Zeewind en zeevlam

Misschien heb je het zelf wel eens meegemaakt? Dat je op een zonnige en warme dag heerlijk op het strand ligt en er uit het niets een fris briesje vanaf zee opsteekt. De temperatuur kan dan in korte tijd flink dalen, waardoor het toch ineens een stuk minder lekker strandweer is. En heb je nog meer pech, kan vanaf zee ook lage bewolking of mist mee het land opkomen. Weg zonnig en warm strandweer.

Vanaf zee

Vaak zien we bovenstaande combinatie voor wat betreft zeevlam, ofwel eerst een opstekende bries vanaf zee en vervolgens vanuit diezelfde richting ook de bewolking en/of mist. Maar in het geval van vandaag waaide al een westelijke wind, dus vanaf zee het land op, en begon de dag aan de Belgische kust en in Zeeland niet overal even zonnig. Vooral op de stranden was het langere tijd bewolkt en/of mistig, waardoor de maximumtemperatuur er ook wat achter bleef.

Wind van west naar oost

De komende dagen blijft er een westelijke wind waaien, maar volgende week wordt de wind meer oostelijk en waait dan dus vanaf het vasteland richting zee. De warme en droge lucht weet dan ook de stranden te bereiken, maar omdat er met een hogedrukgebied boven ons ook maar weinig wind staat, neemt de kans op zo’n verkoelende zeebries, ofwel zeewind, op de stranden ook weer toe.

Luchtdrukverschillen

Maar hoe ontstaat zeewind nu eigenlijk? De zon verwarmt het aardoppervlak en dat oppervlak geeft de warmte weer af aan de lucht. Boven zee zien we hetzelfde proces. Alleen warmt het zeewater veel minder snel op dan land, waardoor de zee minder warmte af kan geven aan de lucht erboven. Boven land wordt het op zonnige dagen vooral in het voorjaar namelijk warmer dan boven het zeewater. Als gevolg van de temperatuurverschillen boven land en zee ontstaan ook verschillen in luchtdruk. Door de sterke opwarming beginnen boven het vasteland namelijk bellen met lucht op te stijgen. Deze bellen laten aan de grond als het ware een tekort aan lucht achter, waardoor een kleinschalig lagedrukgebied ontstaat. Boven zee gebeurt dit niet. Hierdoor zien we dat de luchtdruk boven land relatief laag wordt en boven zee in verhouding juist hoog.

Het ontstaan van zeewind

Door die luchtdrukverschillen ontstaat wind. De atmosfeer heeft de eigenschap deze verschillen op te willen heffen. Hierdoor komt een luchtstroom op gang van gebieden met hoge luchtdruk naar plekken met lage luchtdruk. Deze luchtstroom is de wind. En hoe groter de luchtdrukverschillen, hoe sterker de wind. Hoe meer zonnestraling bij weinig wind het aardoppervlak bereikt en hoe hoger de temperatuur boven land oploopt, des te groter is de kans op zeewind. Ook is het effect van zeewind sterker bij meer instraling. De zeewind krijgt geen kans bij een stevige, aflandige wind uit oostelijke richtingen. De zogeheten achtergrondwind is dan te sterk om zeewind in de hand te werken. En zeewind blijft meestal beperkt tot de kustprovincies, maar kan soms ook veel verder landinwaarts doordringen. Tot in het oosten van het land kun je dan de lucht in het westen heiiger zien worden en de zon wordt minder fel. Zeewind is overigens een verschijnsel dat overal in de wereld op de grens van zee en land voorkomt en hoort tot het type lokale winden.

Zeevlam

Als de zeewind gepaard gaat met plotseling landinwaarts drijvende mist of lage bewolking noemen we deze zeevlam. Die oude benaming is waarschijnlijk afkomstig van zeelieden die in noordelijke gebieden mistflarden boven zee zagen. Als dan ook het Noorderlicht te zien was, dachten zij dat de zee in brand stond…