Pasen 2021: van zomer naar natte sneeuw in minder dan een week

IJskoude lucht zakt vanuit het poolgebied de komende dagen naar het zuiden af en bereikt Nederland in de vroege ochtend van Tweede Paasdag. Hoe koud die lucht is, merken we later op de dag als winterse buien gaan vallen. Eerst brengen die regen, (korrel)hagel en onweer met zich mee. In de loop van de middag en avond kan het op steeds meer plaatsen ook tot natte sneeuw komen. Daarbij waait er een gure noordwestenwind en wordt het alleen tussen de buien door nog 5 tot 7 graden. In buien is het een stuk kouder.

Pasen schuift door de tijd

Pasen valt dit jaar op zondag 4 en maandag 5 april. Vorig jaar viel Pasen pas op 12 en 13 april, maar soms vallen deze feestdagen al in maart, zoals in 2016 op 27 en 28 maart. De datum waarop Pasen valt, hangt af van de maanfasen. Al in het jaar 325 werd bepaald dat Pasen moet worden gevierd op de eerste zondag na de eerste volle maan van de lente. Daarbij wordt 21 maart gehanteerd als start van de lente.

Het Paasfeest kan voorkomen in een periode van 35 dagen, van 22 maart tot en met 25 april. Het weer kan daardoor sterk variëren. Vooral in maart kunnen we last hebben van winterse trekjes, terwijl het dieper in april soms juist al zomers kan zijn. Maar de datum zegt niet alles, de grilligheid van het weer in de lente speelt misschien nog wel een grotere rol. Zo kan het dankzij een noordenwind ook eind april nog vriezen en sneeuwen, terwijl warme dagen in maart geen uitzondering zijn door zuidenwinden. Wel is het zo dat de kans op een droge en zonnige Pasen in de loop van april een stuk groter is dan in maart.

Koudste nachten

De koudste nachten tijdens Pasen kwamen in 2013 voor. Het werd op 31 maart in De Bilt -5,3 graden en op Tweede Paasdag -3,0 graden (gemiddeld -4,2). In het noordoosten lag toen op Eerste Paasdag wat sneeuw. In 2008 vroor het ’s nachts op 23 maart 4,4 graden en op 24 maart 0,6 graden (gemiddeld -2,5). Daarbij was het volop winter met op Tweede Paasdag in de nacht sneeuw. Er lag in de ochtend op veel plaatsen een paar centimeter of zelfs een pak sneeuw, in Vlissingen tot 12 cm! Nooit eerder was Pasen zo wit.

Ook tijdens de Paasdagen in 1937, 1951, 1964, 1970, 1975, 1977, 1982, 1986, 1994, 1998 en 2001 viel sneeuw. Op grote schaal wit was het alleen in 1937, 1982 en 2008. Sneeuw is dus geen bijzonderheid, sinds de jaren ’50 komt het gemiddeld eens per 6 jaar voor.

Koudste Paasdagen overdag

De koudste Paasdagen overdag beleefden we in 1964. Het werd toen op 29 maart 3,9 graden en op 30 maart 4,5 graden (gemiddeld 4,2). Er viel regen en sneeuw en op de Waddeneilanden was het niet warmer dan 1 graad! De warmste Paasdagen waren in 2011. Op 24 april werd het toen 26,0 graden en op 25 april 23,9 graden (gemiddeld 25,0). Verder is het nooit zomers warm geweest in De Bilt, al scheelde dat in 2019 niet veel met op 21 april 24,1 graden en op 22 april 24,8 graden (gemiddeld 24,5).

De natste Eerste Paasdag tekenden we op 15 april 1990 aan met 18,8 mm regen in De Bilt. De natste Tweede Paasdag was 4 april 1994 met 24,1 mm in De Bilt. Er vielen toen felle buien met hagel, onweer en natte sneeuw. Ook Tweede Paasdag 27 maart 1967 was nat met 21,5 mm. Over beide Paasdagen was 1994 het natst met 24,9 mm. De zonnigste Eerste Paasdag was die van 21 april 2019 met 13,2 uur zon. De zonnigste Tweede Paasdag had plaats op 25 april 2011 en 23 april 1984 met 13,4 zonuren. De zonnigste Pasen in totaal was die van 21 en 22 april 2019 met 26,0 zonuren. De tweede plek was die van 15 en 16 april 1906 met 25,0 zonuren.

Komende Pasen geen records, wel veel weer

Kijken we naar het komende Paasweekeinde, dan lijkt het erop dat geen van de hiervoor genoemde records gaat sneuvelen. Wel kunnen we een flink aantal van de hiervoor genoemde ingrediënten tegemoet zien. Het kan in de nacht naar Eerste Paasdag lokaal vriezen, op plekken waar het goed opklaart en de wind even wegvalt. Eerste Paasdag overdag zien we de zon van tijd tot tijd, met de meeste zonuren in het zuiden en oosten en de meeste wolken in het westen en noorden. Er waait een zuidwestenwind en het wordt 8 tot 11 graden.

Regen komt aan bod in de nacht en vroege ochtend van Tweede Paasdag, als erg koude lucht ons land vanuit het noorden verovert. Het kan dan evengoed doorregenen. In de loop van de ochtend komt dan de zon er weer af en toe door, maar vallen ook buien met een winterse lading. Eerst gaat het om regen, (korrel)hagel en onweer, later in de middag en avond wordt de lucht zo koud dat er ook natte sneeuw tussen kan zitten. Er waait dan een gure westelijke tot noordwestelijke wind en alleen tussen de buien door kunnen de temperaturen nog tot tussen 5 en 7 graden stijgen. In buien is het vaak een aantal graden kouder.

Ook na Pasen eerst nog koud

En ook na de Paasdagen lijkt het koude weer nog een aantal dagen aan te houden met vooral op dinsdag en woensdag nog kans op winterse buien. Later in de week lopen de temperaturen weer iets op. Als er dan neerslag valt, zal het voornamelijk in de vorm van regen zijn.