Hintertux doet er alles aan om gletsjer te vertroetelen

De economie van het hele Tuxertal hangt er zo’n beetje aan, aan die grote gletsjer aan het einde van het dal. Die vroeger zo dominant was, maar inmiddels net als vrijwel alle andere gletsjers in de Alpen zoveel kleiner is geworden. Aan het begin van de jaren 90 stond ik er in de zomer ooit aan de gletsjertong, toen nog ruimschoots onder het op 2660 meter gelegen Tuxer Fernerhaus. Het was imposante ijswand, met skipistes erop. Je kon er zo in een ijsgrot lopen. Ook toen werd er middenin de zomer volop geskied, wat voor ons Nederlanders een bijzonder gezicht was.

Gletsjer is nu veel kleiner

Inmiddels is de gletsjer veel kleiner geworden, en komt nu boven het Tuxer Fernerhaus uit. Toch is de gletsjer nog steeds de motor van de economie in het dal eronder. ‘Krijgen jullie op school les over de gletsjer’, vragen we één van de medewerksters van ons hotel op een dag. Ze kijkt enigszins verbaasd. ‘Nee, natuurlijk niet’, zegt ze. ‘Er zijn veel belangrijkere dingen waar je je op school mee moet bezighouden.‘ Maar die gletsjer is toch van levensbelang, sputteren we nog tegen. En dat kan ze wel beamen. De kennis erover gaat van mond tot mond, vertelt ze en wordt in het dal, van generatie op generatie overgedragen. En dat is wel zo’n beetje wat ze erover weet.

De gletsjer stroomt naar de diepte. Foto: Reinout van den Born.

Nog wat meer navragen bij anderen, levert een beeld op dat we ook van andere plekken in de Alpen kennen. De gletsjer is zeer belangrijk en wordt beheerd door een zeer diverse groep aan belanghebbenden, via de gemeente en de agrarische gemeenschappen in het gebied, naar de hotellerie, het liftbedrijf en de staat. Het liftbedrijf, dat in 1964 begonnen is, is sindsdien flink gegroeid en heeft ook belangen in andere skigebieden in het dal, tot het liftbedrijf op de Zugspitze, een stukje verderop aan toe. De Hintertuxer gletsjer levert nog steeds veel geld op.

Ieder jaar stroomt ijs 40 meter omlaag

Die gletsjer bevindt zich tussen twee bergtoppen, de 3288 meter hoge top van de Gefrorene Wand aan de ene en de 3476 meter hoge Olperer aan de andere kant. De ijstong, die nu nog een lengte van ongeveer 4 kilometer heeft, wordt vanaf drie plaatsen gevoed en heeft op zo’n dikste punt een dikte van nog ongeveer 100 meter. Er ligt voor 190 miljoen kubieke meter aan ijs. De gletsjer stroomt jaarlijks zo’n 40 meter omlaag, waarbij de tong heen en weer beweegt. De algemene trend is echter die van een zich terugtrekkende gletsjer, zoals overal in de Alpen.

Sneeuw aandrukken op de gletsjer met een pistenbully. Foto: Klaas Dros.

Het eindpunt van de gletsjer kunnen ook wij, net boven de sneeuw uit zien. Er heeft zich een zandruggetje omheen gevormd, wat erop wijst dat de gletsjer de laatste weken weer iets verder omlaag is geschoven. Omdat het ijs steeds in beweging is, moeten de sleepliften die erop staan jaarlijks meerdere keren opnieuw bespannen worden, om te voorkomen dat palen scheef komen te staan en de liften niet meer goed werken. Verder valt op dat medewerkers vrijwel voortdurend met ‘pistenbullies’ in de weer zijn om sneeuw te verschuiven en aan te drukken.

Sneeuw vasthouden

Daar zit een gedachte achter. Alleen al in de jaren 2003 tot en met 2008 werd de gletsjer op diverse punten 10 meter minder dik. In dat tempo zou het niet lang duren, of hij zou helemaal wegsmelten. Daarom is besloten in te grijpen. Niet alleen zijn sneeuwkanonnen geplaats om een flinke sneeuwvoorraad te kunnen aanleggen, ook wordt de sneeuw die uit de lucht valt zoveel mogelijk op de gletsjer gefixeerd, zodat de wind de sneeuw niet wegblaast. Tijdens de winter wordt zo een grote sneeuwvoorraad opgebouwd, die in de zomer kan worden gebruikt om de pistes die open zijn besneeuwd te houden. Dat helpt tevens de gletsjer, omdat de stukken ervan die onder de sneeuw liggen minder gevoelig zijn voor de invloed van de zon. De plekken waar geen sneeuw meer op het ijs ligt, worden in de zomer stukken deels met witte zeilen afgedekt, in een poging om de teloorgang van die o zo belangrijke gletsjer minder snel te laten verlopen. Het is een hele klus.

Het golvende ijs van de gletsjer nabij de tong. Foto: Klaas Dros.

Hoewel aan alles te zien is dat de gletsjer het moeilijk heeft, ziet hij er voor de relatief geringe hoogte waarop hij ligt toch behoorlijk indrukwekkend uit. In de dagen voorafgaande aan onze komst, heeft het flink gesneeuwd, tot in het dal aan toe. Het ziet er die eerste dagen dan ook gewoon diepwinters uit. Dat is voor ons eigenlijk een verrassing. We hadden op een nog groen landschap gerekend. Later in de week wordt het warm. Bovenin het skigebied stijgt de temperatuur tot 0 graden, in het dal tot 15 graden. En dan gaat het smelten van de sneeuw toch weer snel.

Verijsde piste

Boven een hoogte van 2600 meter kun je nog goed skiën, die tweede helft van de week. Eronder wordt de sneeuw papperig en verschijnt in de nachten op de pistes steeds meer ijs. De laatste afdaling naar het laagste liftstation gaat dan ook over een totaal verijsde piste. De talrijke skiërs in het gebied moeten hier goed opletten om nog omlaag te kunnen komen. Toch gaat het allemaal goed en overheerst het plezier van al zo vroeg zo mooi te kunnen skiën, op een gletsjer die er ondanks de tand des tijds nog steeds indrukwekkend bijligt en het hopelijk nog even volhoudt.