30-Daagse: omslag naar warmte komt, maar wanneer?
In een aprilmaand, die op basis van de huidige verwachtingen op een gemiddelde temperatuur van 6,4 graden afstevent (3,5 graden beneden de gebruikelijke gemiddelde temperatuur van 9,9 graden en goed voor een 12e plaats op de lijst van koudste aprilmaanden sinds 1901), was en is een hogedrukgebied zeer dominant. Het ligt vrijwel steeds ten noordwesten van Nederland en daarmee heeft een noordelijke wind met bijbehorende koude lucht bij ons vrij spel.Er zijn aanwijzingen dat het hogedrukgebied en de bijbehorende bovenluchtrug in de loop van de komende meimaand naar het oosten gaan opschuiven, richting het oosten of mogelijk het noordoosten van Europa. Gebeurt dit inderdaad, dan krijgt de wind een zuidelijke component en kan veel warmere lucht, afkomstig uit het zuiden van Europa, aan zijn tocht naar het noorden beginnen. Zeker als het hogedrukgebied boven het oosten van Europa uitkomt, slaat het weer dan volledig om en wordt het heel snel veel warmer. Dan komen we aan de andere kant van de weegschaal terecht en blijft alleen de vraag nog over hoe ver we in deze lente dan nog komen?
Voordat we die vraag echter kunnen beantwoorden, ligt eerst nog een ander vraagstuk op oplossing te wachten. Wat is ervoor nodig om de verandering werkelijkheid te laten worden? En, als aan die voorwaarden wordt voldaan, wanneer speelt de weersomslag zich dan af? Het zijn de vragen die centraal staan in de 30daagse verwachting van deze week.
Week 1: van maandag 26 april tot en met zondag 2 mei
Dit is nog niet de week van de omslag. Het hogedrukgebied ten noordwesten van Nederland lijkt de week makkelijk door te komen. Zeker tot en met zaterdag verandert in de drukverdeling heel weinig. De noordelijke winden houden aan, de bovenluchten blijven koud, met op 1500 meter hoogte steeds temperaturen tussen -2 en -4 graden. Op normale waarnemingshoogte wordt het de meeste dagen niet warmer dan tussen 10 en 14 graden en zijn de nachten koud. Daarbij wisselen wolken en zon elkaar af en lijkt tegen het nieuwe weekend de kans op een regenbui wat groter te worden. Rond zondag zien we voor het eerst ook zuidwestelijke winden in het pakket komen.
Week 2: van maandag 3 mei tot en met zondag 9 mei
Hier wordt het spannender. Ongeveer 40 procent van de berekeningen laat de oude situatie nog voortbestaan, met de hogedruk ten westen van Nederland, de wind vanuit het noorden en de vrij koude lucht nog steeds in onze omgeving. De overige 60 procent laat de bovenluchtrug, samen met het bijbehorende hogedrukgebied, naar het oosten opschuiven en boven Centraal-Europa of Scandinavië terechtkomen. In dat geval raken we de noordelijke wind kwijt en zouden we eindelijk aan hogere temperaturen kunnen gaan denken. In de pluim zien we die stijging terug. Zo aan het einde van de week kunnen we aan temperaturen tussen 15 en 20 graden gaan denken. Maar de spreiding is groot en dat geldt ook voor de onzekerheid. Ter illustratie: de controlerun zit duidelijk in het koude kamp en wil ook in week 2 van de verwachting nog van geen verzachting weten.
Week 3: van maandag 10 mei tot en met zondag 16 mei
Hier houden de twee kampen elkaar in evenwicht en is er ook een kleine groep aan berekeningen die met een vrij koude west tot zuidwestcirculatie uit de bus komt. Het gemiddelde van het hele pakket gaat weer iets omlaag en komt onder normaal terecht. Dit lijkt onder meer met het veel koudere dan normale zeewater in onze omgeving te maken te hebben. Op de achtergrond spelen ook enkele factoren mee. Zo is er het warme zeewater in ons deel van de Atlantische Oceaan, dat de grote drijver is achter het hogedrukgebied ten noordwesten van Nederland. Het is een invloed dit strijdt met de activiteit van zware onweersbuien op de Indische en Grote Oceaan. De manier waarop die activiteit zich ontwikkelt, spreekt voor het naar oosten opschuiven van de bovenluchtrug en het hogedrukgebied in Europa. De vraag is welke van de twee invloeden het gaat winnen?
Week 4: van maandag 17 mei tot en met zondag 23 mei
In deze week is de stand 50 procent voor rug en hogedrukgebied op de Oceaan en aanhoudende kilte en 32 procent voor het Scandinavische hogedrukgebied. Dan is er nog een optie ter grootte van 18 procent die er tussenin gaat zitten met het hogedrukgebied min of meer boven onze omgeving. Het is duidelijk dat de berekeningen nogal moeite hebben met de plek waar het hogedrukgebied in de toekomst terechtkomt. Dat het er is, staat wel vast. Maar nog niet duidelijk is waar precies.
De eerste week van juni dan?
Maken wij iedere week een verwachting voor de komende 30 dagen, de berekeningen waarop we ons baseren, kijken nog wat verder vooruit. En geven voor de periode na week 4 dit keer wel een erg sterk signaal af. Tegen het einde van de meimaand en in het begin van juni, het begin van de zomer dus, wordt het hogedrukgebied alsnog boven Scandinavië ingetekend. Lukt het dus niet om de weersomslag in de loop van de meimaand al te bewerkstelligen, dan lijken we onze hoop in elk geval op een mooie start van de junimaand te kunnen gaan vestigen.
Samenvattend
Al met al ziet het ernaar uit dat we het koude weer van dit moment de komende tijd nog niet zomaar kwijt zijn. Wel ontstaat vanaf week twee een strijd tussen de drijvers op de achtergrond. De kans op een langer aanhouden van de kou of het eindelijk doorgevoerd worden van de zo lang verwachte weersverandering houden elkaar dan in evenwicht. Komt de weersverandering er, dan wordt het en warmer, maar waarschijnlijk ook iets wisselvalliger. Blijft het bij het oude, dan houdt het vaak droge, maar ook vrij koude weer nog een tijdje langer aan.
Lukt het ook in mei niet, dan kunnen we onze hoop op de eerste week van juni vestigen. Want dan lijken de berekeningen wel in het voordeel van een hogedrukgebed boven Scandinavië, een afbreken van de koude noordelijke winden en een sterke stijging van de temperaturen uit te vallen.
