Droogte en lage rivierwaterstanden worden steeds nijpender
Nu we in Nederland opnieuw in een lange periode met droog en van tijd tot tijd ook (zeer) warm weer verzeild lijken te zijn geraakt, begint de droogte op steeds meer plaatsen op te spelen. Het water in de grote rivieren blijft intussen maar zakken. Niet alleen krijgt de scheepvaart op de rivieren hier steeds meer last van, op bepaald moment is er mogelijk niet meer genoeg om alle kanalen, die door water uit de Maas worden gevoed, nog van voldoende water te voorzien. Dan treedt een verdrag met België in werking.De combinatie van veel zon, af en toe een (erg) hoge temperatuur en geen regen van betekenis, maakt dat er de komende tijd in Nederland veel verdamping optreedt. En dus begint de droogte weer op steeds meer plaatsen op te spelen.
Als je de droogtemonitor van het KNMI nu bekijkt, dan zie je dat het landelijke neerslagtekort vandaag op 166 millimeter staat en de komende twee weken doorgroeit tot gemiddeld 208 millimeter. Daarmee zouden we opnieuw in de 5 procent droogste jaren sinds 1901 terechtkomen. Vooral in een strook over het zuidwesten en westen van het land, maar ook in een andere strook over het oosten en zuidoosten wordt het nijpend.
Westen en oosten
Gebieden die erg van de droogte te lijden hebben, zijn het zuiden van Twente, de Achterhoek, Limburg en het zuidoosten van Brabant aan de ene kant van het land en Zeeland en delen van Zuid- en Noord-Holland aan de andere kant van het land. Het westen van Gelderland en aangrenzende gebieden in Utrecht, Brabant en Zuid-Holland en vrijwel geheel Friesland zijn de gebieden die er relatief gezien het beste voorstaan. Dat zijn ook de plekken waar in het jaar 2022 tot nu toe steeds de meeste regen is gevallen.
Om de droogte te dempen, zijn inmiddels al wel diverse maatregelen genomen. Zo wordt geprobeerd het water op diverse plaatsen beter vast te houden. Verder heeft Rijkswaterstaat het peil van het IJsselmeer verhoogd zodat er meer zoetwater beschikbaar is.
Rivieren steeds lager
Omdat de droogte niet alleen tot Nederland beperkt blijft, maar zich ook tot over de ons omringende landen uitstrekt, zakt het water in de grote rivieren steeds verder. Bedraagt de afvoer van de Rijn bij Lobith nu nog ongeveer 1200 m3/s bij een stand van ongeveer 7.70 meter boven NAP, de verwachting is dat de waterstand en de afvoer de komende dagen (snel) veder omlaag zullen gaan. Ergens in de loop van de nieuwe week kan de afvoer al beneden 1000 m3/s terechtkomen en dan wordt het voor de scheepvaart op de Rijn op allerlei manieren lastig. Het gebeurt wel vaker dat de waterstanden in de Rijn zo laag zijn als nu, maar bijna nooit zo vroeg in het seizoen en met nog zoveel zomer voor de boeg. Alleen in jaren als 1921, 1949, 1964 en 1976 gebeurde dat ook. Ook het jaar 2018 was er vroeg bij met lage waterstanden, maar toen was het nog wel later dan nu.
Omdat ook in het stroomgebied de Rijn de komende tijd geen of nauwelijks regen wordt verwacht, bestaat de kans dat de waterstand in de laatste tien dagen van juli op een goed moment beneden 7 meter uitkomt en de afvoer onder 850 m3/s. Dan worden de uitdagingen een stuk groter. In die zin komen er dus nog interessante tijden aan.
Maasafvoerverdrag
Ook de afvoer van de Maas is overigens erg laag. Daar stroomt nu nog zo’n 70 m3/s doorheen bij Maastricht. Dat wordt de komende tijd, omdat de komende 10 dagen geen regen wordt verwacht, zoveel minder dat op een bepaald moment de kanalen, die door de Maas worden gevoed, niet meer van voldoende water kunnen worden voorzien. Een verdrag met België bepaalt dan waar het water, dat er nog wel is, naartoe wordt afgevoerd.
