Nieuw augustusrecord IJsland: 29,4 graden
Daar waar de temperaturen de laatste tijd niet alleen in Nederland, maar in flinke delen van Europa in het algemeen lager dan normaal zijn, wordt over de oceaan ten westen van de Britse eilanden juist af en toe erg warme lucht naar het noorden geblazen. IJsland profiteert ervan, het werd er eerder deze week lokaal 29,4 graden; een record voor de augustusmaand.De grote warmtewisselaar is een hogedrukgebied dat met zijn kern al een tijdje in het zeegebied tussen IJsland en Schotland ligt. Aan de oostflank ervan blaast een noordelijke wind vrij koele lucht vanuit het poolgebied Europa in, maar aan de westflank ervan is de wind zuidelijk en kan heel warme lucht vanuit het zuiden naar het noorden stromen. Nu wordt die lucht boven zee aan de onderkant natuurlijk wel afgekoeld, maar als de warme en lucht IJsland bereikt, kan het er toch behoorlijk warm worden. Dat heeft met het landschap en met de wind te maken.
Föhn maakt de lucht warmer
Zodra de vochtige en warme lucht vanaf de oceaan het zuiden van IJsland bereikt, wordt de lucht daar door de bergen opgestuwd. Door afkoeling ontstaan wolken en gaat het regenen. Dit was de laatste dagen mooi te zien op de webcams die de uitbarsting van de vulkaan in de buurt van Reykjavik in de gaten houden. Daar was niet zelden weinig op te zien, omdat wolken, mist en regen het zicht op de uitbarstende vulkaan van tijd tot tijd helemaal wegnamen.
Terwijl het regent en steeds weer nieuwe wolken ontstaan, komt door condensatie extra warmte in de lucht terecht. Het condenseren van waterdamp is het tegenovergestelde van het verdampen van water. Om water te laten verdampen, is energie nodig. Op het moment dat de waterdamp condenseert, komt die energie weer vrij. Dit proces wordt ook wel Föhn genoemd. De lucht, die van zichzelf al warm is, wordt hierbij dus nog wat warmer.
Nieuw warmterecord voor augustus
Eenmaal diep in het binnenland aangekomen, is de lucht droog geregend, maar zit die extra warmte er nog in. Het effect ervan merk je als de lucht begint te dalen (dalende lucht warmt op), en dat doet hij aan de andere kant van de IJslandse waterscheiding. Dan schieten de temperaturen omhoog. De zon aan de andere kant van die waterscheiding deed de rest. In de Hallormsstaður in het oosten van IJsland kon het maarliefst 29,4 graden worden, een record voor augustus.
Inmiddels heeft de warmste lucht IJsland via het oosten weer verlaten. Toch is het ook de komende dagen zacht met temperaturen die in Hallormsstaður nog steeds tot in de buurt van 20 graden kunnen oplopen. En dat is onverminderd hoog, zeker voor IJslandse begrippen.
Vulkaanuitbarsting gaat ondertussen door
Het grappige is dat de uitbarstende vulkaan op IJsland door het vele vocht ook vanochtend nog steeds niet te zien was. Had je hem wel kunnen waarnemen, dan was er mogelijk een mooi spektakel te zien geweest. De vulkaanuitbarsting, die op 18 maart al begon, houdt er nog steeds aan. Vloeide de lava in het begin uit meerdere kleine kraters, die zich op enige afstand van elkaar op een breuklijn bevonden, nu is één van die gaten tot een behoorlijk vulkaan uitgegroeid met een enorme krater. Zodra de activiteit van de vulkaan een nieuw hoogtepunt bereikt (het gaat een beetje op en af) is die hele krater gevuld met kolkende lava. Er komt daarbij zoveel vrij dat de lava op verschillende plekken uit de krater wegstroomt en in drie verschillende valleien terechtkomt. Via allerlei dronevluchten wordt dit spektakel bijna dagelijks vastgelegd. Het is fascinerend om de filmpjes te volgen. Hoe lang de uitbarsting nog doorgaat, is volstrekt onduidelijk. De deskundigen hebben geen idee.
