Het weer op Mars was ooit enerverender dan nu

De planeet Mars is qua diameter ongeveer half zo groot als de Aarde en heeft een tiende van de Aardse massa. Een jaar duurt er ongeveer 1,9 keer zo lang als bij ons en ook een dag is net iets langer: 24 uur, 37 minuten en net iets meer dan 22 seconden. Net als de Aarde bezit ook Mars een atmosfeer, alleen is die wel veel ijler dan bij ons. Ter vergelijking: op Aarde bedraagt de luchtdruk gemiddeld ruim 1013 hPa, op Mars nog geen 7 hPa. Dit betekent dat de atmosfeer van Mars nog geen procent van de atmosfeer op Aarde vertegenwoordigt.

Stof in de atmosfeer

Het kan dus waaien op Mars en dat gebeurt ook. Bijna altijd zit er wel superdun stof in de ijle atmosfeer die daardoor een wat roodachtige kleur heeft. Verder komen dunne cirruswolken voor. Belangrijkste bestanddeel van de lucht op Mars (ruim 95 procent) is kooldioxide. Verder zitten er ook andere gassen in zoals waterdamp en een minuscuul beetje zuurstof (0,13 procent). Omdat de lucht zo ijl is en de bodem zo droog, kunnen de temperaturen op Mars enorm variëren, van tot wel -140 graden tijdens de lange poolnachten tot plus 20 graden gedurende de zomers.

Op het moment dat mars het dichtste bij de zon staat en het op het zuidelijk halfrond van de planeet zomer is, kunnen stofstormen optreden, klein en groot. Soms bedekken ze de hele planeet. Op dat moment gaan ook de temperaturen overal op Mars even duidelijk omhoog.

Droogijs

Op de polen van Mars komen ijskappen voor, die uit bevroren water en kooldioxide bestaan (ook wel droogijs genoemd). In de loop van de seizoenen groeien die ijskappen aan en smelten deels weer af. De ijskap op de Noordpool heeft een diameter van ongeveer 1000 kilometer en is gemiddeld 2 kilometer dik, de ijskap op de zuidpool heeft een diameter van 350 kilometer en is ongeveer 3 kilometer dik. Op de noordpool groeit iedere winter een laag van ongeveer 1 meter droogijs aan. Die laag is op de zuidpool dikker (ongeveer 8 meter) en is daar het hele jaar aanwezig.

Neerslag komt op Mars vrijwel niet voor. Wel hebben onderzoekers aangetoond dat het in de buurt van de polen kan sneeuwen uit wolken van kooldioxide. CO2 kan in vloeibare vorm op Mars niet bestaan. Het is er of in de vorm van ijs, of als gas. Eigenlijk geldt dat ook voor water. Alleen op de laagst gelegen plaatsen van Mars kan water wel korte tijd in vloeibare vorm voorkomen.

Warmer en vochtiger

Heel droog dus en vaak erg koud, met een aardige partij wind, zo zou je het weer op de rode planeet het beste kunnen omschrijven. Toch is dat niet altijd zo geweest, denken onderzoekers nu. In het verleden is al aangetoond dat er, miljarden jaren geleden, op Mars ook een tijd moet zijn geweest waarin het op de planeet warmer en vochtiger was. Mogelijk is de atmosfeer er toen ook dikker geweest dan nu. Later is de planeet uitgedroogd en een stuk kouder geworden, zoals nu.

Ook nu wordt er veel onderzoek op Mars gedaan. Zo rijdt de Marsrover Curiosity rond in de Gale krater waar zich de berg Mount Sharp bevindt. Met behulp van een speciaal camera instrument doet de Marsrover onderzoek naar de sedimentlagen waaruit de berg is opgebouwd.

Ooit was het weer enerverender dan nu

Helemaal onderaan de berg bevindt zich klei, afgezet door een meer dat zich vroeger in de krater moet hebben bevonden. Daarboven liggen afzettingen die duidelijk door de wind zijn achtergelaten en droge periode markeren. Iets daar weer boven bevinden zich afzettingen die doen denken aan sedimenten die we op aarde in uiterwaarden van rivieren terugvinden. Die afzettingen zouden dan weer kunnen wijzen op een tijdelijke terugkeer van natter weer. Hoe dat allemaal in het verleden is gegaan, weten de onderzoekers niet. Maar het weer op Mars is ooit enerverender geweest dan nu.

Bronnen: Wikipedia, Scientias.nl