Groeiseizoen start met neerslagtekort in Limburg
Vanaf 1 april start het groeiseizoen in ons land en neemt ook de verdamping weer snel toe. Als er meer vocht verdampt dan er aan neerslag valt, is er sprake van een neerslagtekort. Afgelopen jaren liep dit tekort razendsnel op door zonnig, droog en warm voorjaarsweer. Dit jaar start het zuidoosten van het land nu al met een neerslagtekort van ruim 100 millimeter. De winter was daar niet nat genoeg om de extreme droogte van vorig jaar aan te pakken.Het KNMI houdt jaarlijks vanaf 1 april het doorlopend potentieel neerslagtekort bij. Uit 13 meetpunten, verspreid over het land wordt een gemiddelde berekend, maar er zijn elk jaar ook lokale verschillen.
Door het uitzonderlijk zonnige, droge en warme voorjaar van vorig jaar kon het neerslagtekort recordsnel oplopen. Eind mei hadden we een landelijk neerslagtekort van 163 mm en dat was een record voor de meimaand. Het oude record was 142 mm in mei 2011. Uiteindelijk liep het tekort verder op tot 253 mm, een 8e plek sinds het begin van de metingen in 1901. Daarna werd het in het westen een stuk natter, waardoor daar de droogte snel voorbij was. In het (zuid)oosten bleef het ook in de nazomer kurkdroog, waardoor het neerslagtekort alleen maar groter werd en opliep richting 400 mm. Weerstation Arcen kwam zelfs op een neerslagtekort van 426 mm uit. Alleen in 2018, 1976 en 1959 was het neerslagtekort regionaal nog groter.
Neerslagtekort in het zuidoosten niet opgelost
Als het neerslagtekort in de zomer regionaal oploopt richting 400 mm, is het lastig om dat hele tekort in het winterseizoen dat volgt weg te werken. Dat is afgelopen winter dan ook niet overal gelukt. Sinds 27 december was het landelijk neerslagtekort weggewerkt, maar dit is een gemiddelde. In het noorden, oosten en zuiden was het regionaal nog steeds veel te droog. Inmiddels is het neerslagtekort met uitzondering van het zuidoosten helemaal weggewerkt. In de Betuwe, het oosten van Brabant en het zuiden van Limburg (niet het uiterste zuiden) is er nog een klein neerslagtekort van 20-40 mm.
Kijken we echter naar Midden- en Noord-Limburg, dan vinden we daar nog steeds een neerslagtekort van ruim 100 mm. Weerstation Arcen heeft sinds 1 april vorig jaar nog steeds een tekort van 151 mm en in Ell (bij Weert) verdampte over die periode 165 mm meer dan er aan neerslag naar beneden kwam vallen. Het KNMI neemt geen tekorten uit het vorige groeiseizoen mee en zet de teller op 1 april overal weer op 0 millimeter neerslagtekort. Maar dat neemt niet weg dat Limburg dit voorjaar dus extra gevoelig is voor droogte.
Grondwaterstand verre van ideaal
Ook de grondwaterstand in het zuiden en oosten van het land is ‘verre van ideaal’, ondanks een vrij natte winterperiode (er viel landelijk 268 mm tegen 205 mm normaal) en tal van maatregelen om water langer in de bodem vast te houden. Waterschappen in Brabant beslissen deze week of er in sommige gebieden al een sproeiverbod moet komen, aangezien er de komende weken niet veel regen wordt verwacht. Ook in Midden- en Noord-Limburg en op de Veluwe is de grondwaterstand in de winter niet goed genoeg hersteld, aldus Rijkswaterstaat en verschillende waterschappen.
Afgelopen drie zomers verliepen in deze gebieden veel droger dan normaal, waardoor de grondwaterstand snel te diep wegzakte. In de voorgaande jaren werd het voorjaarstekort niet meer ingelopen. Zelfs in het gebied rond de grote rivieren is de buffer aan grondwater lager dan natuurbeheerders zouden willen. Weidevogels hebben last van een lage grondwaterstand, want dan valt het gebied rond hun nesten droog en kunnen roofdieren bij de eieren en de kuikens komen. Vooral in Limburg is de situatie al jaren ernstig. Meerdere partijen investeren daar nu fors in de aanpak van de droogte. Onder meer waterschap, gemeenten, werkgevers en provincie investeren samen 80 miljoen in de gevolgen van de klimaatverandering. Het Rijk vult dat bedrag aan tot bijna 100 miljoen euro.
Bron: Weer.nl/ANP
