Waar komen al die slakken ineens vandaan?

Tuinkussens die vol zitten met slijmerige slierten. Een ‘verkeersinfarct’ van slijmsporen rondom een lekker hapje. Nieuwe plantjes die na één dag al helemaal kaalgevreten zijn, en naaktslakken die doodleuk de keuken binnenstormen om de restjes kattenvoer op te eten: uit het ochtendoverleg van weer.nl bleek dat werkelijk iedereen de laatste tijd de nodige aanvaringen met de slak heeft gehad. Ieuw.

Het lijkt wel of heel Nederland overspoeld is met deze glibberige gluiperds. Vooral naaktslakken zijn werkelijk overal, vaak dikke vette exemplaren, en vaak nog in groten getale ook. Het zijn nou niet bepaald onze meest favoriete dieren. Toch hebben ze hun nut: ze woelen de aarde om, ze ruimen dode planten op, en ze dienen ook als voedsel voor een heleboel dieren.

Regenjasjes

Voor vogels bijvoorbeeld, zijn het heerlijke tijden. Voor hen trekt er ineens links en rechts een vijfsterrenbuffet voorbij. Ook kippen kunnen er geen genoeg van krijgen. Toen ik klein was, hadden we een stuk of 10 kippen in de achtertuin. Als het dan regende, werden wij acuut in onze regenjasjes gehesen en hop, naar buiten, waar we slakken voor ze gingen verzamelen. Als we dan terugkwamen met onze glazen potjes vol slakken gingen de kippen volledig uit hun dak.

Niet veel maar vaak

Die regen: dat heeft natuurlijk alles te maken met de slakkenexplosie die we op dit moment lijken te beleven. Het regent de laatste tijd niet per se heel veel in de zin van hoeveelheden – het landelijk gemiddelde was ongeveer ‘normaal’ in juli, al waren er natuurlijk extreme verschillen – maar wel regent het heel vaak. We hebben al bijna twee weken geen enkele droge dag meer gehad. En dat natte weer, daar zijn slakken dol op.

Wonderlijk

Een paar jaar geleden hadden we iets vergelijkbaars. In 2014 was juli warm en droog, maar in augustus werd het ineens nat. En meteen was daar weer een heel leger aan naaktslakken. De verklaring kregen we toen o.a. van de Nederlandse Malacologische Vereniging – jawel. Dat is een club van experts en liefhebbers op het gebied van alle weekdieren. Zij weten alles van allerlei soorten slakken, die soms wonderlijke namen dragen. Neem nu de nauwe korfslak, de Japanse zeepbelslak, de Iberische bochelslak, of wat te denken van de mosselslurper.

Goeie timing, goed weer

Ook de wat minder wonderlijk genaamde naaktslak heeft voor hen weinig geheimen. Naaktslakken leggen hun eitjes in het voorjaar; de precieze timing is afhankelijk van het weer. Eén slak kan honderden eitjes leggen. Ongeveer aan het begin van de zomer komen die eitjes uit, en het duurt dan ongeveer twee maanden tot ze volwassen zijn. Een hele simpele rekensom wijst dan uit dat dit exact de tijd is waarop al die slakkenbaby's volwassen zijn geworden. Bij goeie omstandigheden – en die waren er – kan een beetje naaktslak zelfs wel 20 centimeter lang worden.

De timing is dus in alle opzichten goed op het moment, maar vooral het weer lijkt een doorslaggevende rol te spelen. Om zich te verplaatsen gebruiken slakken hun bekende slijm. Hoe vochtiger het is, hoe makkelijker dat gaat. Dat is ook de reden dat je ze op een warme, droge dag eigenlijk nooit ziet. Dan zitten ze onder de grond of op een donker vochtig plekje te wachten op betere tijden: natte tijden. Zodra er wat regen valt komen ze meteen naar buiten.

Eten

Ook van zonlicht houden ze niet, daar drogen ze snel van uit. Daarom zijn naaktslakken ook vaak ’s nachts actief, en zo kan dus na één nachtje je hele tuin flink aangevreten zijn. Want als ze komen, komend ze met z’n allen, lijkt wel. En er is maar één ding wat hen dan interesseert: eten. En ook dat voedsel is in deze tijd volop aanwezig, dat helpt ook nog eens. Het natte voorjaar heeft de natuur al doen exploderen, en de tot nu toe redelijk wisselvallige zomer heeft daar weinig aan veranderd. En naaktslakken lusten bijna alles; tot kattenvoer aan toe dus.

Naaktslakkentelling?

Of er daadwerkelijk meer slakken zijn dan normaal, dat weet eigenlijk niemand. Ze worden niet geteld. Een naaktslakkentelling plannen, zoals de tuinvogeltelling, de bijentelling en de tuinvlindertelling, is eigenlijk niet te doen; want als je dan net een warme zomerdag hebt, blijven ze allemaal verstopt zitten. Maar in een periode als deze, staan dus alle seinen wél op groen voor een ware naaktslakkeninvasie. We merken het dus vooral omdat ze nu zo actief zijn.

En je tuin dan? Je wil ze natuurlijk niet met gif bestrijden, maar nog een insider-tip van de Weer.nl-redactie: leg ergens een broccoli neer. Dat schijnen ze veel lekkerder te vinden dan alle plantjes in jouw tuin bij elkaar.

Naaktslak gaat een plantje te lijf | Foto: Giovanni Vriens