Bijna 2 meter sneeuw door 'lake effect snow' in de VS

De meeste sneeuw valt aan de oostkant van de grote meren. Plaatsen in het westen van de staat New York, aan de oostzijde van het Eriemeer en Ontariomeer, worden het hardst getroffen. De meest extreme sneeuwhoogtes worden vooralsnog gemeten in Buffalo en Watertown.

Hoewel de de huidige sneeuwval in de regio van de grote meren extreem is, is het niet uniek. Vanwege de geografische ligging is de regio gevoelig voor zogenaamde 'lake effect snow' en valt er vaker meer dan een meter sneeuw op de eerdergenoemde plaatsen. De laatste keer dat er zó veel sneeuw viel, was in november 2014. Bijna precies 8 jaar geleden viel er in de buurt van Buffalo lokaal meer dan 2 meter sneeuw in een paar dagen tijd.

Wat is lake effect snow?

'Lake effect snow', wat in Nederland ook wel 'warmwatereffect' wordt genoemd, vindt plaats wanneer zeer koude Arctische lucht over een relatief warm wateroppervlak beweegt. Vanuit het relatief warme wateroppervlak verdampt dan veel vocht. De warme, vochtige lucht is veel lichter dan de zware koude lucht en stijgt dus snel op. Omdat het in de atmosfeer een stuk kouder is, condenseert dit water weer en ontstaan diepe wolken. Uit die wolken valt vervolgens sneeuw.

Hoe groter het temperatuurverschil tussen het wateroppervlak en de Arctische lucht en hoe 'optimaler' de windrichting is, des te extremer de sneeuwval. Optimaal houdt in dit geval in dat de windrichting parallel is aan de lengte van het meer. Nu is de windrichting bijvoorbeeld west-zuidwestelijk, waardoor de koude lucht over honderden kilometers 'warm' water van het Eriemeer en Ontariomeer kan strijken. Een relatief smalle 'band' van sneeuwbuien trekt zo het land op. In die sneeuwbuien sneeuwt het soms met een intensiteit van wel 10 cm per uur (!) en kan onweer voorkomen. Zogenaamde 'thundersnow' is vrij zeldzaam en komt vooral voor bij dit soort sneeuwsituaties.

Het heet 'lake effect snow' omdat dit soort sneeuwsituaties zich, zoals nu, vooral rondom de Grote Meren in de VS voordoen. In praktijk kan het benodigde warme wateroppervlak echter ook een zee of oceaan zijn. Het vindt rondom de grote meren vooral plaats aan het begin van de winter, omdat later in de winter het water in de meren kouder of zelfs bevroren is.

Grote lokale verschillen

Omdat de sneeuwval in relatief smalle 'banden' parallel aan de meren het land op trekt, kan de hoeveelheid sneeuwval op kleine afstand flink variëren. Zo sneeuwde het gisteren in het zuiden van de stad Buffalo volop, terwijl het in het noorden krap aan wit werd. Verder doven de buien boven land vrij snel uit, omdat de buien dan hun voedingsbron (het relatief warme water) verliezen. De lokale 'band' met hevige sneeuwval is van afstand duidelijk te zien, zie bijvoorbeeld de afbeeldingen en video in de tweets hieronder.

Arctische koude-uitbraak oorzaak

De uiteindelijke oorzaak van deze 'lake effect snow' is natuurlijk de uitbraak van de zeer koude Arctische lucht. Eerder deze week schreven we al dat het in een groot deel van de VS zeer koud is, op sommige plekken zelfs 10 tot 15 graden kouder dan gebruikelijk. Door een hogedrukgebied over het westen van de VS en een langgerekt lagedrukgebied dat zich uitstrekt vanuit het oosten van Canada tot aan diep in de de VS, kwam een diepe noordelijke stroming op gang waarmee die zeer koude lucht werd aangevoerd. Deze kou draait om het lagedrukgebied heen en wordt dus met een meest west-zuidwestelijke stroming over de grote meren gestreken.

Nog meer sneeuw

De sneeuwval begon op woensdagavond. De meeste sneeuw is inmiddels gevallen, maar tot en met maandagochtend blijft het van tijd tot tijd stevig sneeuwen. Zeker in de eerdergenoemde regio's kan er nog een aantal decimeters bijvallen, waardoor de maximale sneeuwhoogten mogelijk zelfs tot 2 meter aan toe gaan reiken.

Ook elders soms lake-effect snow

Hoewel de Grote Meren bekend staan om 'lake effect snow', komt het ook op andere plekken voor. Vooral in Japan valt op vergelijkbare manier soms ook meters sneeuw. Ook in het noordwesten van Turkije kan de sneeuw door 'lake effect snow' soms hoog opstapelen wanneer ijskoude lucht vanuit het noorden over de zwarte zee naar Turkije trekt. Dichter bij huis zien we 'lake effect snow' soms rondom de Baltische Zee of in het oosten van Groot-Brittannië, wanneer koude lucht vanuit het oosten Europa verovert.

In Nederland is 'lake effect snow' zeldzaam, maar het kan voorkomen wanneer er een diepe noordwestelijke stroming staat. Het is zeldzaam omdat de koude bovenlucht door de lange afstand over het relatief warme zeewater vaak al teveel opwarmt alvorens deze hier is. In de Verenigde Staten is daar geen sprake van, omdat de kou grotendeels over het continent naar het zuiden kan trekken.