Foto gemaakt door Jannes Wiersema - Roodeschool
Foto gemaakt door Jannes WiersemaRoodeschool
Nu

Eerste nachtvorst na de zomer een feit

Op weerstation Woensdrecht daalde de temperatuur om 6.50 uur aan de grond tot -0,1 graden en daarmee is de eerste nachtvorst na de zomer op een officieel meetpunt een feit. Later daalde de temperatuur nog naar -0,2 graden. De laatste keer met nachtvorst was op 13 juni, toen werd het op de vliegbasis Twenthe bij Enschede -1,3 graden. De eerste grondvorst valt een week vroeger dan gemiddeld. 

In deze fase van het jaar worden de nachten snel langer en kan het ook al goed afkoelen. Afgelopen nacht lag een hogedrukgebied precies boven ons land en daardoor viel de wind grotendeels weg. Omdat het helder was, kon het hard afkoelen. Op normale waarneemhoogte (1,5 m) daalde de temperatuur in het oosten van het land het meest: op weerstation Twenthe werd het 3,1 graden. Ook hier kwam het kwik aan de grond heel dicht bij het vriespunt (0,2 graden).

Ook op andere (niet officiële) plekken kwam het tot nachtvorst, bijvoorbeeld op de Veluwe en in de duingebieden van Noord-Holland. Zo werd door een weeramateur in een duinpan bij Egmond aan Zee zelfs op normale waarneemhoogte -2,1 graden gemeten. Bij weinig wind kan koude lucht zich 'verzamelen' in zo'n diepe duinpan, vaak zijn dit de koudste plekken van het land. Maar dit betreft dus geen officieel KNMI-weerstation.

Soms al in augustus

Vorig jaar kwam het op 20 september tot de eerste nachtvorst met -1,3 graden in Twenthe. In 2018 en in 2012 vroor het veel eerder in het herfstseizoen al een beetje, op 1 september ook in Twenthe.

Het is in het verleden ergens in ons land zelfs twee keer in augustus al tot vorst aan de grond gekomen. Op de weerstations Soesterberg, Valkenburg en Twenthe kwam het in 1973 al op 22 augustus tot vorst aan de grond. Twenthe noteerde op klomphoogte zelfs -2,2 graden. Ook in 1993 kwam het tot bijzonder vroege nachtvorst, met op 29 augustus nipt vorst aan de grond in Soesterberg, Gilze-Rijen, Volkel en Eindhoven. Van 20 juli tot en met 21 augustus is nog nooit grondvorst gemeten op de officiële KNMI-stations.

Gemiddeld in het huidige klimaat vindt de eerste grondvorst ergens in ons land op 28 september plaats, meestal boven de zandgronden in Twente. De eerste nachtvorst na de zomer valt steeds later. Zo was de gemiddelde datum tussen 1971 en 2000 nog 22 september. In 2014 viel de eerste vorst op klomphoogte recordlaat op 5 november.

Kouderecords september

Het kan in deze tijd van het jaar overigens nog een stuk kouder zijn. Zo werd het in De Bilt op 16 september 1971 aan de grond -5,2 graden. Ook op normale waarneemhoogte kwam het toen recordvroeg tot vorst.

Jordi HuirneMeteoroloog en presentator