada bevindt zich een gebied waar de wind uit het noorden waait. Die noordelijke wind blaast wel vanuit uit de delen van het poolgebied waar het nu koud is en leidt ion grote delen van Canada wel tot temperaturen die duidelijk beneden normaal liggen.

Poolgebied blijft warm

Rond de Noordelijke IJszee waait de komende tijd vaak een sterke westelijke wind. Daar krijgt de lucht nauwelijks de kans om af te koelen. Steker nog, de zachte lucht die er bij Spitsbergen wordt ingepompt, wordt door die sterke westelijke wind alleen nog maar sneller naar andere delen van het poolgebied gestuurd. Mede daarom zijn de temperaturen in het Noordpoolgebied nog steeds zo hoog en dat blijft voorlopig ook zo.

In Nederland overleeft de zuidelijke wind het komende weekend nog. Daardoor blijven de temperaturen zo absurd hoog, zoals we aan het begin van dit verhaal al aangaven. Door de warmte van dit moment is de kans ook een stuk groter geworden dat het jaar 2020 bij ons voor de hoofdprijs gaat, als we naar de hoogste jaartemperaturen ooit kijken.

Bij ons later weersomslag

Toch zit er een weersverandering er wel aan te komen. Later op zondag gaat het hard waaien en regenen en komt minder zachte lucht binnen. Maandag, dinsdag en woensdag probeert een hogedrukgebied boven Centraal-Europa de zuidelijke wind bij ons dan nog even terug te brengen, maar vanaf woensdag gaat de drukverdeling om. De hogedrukgebieden gaan dan de Oceaan op en boven Noord-Europa doet de luchtdruk een flinke stap terug. Bij ons draait de wind hierdoor naar west tot noordwest en wordt het een stuk guurder.