IJskoud in Scandinavië: temperaturen tot -37 graden!
Grote delen van Scandinavië verkeren al een behoorlijke tijd in winters weer en dit weekend verscherpte de kou alleen maar verder. Het is ongebruikelijk koud voor de novembermaand: al meermaals is de temperatuur onder de -30 graden gedoken en vanochtend werd de tot nu toe laagste temperatuur in Europa van dit winterhalfjaar gemeten in Zweden: -37,3 graden.Het koude weer wordt veroorzaakt door een bel met koude lucht die vanaf het poolgebied over Scandinavië uit kwam zakken. Het is min of meer dezelfde bel koude lucht die bij ons gisteren de eerste sneeuw veroorzaakte, maar de koudste lucht bevindt zich veel geconcentreerder in het noorden van Europa.
Al een week lang diepvrieskou
De kou houdt vooral in het noorden van Scandinavië, in onder andere Lapland, al een aantal dagen flink huis. Op 24 november daalde de temperatuur voor het eerst dit seizoen onder de -30 graden in Finland, de laagste novembertemperatuur sinds 2010. Terwijl de kou verder over (Noord-)Europa uitstroomde, verscherpte de kou in het verre noorden.
Verscherping van de kou
Zo daalde de temperatuur gisteren naar -34,7 graden in Buresjön in Zweden en werd het in Suolovuompi Lulit (Noorwegen) -32,3 graden. Vandaag deed de kou er nog een schepje bovenop met -34 graden op weerstation Utsjoki Kevo Kevojarvi in Finland, opnieuw -32,3 graden in Noorwegen (ditmaal in Kautokeino) en -37,3 graden in Nikkaluokta (Zweden). Die -37,3 graden is in Zweden de laagste temperatuur gemeten in november sinds 1980.
Het is dus zeer koud voor de tijd van het jaar, maar er is geen sprake van all-time novemberrecords, want het is in November in de Noordse landen nog wel eens kouder geweest. Zo daalde de temperatuur in Finland op 30 november 1915 naar -42,0 graden Celsius in Sodankylä en werd het in Nikkaluokta (Zweden) in november 1952 maar liefst -39,0 graden.
Zie hier, op onze instagram, hoe het er op dit moment uitziet in Fins Lapland
IJsdagen in Scandinavische hoofdsteden
Niet alleen in het noorden van Scandinavië is het koud, ook verder naar het zuiden heeft de winter een serieuze inval gedaan. Zo is gisteren in de Finse hoofdstad Helsinki de eerste ijsdag van het winterhalfjaar gemeten en zowel vandaag als de gehele komende week blijft de (maximum)temperatuur er ruim onder 0. Ook in Noorse hoofdstad Oslo en Zweedse hoofdstad Stockholm staan meerdere ijsdagen op het programma.
Een ijsdag wil zeggen dat de temperatuur de gehele dag onder het vriespunt blijft. IJsdagen in november zijn in deze steden niet uitzonderlijk, maar zeker in het nieuwe klimaat komt het niet vaak voor dat het zo vroeg in het seizoen al zoveel dagen op rij onafgebroken vriest.
Zeer groot contrast met vorig jaar
Het contrast met vorig jaar kon bijna niet groter. Vorig jaar verliep november in grote delen van Scandinavie juist zeer zacht en kwam het zeker ten zuiden van Lapland niet vaak tot vorst. De sneeuwbedekking was toen ook een stuk minder groot. Opvallend is dat het ook in Siberië en het poolgebied een stuk kouder is dan vorig jaar.
De scherpste randjes gaan na vandaag van de kou in Lapland af, maar zacht wordt het allerminst. Het blijft lokaal namelijk ruim 20 graden vriezen en daarmee begint ook december in het noorden van Europa winters.
