Spanje komt tot stilstand in historische sneeuwstorm

De beelden zijn ongelooflijk, superlatieven schieten voor de meeste verslaggevers in Spanje die over het extreme weer van dit moment berichten volledig tekort en het leven in de meest getroffen gebieden is vrijwel helemaal tot stilstand gekomen. Onophoudelijke sneeuwval jaagt over het land bij temperaturen die zelfs overdag op veel plaatsen onder het vriespunt blijven. Steden worden bedekt onder een dikke laag sneeuw, de vaak steile wegen afgesloten omdat er geen doorkomen meer aan is. Snelwegen staan volledig vast, automobilisten vaak urenlang wachtend op hulp en zelfs dan komen ze nauwelijks vooruit. En ondertussen sneeuwt het onophoudelijk door.

Oosten en midden zwaarst getroffen

De zwaarst getroffen gebieden bevinden zich in het oosten en midden van Spanje. De deelstaten Valencia, Castilia la Mancha en de regio van Madrid hebben de grootste overlast. Miljoenen mensen kunnen er eigenlijk geen kant meer op en dat middenin de zwaarste episode van de coronapandemie, die ook Spanje volledig in de greep heeft. Steeds meer wegen werden gisteren in de loop van de dag afgesloten, het netwerk van hoge snelheidstreinen werd stilgelegd en vanaf 10 uur gisteravond kwam in Madrid ook het volledige openbaar vervoer tot stilstand.

De beelden in de stad waren ongekend. Witte straten, auto’s die niet meer van hun plek kwamen, afgesloten parken omdat bomen spontaan bezweken onder de druk van de sneeuw en heel veel mensen op straat, die niet wisten wat ze meemaakten. Het is voor het eerst sinds 1971 dat er zoveel sneeuw in de stad is gevallen en waarschijnlijk wordt de gebeurtenis van toen (die destijds begin maart plaatshad) dit keer dik overtroffen. Want het sneeuwt nog steeds in Madrid.

Stadscentrum Toledo volledig afgesloten

Verder naar het zuiden is de stad Toledo, waar het al meer dan 48 uur achter elkaar sneeuwt, zwaar getroffen. De hele binnenstad, met zijn steile en smalle straatjes, is afgesloten. Er is voor het verkeer ook daar geen doorkomen meer aan. Sneeuwruimers doen wat ze kunnen om de straten enigszins begaanbaar te maken, maar door de onophoudelijk sneeuw is er geen beginnen aan. Vergelijkebare beelden komen uit kleinere dorpen en steden op het platteland, die vaak helemaal van de buitenwereld zijn afgesloten en niet meer bevoorraad kunnen worden.

In Madrid zijn meer dan 4000 medewerkers van de gemeente op de been gebracht om de sneeuwoverlast te bestrijden. De stad had zich al een week kunnen voorbereiden, omdat de sneeuwstorm van dit moment lang van tevoren was verwacht. Op de grote snelwegen rondom en buiten de stad ziet het er allemaal veel slechter uit. Daar is de situatie zo slecht dat de Spaanse overheid hele wegen maar heeft afgesloten. Datzelfde geldt voor het vliegveld van Madrid, dat in de loop van de dag in een ijsbaan veranderde. Ook vandaag blijft het de hele dag gesloten.

Zelfs het binnenland van de aan de oostkust van Spanje gelegen stad Valencia heeft met zware sneeuwval te maken. Op sommige plaatsen is ook daar meer dan 20 centimeter sneeuw gevallen, soms in niet meer dan een paar uur tijd. En dat bij temperaturen onder het vriespunt.

Behalve overlast ook veel plezier

Behalve overlast levert de sneeuw natuurlijk ook veel plezier op. Veel Spanjaarden gaan naar buiten zoveel ze maar kunnen, bouwen sneeuwpoppen, gooien sneeuwballen en trekken er met sleetjes op uit. Voor veel kinderen en pubers is dit de eerste keer dat ze sneeuwval op zo’n uitgebreide schaal meemaken. De omtovering van het anders zo bruine landschap in een sprookjesachtige witte winterpracht levert een oneindige stroom van foto’s op, ook in de kranten. Op veel plaatsen waar mensen bij elkaar zijn is de stemming soms bijna feestelijk. Het leidt even af van de pandemie.

Het winterse weer wordt veroorzaakt door lagedrukgebied Filomena dat via het zuiden van Spanje naar het oosten trekt en daarbij op de ook in Spanje aanwezige koude lucht botst. Is daarbij in het zuiden al tot ruim 200 millimeter aan regen gevallen, met in Andalusië overstromingen tot gevolg, in het hooggelegen binnenland valt de neerslag dus vrijwel volledig als sneeuw.

Volgende week een koudegolf?

Vandaag houdt het slechte weer aan en breidt zich nog verder naar het noorden uit, morgen lijkt geleidelijk een einde aan de sneeuwepisode te komen. Omdat de atmosfeer in de dagen na het weekend onder invloed van een passerend hogedrukgebied tot rust komt, worden dan pas de laagste temperaturen verwacht. Boven de sneeuw kan het op veel plaatsen in de nachten zeer streng (meer dan 15 graden) vriezen en overdag komt het niet overal boven nul. De kans bestaat dat Spanje dan voor het eerst sinds heel lange tijd ook door een echte koudegolf zal worden getroffen.