Even nagenieten: vlammende ochtenden

Knalgeel, vuurrood, pimpelpaars, met een flinke scheut oranje of roze en nog wat gouden randjes; afgelopen weekend hebben we alles langs zien komen. Vanuit alle hoeken van het land waren spectaculaire zonsopkomsten en zonsondergangen te zien.

‘Sprookjesachtig’, ‘magisch’, in ‘vuur en vlam’: wat een heerlijke inbox troffen we de laatste dagen weer aan. Hij werd tot de nok gevuld met foto’s van de schitterende zonsopgangen die we hadden. De omstandigheden waren er weer uitstekend voor; een naderend front uit het westen, en een opkomende zon in het oosten, bleek het ultieme recept voor weer een groot spektakel afgelopen zaterdag.

Foto: Anne-Marie van Iersel, Vlissingen

Je hoeft er in de winter niet eens heel vroeg voor op te staan, aangezien de zon nog altijd ruimschoots na 8 uur opkomt. Iets voordat hij boven de horizon uitkomt, is het kleurenpalet meestal het spectaculairst. Als je geluk hebt met het weer, natuurlijk. Te veel bewolking, en je merkt er niks van. Maar te weinig bewolking is dan ook weer niet optimaal.

Als het kraakhelder is, zakt de zon redelijk kleurloos achter de horizon. Kleurverschil zie je dan alleen doordat het geleidelijk donkerder wordt. Het echte spektakel van paars, oranje en rood krijg je pas als er meer in de lucht hangt. Want het licht moet ergens tegen weerkaatsen.

Foto: Jannes Wiersema, Roodeschool

Tegen vocht bijvoorbeeld. Of stof, dat kan ook. Misschien herinner je je nog wel een keer dat er zand en stof uit de Sahara helemaal naar Nederland was geblazen. Daar krijg je ook hele bijzondere verkleuringen van in de lucht. Gebruikelijker is dat vocht voor het uiteenlopende kleurenpalet zorgt. Dat zit zo.

Zonlicht komt als een witte straal richting aarde, maar zodra het onze atmosfeer binnenkomt wordt het licht gebroken. Door allerlei deeltjes en moleculen die daar rondzweven, wordt het licht verdeeld in verschillende kleuren en naar alle kanten verspreid. Bij de ene kleur gaat dat makkelijker dan de andere. Blauw licht bijvoorbeeld, bereikt onze ogen makkelijker dan rood licht. (Daarom is de lucht blauw!)

Te ver voor blauw

Bij zonsopkomst en zonsondergang staat de zon uiteraard erg laag aan de horizon, en het licht moet dan een veel langere weg afleggen om ons te bereiken. Die weg is zo lang, dat het voor het blauwe licht steeds minder goed lukt en het blauw uiteindelijk verdwijnt. De kleur gaat dan, via geel, over in rood. En bij zonsopkomst werkt dat uiteraard precies andersom.

Amara laat het je zien:

De hoeveelheid vocht- en andere deeltjes bepaalt vervolgens wat er precies te zien is. De mogelijkheden zijn eindeloos, want veel is afhankelijk van de wolken die er toevallig zijn op het moment suprême. Hun positie, afstand, dikte, vorm; het heeft allemaal invloed op wat jij precies ziet. Mocht je het gemist hebben, dan is hier nog een greep uit afgelopen weekend.