Een volgende vulkaanuitbarsting dreigt op IJsland
Een volgende uitbarsting van een vulkaan op IJsland dreigt. Dit maal gaat het om de Grimsvötn vulkaan die onder het Vatnajokull ijsveld ligt. Omdat de vulkaan in zijn geheel met ijs bedekt is, wordt een zeer explosieve uitbarsting verwacht, zodra het eenmaal zover is. Daarbij kan veel water van het smeltende ijs vrijkomen dat overstromingen kan veroorzaken. Verder slingert de Grimsvötn tijdens zijn uitbarstingen meestal enorme hoeveelheden as de lucht in.De Grimsvötn is één van de actiefste vulkanen op IJsland. Gemiddeld barst hij eens in de zes of zeven jaar uit. Ook nu dreigt een uitbarsting. De magmakamers onder de vulkaan lijken weer compleet gevuld te zijn, het gebied boven de vulkaan is door de oplopende spanning eronder de afgelopen jaren vele tientallen centimeters hoger komen te liggen.
Aardbevingenzwerm
Afgelopen maandag 6 december deed zich een zwerm aan aardbevingen voor in de omgeving van de vulkaan, waarvan de zwaarste een magnitude van 3,6 had. Verder lijkt zich in het ijs boven de vulkaan een zinkgat te vormen, wat erop wijst dat de temperaturen onder het ijs oplopen en dat de vulkaan op het punt van springen staat. Volgens deskundigen is het mogelijk binnen enkele dagen al zover. Een volgende, wat zwaardere aardbeving kan de spreekwoordelijke lont in het kruitvat zijn.
IJsland is vulkanisch gezien één van de meest actieve gebieden ter wereld. Het land bevindt zich bovenop de zogenoemde Mid Atlantische Rug, een gebied middenin de Atlantische Oceaan waar de Europese en de Noord-Amerikaanse plaat uit elkaar drijven. In de breuklijnen, die zich in de rug bevinden, komt nu en dan vulkanische magma omhoog die onderzeese bergen vormt. Hier en daar, zoals op IJsland, maar ook Jan Mayen en de Azoren, steken die bergen boven zee uit.
Geldingadalir
Op IJsland komt de breuklijn in het zuidwesten het land binnen, op de plek waar zich dit jaar de inmiddels geëindigde uitbarsting van de Geldingadalir vulkaan voordeed. Daarna loopt de breuk verder naar het centrale deel van het eiland, om vervolgens naar het noorden af te buigen.
De vulkanen die zich onder het Vatnajokull ijsveld bevinden, zijn de actiefste en de gevaarlijkste vulkanen op het eiland, vooral omdat ze zich op de plek bevinden waar de meeste magma uit de hete aardmantel omhoog komt. Maar ook omdat ze onder het ijs liggen. Als de hete magma met het (smeltende) ijs in contact komt, kunnen zich geweldige explosies voordoen.
Overstroming
Van de laatste uitbarstingen van de Grimsvötn vulkaan was die in het jaar 1996 het spectaculairst. Twee dagen voor de uitbarsting waren er al aardbevingen en was boven de vulkaan een wolk van as te zien. Rond de vulkaan ontstond onder het ijs een groot meer, gevuld met smeltwater. Toen de uitbarsting plaatshad, tilde de vulkaan de ijskap op, waarna het water weg kon stromen. Een grote overstroming in de kustgebieden in de omgeving van de vulkaan was er het gevolg van. De rondweg om IJsland werd er op diverse plekken zwaar door beschadigd.
In 2004 kwam de volgende uitbarsting, vergezeld van een aswolk die maar liefst 13 kilometer hoog kwam. In 2011 was de uitbarsting nog zwaarder; dat jaar reikte de aswolk tot een hoogte van 20 kilometer. Een groot deel van IJsland kreeg in meer- of mindere mate met die as te maken. Boerderijen in de omgeving werden gedwongen hun veestapel op stal te zetten. Opnieuw werd de rondweg gesloten in afwachting van overstromingen, maar die bleven uit.
Afwachten wat er nu gebeurt
En nu is het dus afwachten of we binnen enkele dagen al met een volgende uitbarsting van de Grimsvötn te maken krijgen, of dat die nog even op zich laat wachten. De autoriteiten van IJsland zitten er hoe dan ook bovenop en zijn op alle extremiteiten voorbereid.
