30-Daagse: omslag naar kouder weer is er nog steeds, maar vager

Ook deze week zetten we onze zoektocht voort. We zijn met de gewone, operationele berekeningen en met de pluimen inmiddels zover dat we een klein stukje over halverwege de maand november heen kunnen kijken. En dat is de periode waarin we, volgens die berekeningen voor de zeer lange termijn, de eerste contouren van de verandering moeten gaan zien. Daarom zijn we benieuwd of het nu ook echt al zover is.

Week 1: van maandag 7 tot en met zondag 13 november

• Eerst wisselvallig, later in de week rustiger en droog
• Geleidelijk weer zuidelijke winden
• Temperatuur oplopend tot wellicht tussen 15 en 18 graden

We beginnen nog met een soort zuidwestcirculatie aan de week, één die het weer bij ons ook in het weekend in de greep heeft en zondag nog een flinke bak regen kan brengen. Ook begin volgende week is het nog licht wisselvallig.

Halverwege volgende week zien we boven Europa een nieuw, sterk en warmbloedig hogedrukgebied tot ontwikkeling komen. De wind wordt bij ons dan opnieuw zuidelijk en later misschien ook wel zuidoostelijk. Verder is het weerbeeld wat onduidelijk. Als het hogedrukgebied dichterbij komt en de overhand krijgt, wordt de dagelijkse gang in de temperaturen een stuk groter. Schijnt overdag de zon, dan kan het in de warme lucht die wordt aangevoerd wel zomaar tussen 15 en 18 graden worden.

Krijgen mist en laaghangende bewolking wat meer de overhand, dan blijft het overdag kouder. Zeker in de gebieden waar de zon er dan nauwelijks doorkomt.

Week 2: van maandag 14 tot en zondag 20 november

• Onduidelijk. Mogelijk toch weer wisselvalliger westcirculatieweer
• Temperaturen naar waarden rond normaal
• Windrichting is onduidelijk, mogelijk noord tot noordwest

Hier zou het hogedrukgebied boven het noordwesten van Europa zeer dominant moeten worden. Het grappige is, dat we in de operationele berekeningen alweer een wat andere lijn zien. Het hogedrukgebied lijkt, onder druk van ontwikkelingen op de Oceaan, toch wat oostelijker uit te komen, waarmee bij ons geleidelijk ruimte voor een inzettende westcirculatie van de Oceaan ontstaat. Dat is een optie die in de clusterberekeningen van het ECMWF ook terug te vinden is, maar niet meer dan 15 tot 30 procent groot.

Mogelijk wordt deze optie het nu dus wel. Dat betekent dat, na een rustige start van de week en mogelijk dus heel zacht, later de wisselvalligheid toeneemt. In de overblijvende berekeningen blijft het Europese hogedrukgebied nog wel het dominante systeem.

Week 3: van maandag 21 tot en met zondag 27 november

• Af en toe een bui, ook nu en dan zon
• Mogelijk een noordelijke wind
• Temperaturen rond of iets boven normaal

Bij gebrek aan operationele berekeningen, pakken we nu de kaarten van EC46, de berekening van het Europese model voor de zeer lange termijn, weer op. In deze week zien we dat het Eurohoog ongeveer 40 procent van de berekeningen uitmaakt.

Rond 10 procent komt met een echte westcirculatie en de rest van de berekeningen laat op de Oceaan een nieuw hogedrukgebied verschijnen.

In dat laatste geval zoekt de wind bij ons meer de noordhoek op, maar dat heeft nog wel wat voeten in de aarde. De temperaturen zouden op een niveau, dat normaal tot iets boven normaal voor de tijd van het jaar is, uitkomen en er kunnen buien van zee het land binnendrijven. In de kustgebieden valt in dat geval de meeste neerslag, in het binnenland is het door de bank genomen een stuk droger.

Week 4: van 28 november tot en met zondag 4 december

• Nu en dan zon, ook kans op neerslag
• Mogelijk noordoostelijke winden
• Temperaturen rond of iets boven normaal

In deze week komt ongeveer 60 procent van de berekeningen met een oplossing uit de bus waarin het belangrijkste hogedrukgebied of op de Oceaan in de buurt van Groenland en IJsland, of boven Scandinavië ligt. Die laatste optie is misschien wel een uitvloeisel van de berekeningen waarin het Europese hogedrukgebied de hoofdrol blijft spelen.

Ongeveer 20 procent van de berekeningen laat het hogedrukgebied ten zuidwesten van de Britse eilanden terechtkomen, met bij ons een veel zachtere en vochtigere noordwestelijke stroming als gevolg. En de rest gaat voor een westcirculatie.

In de meeste gevallen komen de temperaturen rond normaal of iets erboven uit (zeker als die noordwestvariant uitkomt), alleen als de wind in het geval van een hogedrukgebied boven Scandinavië meer naar het noordoosten zou draaien, zou de temperatuur ook geleidelijk beneden normaal kunnen uitkomen. Er is daarvoor nog wel een hele weg te gaan.

De weken 5 en 6, tot en met 18 december

• Nog steeds hogedruk in het noorden
• Noordoostelijke winden, temperaturen rond of iets onder normaal
• Af en toe zon, ook kans op neerslag

De belangrijkste kern van hogedruk lijkt ver in het noorden, eerst bij IJsland, later in het gebieden tussen IJsland en Noorwegen te liggen. Omdat de luchtdruk in gebied ten zuiden van Nederland als relatief laag wordt ingetekend, waait de wind bij ons uit richtingen tussen noord en noordoost. Komt dit 1 op 1 uit, dan zou dit een situatie zijn die op zijn hoogst normale en waarschijnlijk beneden normale temperaturen oplevert.

Neerslagkansen zijn er wel, zowel door storingen die vanuit het noorden kunnen afdalen, als eventuele lagedrukgebieden in het gebied ten zuiden van ons. En als de bovenlucht koud genoeg is, kan daar zomaar ook eens (natte) sneeuw tussen zitten.

Maar zoals aangegeven, er is nog wel een hele weg te gaan. Zeker is het nog lang niet.

Samenvatting:

Al met al ziet het er nog steeds naar uit dat het weer vanaf halverwege de maand geleidelijk aan naar een nieuwe en koudere fase toe groeit. Dat kan vanuit de huidige situatie gebeuren, met een hogedrukgebied dus dat geleidelijk over het Europese continent richting Scandinavië trekt. Of er zit een westcirculatie tussen, waarna een nieuw hogedrukgebied via het noorden van de weerkaart richting IJsland en uiteindelijk Noorwegen komt opzetten.

Het zijn allemaal interessante ontwikkelingen. Maar erg serieus is het nog niet, temeer omdat de poolwervel intussen wel tot volle wasdom komt en de hele komende periode, net als vorig jaar om deze tijd, als sterker dan normaal wordt ingetekend. We weten waar dat in de vorige winter allemaal toe heeft geleid. Dus zullen we voorlopig nog maar niet teveel conclusies aan de mogelijke veranderingen verbinden. We kijken wel wat de toekomst brengt.