Waarom de bomen herfstkleuren krijgen
Het verkleuren van de boombladeren, het is een fenomeen dat jaarlijks terugkeert. De ene keer wat vroeger dan de andere keer, maar vast staat: vroeg of laat verkleuren de bladeren van de bomen en uiteindelijk verliezen de bomen hun blad. Hoe steekt dit proces nou precies in elkaar? En wat heeft het weer daarmee te maken?Het proces begint natuurlijk tegen het eind van de winter en in de lente. Planten en bomen gebruiken onder andere zonne-energie en warmte om te bloeien en groeien. De warmte is belangrijk voor het tot stand komen van de sapstroom, terwijl zonlicht een van de belangrijkste energiebronnen van bomen en planten is. Wanneer het warm genoeg is en de dagen lang genoeg zijn, veranderen de knoppen van bomen in bladeren. In deze tijd van het jaar kleuren bomen en bossen steeds groener. De groene kleur wordt veroorzaakt door de stof chlorofyl, die beter bekend staat als bladgroen.
In de loop van de lente en zomer zitten de bomen volop in het blad en zijn de bladeren over het algemeen groen. Ze worden gevoed door de wortels die grondstoffen en water uit de bodem 'opzuigen' en met een opwaartse sapstroom naar de bladeren voeren.
In de herfst worden de dagen weer korter, waardoor de bomen minder zonlicht en dus minder energie ontvangen. Bepaalde biochemische processen vertragen hierdoor. In combinatie met het kouder wordende weer neemt de zuigkracht van de wortels en de sapstroom af. Uiteindelijk komt de sapstroom tot stilstand en trekt het sap zich terug in de wortelstam. Ook het bladgroen wordt naar de stam afgevoerd en daar bewaard. Nu de groene kleur door het wegtrekkende bladgroen verdwijnt, komen de kleuren tevoorschijn die je eerder niet zag: geel, oranje en in sommige gevallen ook rood.
Zelfbescherming: boom in winterstand
Vervolgens vormt zich een klein kurklaagje tussen bladsteel en tak. Het blad droogt hierdoor langzaam uit en valt uiteindelijk van de boom. De boom heeft nu geen blad meer, maar het vocht en de voedingsstoffen zijn opgeslagen in de stam en hiermee heeft de boom zichzelf beschermd tegen bevriezing en uitdroging.
Dit laatste is overigens ook de reden waarom bomen in droge, hete zomers soms al veel eerder verkleuren en bladeren verliezen; de boom gaat al wat eerder in herfst-/winterstand waardoor de boom geen vocht meer verliest en dus de droge periode kan overleven.
