Verrassend: westen krijgt last van droogte

Bij collega Jelmer van der Graaff, die in Rotterdam woont, is de toplaag van de tuin al helemaal uitgedroogd. Elke dag moet er gesproeid worden, vertelt hij en de regenton is leeg. Ook in de weilanden in de buurt is de toplaag helemaal uitgedroogd. In de sloten staat het waterpeil heel erg laag. Daarbij zie je in de kleigrond steeds meer scheuren. De waterreservoirs in de weilanden blijken voor het eerst sinds 2018 ook zo goed als droog te staan.

Ackerdijkse plassen

Jelmer heeft ook een bezoek gebracht aan het tussen Rotterdam en Delft gelegen natuurgebied de Ackerdijkse Plassen, een belangrijk gebied voor vogels. Ook hier blijkt bijna geen water meer te vinden, wat voor de vogels in het gebied best een groot probleem is.

Het grappige is dat als je bij het KNMI de kaarten bekijkt met daarop de in deze zomer sinds 1 april gemeten neerslagtekorten, dan zie je de verschillen tussen het veel nattere oosten van Nederland en het relatief droge westen duidelijk terug. Tegelijkertijd zijn de gemeten tekorten in het westen, zeker als je die vergelijkt met de tekorten die in voorgaande jaren in delen van Nederland werden gemeten, niet heel bijzonder groot zijn. Ze liggen er tussen 60 en 90 millimeter.

Westen van Brabant nog droger

In het westen van Brabant is er een gebied waar het nog duidelijk droger is; daar zijn de tekorten al tot tussen 150 en 180 millimeter opgelopen. Een oorzaak zou kunnen zijn, zegt Jelmer, dat veel van de regen de afgelopen maanden in de vorm van plensbuien is gevallen. Niet alleen werd het water ervan vrij snel afgevoerd, ook brachten ze maar plaatselijk neerslag en sloegen andere gebieden over. Daarbij viel veel van de regen al in de maanden april en mei en is het neerslagtekort pas in de periode daarna ontstaan, toen het dus plaatselijk wel heel erg droog is geweest.

Een andere reden kan liggen in het feit dat het westen van Nederland, omdat het zo laag ligt en waterbeheer er van groot belang is, intensief bemalen wordt. Zijn er dan plekken waar door plensbuien wel veel regen gevallen is, dan moet je het hele gebied bemalen, inclusief die plekken waar de buien structureel aan voorbij zijn gegaan. En dan kan toch ook droogte ontstaan.

Er moet in het westen nog veel vallen

Om aan de voor juli gebruikelijke neerslaghoeveelheden te komen, moet in de laatste week van de maand in het westen van Nederland nog veel regen vallen. En ook al zien die laatste dagen van juli er wel degelijk wisselvallig uit, de vraag is of er voldoende omlaag zal komen. De buien van zaterdagavond bijvoorbeeld lijken meer voor het oosten en zuiden van het land weggelegd, al kan een deel ervan uiteindelijk later vanavond en de komende nacht ook in het (noord)westen terechtkomen. De buien van zondag lijken meer verspreid over het land te vallen.

Als je de op basis van de huidige weerkaarten verwachte neerslagtotalen voor de laatste julidagen bij elkaar optelt, dan moet er in het westen van Nederland nog wel tot tussen 35 en 50 millimeter bij kunnen komen. Dat zou het totaal er in elk geval op een aantal plaatsen rond normaal moeten brengen, al zal dat als deze totalen worden bewaarheid lang niet overal meer lukken.

Het oosten heeft de julitotalen al binnen

In het oosten en zuidoosten wordt nog 20 tot 25 millimeter verwacht, maar daar zijn de normale julitotalen al meer dan binnen. Verder moeten we bedenken dat veel van deze neerslag in de vorm van buien valt, en juist bij buien zien de uiteindelijke totalen er veel grilliger uit dan hier aangegeven. Het kan in het hele land lokaal dus (veel) meer zijn, maar plaatselijk ook nog (veel) minder.