Smeltende ijskap Groenland was al eens verdwenen
De ijskap die Groenland al twee miljoen jaar bedekt, is mogelijk ooit al eens verdwenen. Dat blijkt uit een internationale studie waar het laboratorium voor glaciologie van de ULB (Université Libre de Bruxelles) aan deelnam. Dat gebeurde in een klimaat dat 1 á 2 graden warmer was dan dat van het pre-industriële tijdperk een eeuw geleden. Door de opwarming van de aarde neemt de ijsmassa op Groenland nu opnieuw al decennia af.In 1966 voerden wetenschappers van het Amerikaanse leger, samen met Zweedse onderzoekers, ijsboringen uit in het noordwesten van Groenland, in de buurt van een Amerikaanse luchtmachtbasis. Ze gingen tot ongeveer 1.390 meter diep en haalden een glaciale sedimentkern van ongeveer 3 meter naar boven. Die bevroren sedimenten werden in 1994 overgebracht naar Kopenhagen, waar ze opgeslagen én vergeten werden.
Tot hun verrassing vonden ze resten van wortels en bladeren tussen zand en rots.
Een onderzoeksteam uit België, Denemarken, Frankrijk en de Verenigde Staten bestudeerde de sedimenten in 2019 voor het eerst. Tot hun verrassing vonden ze resten van wortels en bladeren tussen zand en rots. De analyses toonden aan dat Groenland het voorbije miljoen jaar deels of volledig bedekt was met ijs, met uitzondering van een of twee warmere periodes, waarbij het ijs volledig verdween.
Toendra met mos en bomen
Waarschijnlijk was dat 400.000 jaar geleden het geval. Op dat moment was het gebied een toendra, bedekt met mossen en dwergstruiken. Ook zouden er bomen hebben gestaan, wat kenmerkend is voor taiga’s oftewel naaldwouden, aldus de onderzoekers. De data van de Amerikaanse en Europese onderzoekers komen overeen met die van twee andere sedimentkernen uit het centrum van Groenland, die ook suggereren dat de ijskap minstens een keer verdwenen is in de afgelopen miljoen jaar.
De combinatie van beide data, van twee verschillende locaties, geeft bovendien voor het eerst aan dat de Groenlandse ijskap mogelijk volledig verdween in een zogenoemde interglaciale periode. Die periode kon tot tienduizenden jaren lang geduurd hebben, met een temperatuurstijging van 1 á 2 graden in vergelijking met het pre-industriële tijdperk. Ter vergelijking: door de huidige klimaatopwarming, die zich in ruim 30 jaar tijd razendsnel heeft plaatsgevonden, is het klimaat ook al bijna 2 graden opgewarmd.
Geen weg meer terug
De onderzoekers noemen om die reden de hypothese aannemelijk dat er een punt bestaat waarbij er geen weg terug is. De nieuwe studie bevestigt dat Groenland waarschijnlijk gevoeliger is voor klimaatverandering dan we tot nu toe wisten en dat een serieus risico bestaat dat het smelten van de ijskap onomkeerbaar is. Als Groenland volledig smelt, zou dat de zeespiegel doen stijgen met zes tot zeven meter. Dat vormt een bedreiging voor kustgebieden overal ter wereld.
"Het probleem is urgent", zegt ULB-onderzoeker Jean-Louis Tison, die een belangrijke rol speelde bij de nieuwe studie. "De veranderingen van het zeeniveau gaan een significant deel van de wereldbevolking de volgende vijftig jaar treffen."
De ijskap van Groenland is hoogstwaarschijnlijk gedoemd.
Sinds het begin van de satellietmetingen in de jaren '70 van de vorige eeuw is op Groenland niet zoveel ijs gesmolten als afgelopen jaren. Dit zou dan ook zomaar eens het begin kunnen zijn van wat ruim 400.000 jaar geleden ook gebeurde. Het smelten van de Groenlandse ijskap gaat sinds de eeuwwisseling veel sneller dan daarvoor. Deze eeuw raakte Groenland tot nu toe jaarlijks gemiddeld 235 miljard ton ijs kwijt, schrijven wetenschappers in Nature Communications Earth & Environment. Ter vergelijking: begin jaren '90 was dit nog circa 51 miljard ton per jaar.
Bron: ANP/Weer.nl
