Schapenwolken: wordt het goed of slecht weer?
De afgelopen dagen waren ze regelmatig te zien: een zee van wollige bollen in de lucht, die ook nog eens mooi aangelicht werden door de ondergaande of opkomende zon. Maar wat betekenen schapenwolken eigenlijk?Iedereen kent ze wel, en waarom ze schapenwolken genoemd worden, is vrij duidelijk: een lucht die vol hangt met wollige dotjes, doet al snel denken aan een kudde schapen. Maar wijzen ze nou op mooi weer, of juist op slecht weer?
Wolken zijn er in de meest bizarre soorten en maten. Wat ze allemaal gemeen hebben, is dat ze uit water bestaan, al dan niet in de vorm van ijs. Ze ontstaan (of verdwijnen juist) onder invloed van temperatuurveranderingen en wind. Grofweg worden wolkensoorten ingedeeld in drie niveaus: lage bewolking, middelbare bewolking, en hoge bewolking. De schapenwolk – of cirrocumulus – bevindt zich meestal flink hoog in de lucht, waar het heel koud is. We hebben het dan over een hoogte van 5 tot 12 kilometer boven de aarde. Hoge wolken zijn meestal vrij dun.
Dotjes
De ‘schaapjes’ ontstaan wanneer de luchtvochtigheid toeneemt. Koude lucht kan minder vocht bevatten dan warme lucht, dus op deze hoogte raakt de lucht al snel verzadigd en ontstaan (zichtbare) waterdruppeltjes die samenklonteren. Wanneer er ook niet al te veel wind bij staat, vormen zich die kenmerkende dotjes. (Als er wel wat wind staat, kunnen er bijvoorbeeld ribbel- of golfvormen te zien zijn.) Schapenwolkjes lijken vaak maar klein, maar dat komt vooral doordat ze zo ver van ons af zijn.
Veld
Regelmatig ontstaat er een heel veld van die wolkjes, met meer of minder ruimte ertussen. In dat hele veld is de luchtvochtigheid dus voorzichtig aan het toenemen. En het feit dat de luchtvochtigheid toeneemt, en dus minder stabiel wordt, kan wijzen op een naderend front dat zich om te beginnen hoog in de atmosfeer manifesteert. Als je bijvoorbeeld ziet dat er steeds minder ruimte komt tussen de ‘schaapjes’, en het steeds meer op een wollen deken begint te lijken, komt die verandering er best snel aan.
Geen garantie
Dat is ook de reden dat je kunt zeggen dat schapenwolken slecht weer aankondigen. Een garantie is het trouwens niet; om allerlei redenen kan de luchtvochtigheid ook weer afnemen en zal je de wolkjes weer zien verdwijnen. Uit schapenwolken zélf valt in elk geval geen regen. Dus zolang je die ziet, is er nog niks aan de hand.
Dus: wijzen schapenwolken op mooi weer, of juist op slecht weer? Het is maar hoe je het bekijkt. Zie je schapenwolken, dan is het op dat moment 'mooi' weer, en duurt het meestal nog wel even tot die regen er is. Maar ze kondigen dus wel een weersverandering aan. De afgelopen dagen hadden ze in elk geval gelijk.
