Foto gemaakt door Ben Saanen - Budel
Foto gemaakt door Ben SaanenBudel
Nu

Wat is een Oudewijvenzomer?

De meteorologische herfst is op 1 september begonnen. Vanaf dat moment wordt een mooie periode met flink wat zon en hoge temperaturen (het liefst 25 graden) nazomerweer genoemd. Een nazomer heeft verschillende benamingen en kan tot half november voorkomen. Ondanks dat de gemiddelde middagtemperatuur van september tot en met november van 20 naar 10 graden daalt, kan het nog regelmatig zomers zijn.

In Nederland spreken we in het najaar tijdens relatief warm en zonnig weer van een Oudewijvenzomer. De term slaat op oude breiende vrouwen die dan weer doen denken aan de veldspinnen die bij rustig nazomerweer lange draden spinnen.

Juist in deze tijd van het jaar zijn er veel spinnenwebben, omdat de jonge veldspinnen die in de zomer geboren zijn bij het rustige nazomerweer lange draden spinnen. Door de langere heldere nachten hebben we meer dauw en vallen de spinnenwebben goed op.

Naast Oudewijvenzomer nog meer verschillende benamingen

Nazomerweer kent verschillende benamingen en deze zijn genoemd naar verschillende heiligen. Een nazomerse periode rond 29 september wordt Sint-Michielszomer genoemd. Begin oktober noemen we dit de Kranenzomer. In deze periode trekken groepen kraanvogels over ons land naar het zuiden om te overwinteren. Vaak houden ze nog even pauze in natuurgebieden van ons land. Rond 11 oktober noemen we mooi nazomerweer een Sint-Gummaruszomer en rond 11 november kennen we de Sint-Maartenszomer.

Indian Summer in Amerika

In Amerika wordt gesproken over de Indian Summer als het in de herfst rustig en zonnig nazomerweer is. De bossen hebben dan prachtige kleuren die fel worden belicht door de zon.

Zelfs in oktober nog tropisch warm

Uit de metingen blijkt wel dat het nog volop nazomer kan zijn vanaf september. Zo werd het op 15 september 2020 ongekend heet met 35,1 graden in Gilze-Rijen. Ook in 1947 was het nog opvallend heet met op 16 september tijdens de meest late hittegolf ooit gemeten in Warnsveld 33,3 graden en op 19 september werd op het weerstation van vliegveld Maastricht 32,6 graden afgelezen. In 1926 werd het in Sittard zelfs op 20 september nog 33,0 graden.

Met een zuidelijke stroming weet af en toe ook dieper in de herfst nog hete lucht door te dringen tot West-Europa. Zo wist de temperatuur op 26 september 1967 in het Limburgse Buchten op te lopen tot 30,4 graden. De meest late tropische dag ooit gemeten hadden we op 10 oktober 1921. Tijdens deze Sint-Gummaruszomer werd op het weerstation in Sittard 30,1 graden afgelezen. Ook op 4 oktober 1983 was het zomers warm met 28,6 graden op weerstation Ohé en Laak. Een stuk recenter was het op 13 oktober 2018 ook nog behoorlijk warm met 28,1 graden in het Limburgse Ell. De meeste late landelijke zomerse dag werd op 27 oktober 1937 gemeten met 25,2 graden in Maastricht.

Dat het ook in november nog warm kan zijn, bewijst het jaar 2014. Op de eerste dag van de maand liep de temperatuur in Ell op tot 22,0 graden. De meest late twintiger werd gemeten op 12 november 1926, met exact 20,0 graden in Sittard.

Jordi HuirneMeteoroloog en presentator