Bliksem doodt groep van 18 olifanten in India

Het ongeluk gebeurde in een bosgebied in de deelstaat Assam, in het noordoosten van India. Woensdag kreeg het gebied te maken met noodweer en fikse onweersbuien. Kort daarna werden de dode dieren door bewoners op twee verschillende plekken in het bos gevonden. Omdat het zelden gebeurt dat 18 olifanten tegelijk omkomen, besloot de lokale overheid een onderzoek in te stellen. Forensische tests moeten uitwijzen of blikseminslag inderdaad de doodsoorzaak is. In de buurt van de dode olifanten werden enkele verbrande bomen aangetroffen.

Felle discussie

In India leven bijna 30.000 olifanten, ongeveer 60 procent van de totale Aziatische olifantenpopulatie wereldwijd. Na het bekend worden van de dood van de olifanten, ontstond op sociale media een felle discussie over de mogelijke doodsoorzaak. Veel mensen trokken de lezing als zou een blikseminslag de oorzaak van het ongeluk zijn in twijfel en zeiden te geloven dat de dieren vergiftigd waren.

Toch lijkt het er op basis van de foto’s op dat blikseminslag de oorzaak kan zijn geweest. En dan gaat het niet om een directe, maar om een indirecte inslag. Tijdens zo’n inslag wordt een enorme hoeveelheid elektrische lading via de door de regen natte grond naar alle kanten afgevoerd. Vooral bliksems die ‘positief geladen’ genoemd en die veel minder vaak voorkomen dan de meest geziene bliksem met negatieve lading kunnen enorme hoeveelheden elektriciteit verplaatsen. Olifanten zijn grote dieren en het spanningsverschil tussen de poten kan gemakkelijk zover oplopen dat de stroom, die als gevolg daarvan door de dieren heen gaat lopen, hen fataal kan worden.

Ook het feit dat de achttien dode dieren op twee verschillende plaatsen zijn gevonden, past in dit beeld. De lading loopt namelijk naar alle kanten weg. Op de foto’s zie je olifanten die, terwijl ze aan het lopen waren, plotseling dood op hun plek neervielen en zelfs tegen elkaar aan bleven liggen. Dat zijn beelden die je normaal alleen na blikseminslagen ziet.

Ook bij ons gebeurt het

Ook in Europa en zelfs in Nederland zijn meerdere gevallen bekend van groepen dieren die als gevolg van blikseminslag om het leven kwamen. Zo kwam ooit een groep van 60 schapen om, ook bij een indirecte inslag waarvan de lading door de grond naar alle kanten verdween. In India werd enkele maanden geleden nog een groep van 4 mannen door een bliksem getroffen, die op de boom insloeg waaronder ze tegen het onweer stonden te schuilen. Drie van hen raakten zwaar gewond, een vierde overleefde de inslag niet.

Wat moet je doen tijdens onweer?

Als je tijdens een onweersbui buiten bent, is het belangrijk rekening te houden met wat er tijdens blikseminslagen kan gebeuren. Onder een boom staan, levert een risico op, omdat een bliksem vaak het hoogste punt in een omgeving kiest om op in te slaan. In een bos staan veel bomen, dan is dat risico weer minder duidelijk. Een bosrand is wel gevaarlijk. Bliksems slaan ook geregeld op hoge masten, elektriciteitspalen en moderne windmolens in. Die zijn over het algemeen goed geleid en leveren meestal geen direct gevaar voor hun omgeving op.

Als je dichtbij de plaats bent waar een bliksem inslaat, kan de stroom die via de grond wordt afgevoerd ook gevaarlijk zijn. Sta je tijdens onweer in de buitenlucht, maak je dan zo klein mogelijk en beperk het contact met de grond. Dit betekent voeten dichtbij elkaar en zo mogelijk op je tenen gaan staan, als zal dat niet altijd meevallen. Het beste is natuurlijk is om een schuilplaats binnen of in een auto te vinden. Daar ben je in het algemeen redelijk veilig.

ANP/Weer.nl