In de VS kruipen nu miljarden cicaden uit de grond omhoog

De cicaden hebben er een periode van 17 jaar als nimfen in de grond op zitten, waar ze leefden van het sap uit de wortels van planten. Nu zijn ze volwassen en klaar om te paren. Het laatste deel van hun leven brengen ze bovengronds door om zich voort te planten.

Het wordt een schouwspel van jewelste, zeggen biologen. Vanaf het moment dat de cicaden boven de grond komen, zijn ze werkelijk overal te zien en te horen. In steden, tuinen en parken, maar ook op het platteland. In de lucht, op bladeren, op de grond, in het gras en op welke plek je maar kunt bedenken. Het geluid dat ze maken doet aan dat van sprinkhanen denken, maar dan als één lange toon die niet ophoudt. Het is een snerpend geluid waarvan je moet houden.

Vele soorten

Een cicade is een insect waarvan er op aarde veel honderden soorten zijn. Ze komen eigenlijk overal voor, ook in Nederland. Maar het zijn afhankelijk van de regio steeds andere soorten die dominant zijn. Zo komen de cicaden, die eens in de 13 of 17 jaar in een gecoördineerde actie uit de grond kruipen, alleen in de VS voor. Ook een land als Australië is rijk aan cicaden. Daar leven maarliefst 700 soorten. Sommige daarvan komen eens per 3 of 4 jaar, anderen eens per 7 jaar naar boven.

Dat de cicadensoorten in de VS waarover het nu gaat eens per 13 of 17 jaar uit de grond kruipen (beide priemgetallen die alleen door 1 en zichzelf deelbaar zijn), heeft een achterliggende reden. Voor de natuurlijke vijanden van de cicade is het lastig om zich op zo’n frequentie in te stellen. Het gebeurt dan ook geregeld dat de cicaden eigenlijk vrij spel hebben, zodra ze na hun nimfperiode van 17 jaar uit de grond kruipen. Net als bij sprinkhanen kan de aanwezigheid van het insect in de gebieden waar het voorkomt tot een ware plaag uitgroeien. Gelukkig eten ze niet veel en is al hun aandacht gericht op de voortplanting. Anders zou de natuur er veel onder kunnen lijden.

Cicaden voor de mens ongevaarlijk

Cicaden springen af en toe ook op mensen, maar zijn voor ons volkomen onschadelijk. Dieren die er veel op hun lichaam verzamelen, kunnen er wel ziek van worden. Volgens biologen is het spektakel, dat vanaf halverwege mei is begonnen, dan ook vooral iets om mee te maken (want zo vaak gebeurt het niet). Met miljoenen tegelijk kunnen de inwoners van het oosten van de VS getuigen zijn van een wonderlijk biologisch fenomeen, dat zich slechts één keer per 17 jaar voordoet en maar een paar maanden duurt.

Intussen verbazen ook biologen in Australië zich over de cicaden van dit jaar die zich op een bijzondere manier manifesteren. Niet alleen zijn het er meer dan vorig jaar, ze klinken ook anders, zo is de opvatting. Beide factoren hebben waarschijnlijk met de uitbundige zomer- en winterregens te maken die over Australië zijn getrokken en de grote droogte daar van de afgelopen jaren eindelijk hebben doorbroken. Ook in Australië komen de cicaden uit de grond omhoog, iedere paar weken een andere soort. Ook al leven ze kort, het lijkt zo alsof ze er steeds zijn. En ook daar algemeen.

In Nederland maar een paar soorten

De cicaden die in Nederland voorkomen, zijn in het algemeen kleiner dan een centimeter. Het gaat om maar een paar soorten, waarvan sommige inheems en andere geïntroduceerd zijn. Enkele soorten zijn vanuit het buitenland met tuinplanten meegekomen en leven nu ook in Nederland.