Extreme kou in het noorden van Scandinavië

In het noordoosten van Zweden en in het noordwesten van Finland daalt de temperatuur vanaf zondag een aantal nachten lang tot tussen 35 en 40 graden onder nul. Ook voor deze gebieden zijn dit extreem lage temperaturen, zo vroeg in de winter. Overdag wordt het er maandag en dinsdag niet warmer dan zo tussen -25 en -30 graden. In het Finse plaatsje Muonio (dat 200 kilometer boven de poolcirkel ligt) worden maandag en dinsdag zelfs maximumtemperaturen verwacht die niet boven -30 graden uitkomen. Het kwik schommelt er dan een graad of 25 onder normaal.

Zo vroeg zo koud is uitzonderlijk

Extreem lage temperaturen komen in het noorden van Scandinavië vaker voor, maar waren de afgelopen jaren zeldzaam. Zo vroeg in het seizoen zijn dit soort temperaturen zeer uitzonderlijk. Afwijkingen van tot 25 graden onder normaal zijn in het nieuwe klimaat van de laatste tientallen jaren feitelijk ongekend. Het kan toch doordat het Arctische gebied sneller is afgekoeld dan in voorgaande jaren. In de Noordpoolregio was het de afgelopen dagen zelfs kouder dan normaal.

Niet alleen in het noordoosten van Scandinavië wordt het koud, de winter heeft de hele regio de komende dagen stevig in de greep. Zo vriest het in de Noorse hoofdstad Oslo steeds licht tot matig met temperaturen tussen -4 en -7 graden, in Stockholm is het in de nachten -4 tot -6 graden en overdag tussen 0 en -2 en ook de Finse hoofdstad Helsinki beleeft een lange winterperiode. Daar is het de komende dagen vaak tussen -5 en -12 graden. Later volgende week wordt de kou er een beetje getemperd, maar lijkt het ook in Helsinki nog steeds te blijven vriezen.

Koude lucht bereikt ook Hamburg

De Deense hoofdstad Kopenhagen heeft de komende dagen temperaturen boven nul, maar lijkt op maandag en dinsdag ook de vorst in te gaan als de koude lucht vanuit het noorden vorderingen maakt. Zelfs in Hamburg zien we het kwik in de nachten vanaf maandag steeds onder het vriespunt dalen. Overdag kan het kwik er nog wel net positieve waarden schrijven.

En dan zijn we in onze eigen omgeving, in Nederland aangekomen. Hier is het de eerste dagen nog vrij zacht. Vandaag en morgen komen de temperaturen bij ons tussen 4 graden in het oosten en 7 of 8 graden in het westen uit, zaterdag kan het nog een tikkeltje zachter zijn. In de middag regent het dan verspreid over het land. Zondag draait de wind naar noordelijke richtingen en stroomt de koudere lucht ook Nederland binnen. In de nachten naar maandag en naar dinsdag moet het ook in Nederland plaatselijk tot lichte vorst komen, vooral in het noorden van het land. Overdag wordt het tussen 2 en 4 graden boven nul en steekt er vanaf maandagmiddag een kille zuidelijke wind op.

Wintertje volgende week komt er in Nederland niet

Veel meer dan dat lijkt er volgende week nu toch niet in te zitten. Daar waar de kaarten van het Europese model nog een tijdje op een wintertje hintten, waren die van de andere modellen steeds al zachter, en nu is de kou ook grotendeels uit de Europese berekeningen verdwenen. Lagedrukgebieden op de Oceaan bieden teveel tegengas en zorgen ervoor dat de wind bij ons de komende week vooral uit zuidelijke richtingen waait. Vanuit die hoek kan zachtere lucht onze omgeving bereiken, dinsdag voorafgegaan door regen en lokaal natte sneeuw.

Daarna lijkt het weer een aantal dagen droog te blijven en krijgen we een afwisseling van wolken en zon. De zuidelijke wind kan aan zee af en toe tot krachtig aantrekken en de temperaturen gaan weer omhoog. Overdag kan het tussen 6 en 9 graden worden, mocht het in de nachten eens opklaren, dan daalt het kwik in het oosten nog wel tot dichtbij het vriespunt. Ook in de pluim zien we de opwarming ten opzichte van de voorgaande, koudere berekeningen duidelijk terug, al is er in de periode na woensdag zeker voor het noorden nog steeds enige onzekerheid.

Ook in Scandinavië wordt de ergste kou verdreven

Ook in Scandinavië zien we dat de veranderende drukverdeling de koudste lucht in de loop van de week verdringt. Ook in het eerst ijskoude Muonio gaan de temperaturen in de tweede helft van de komende week dan ook weer flink omhoog. Op vrijdag 10 december vriest het er in de nacht nog 17 graden, overdag wordt het -11 graden. Oslo komt dan tussen -1 en -5 graden uit, Stockholm tussen -2 en +1 en in Kopenhagen wordt het 1 tot 3 graden boven nul. De eerste (bij ons waarschijnlijk mislukte) aanval van de winter zit er dan op en het is wachten op een volgende.