Extreme kou-uitbraak tijdens de aanloop naar Kerst in VS

IJskoud is de lucht die de komende dagen over Noord-Amerika uitstroomt. Aangejaagd door de zuidelijke tak van de poolwervel, stort de kou werkelijk naar het zuiden. Dat gebeurt tussen een explosief uitdiepend lagedrukgebied, een zogenoemde ‘bomb-cyclone’, en een sterk hogedrukgebied er direct achter.

Enorme temperatuurschommelingen

De schommelingen in de temperatuur zullen enorm zijn. Ligt het kwik het ene moment nog boven nul, het andere moment begint het te sneeuwen, waarna het kwik vervolgens in korte tijd tot soms onder -20 graden daalt. In de loop van donderdag en vrijdag lijkt de vrieskou zelfs de kust van de Golf van Mexico en Florida te bereiken. Ook daar wordt het even bijzonder koud. Op heel veel plaatsen brengt de kou sneeuw met zich mee. Het meeste lijkt rondom de Grote Meren in het noorden te vallen, lokaal meer dan een halve meter. Hoewel het tijdens de kerstdagen alweer opwarmt, zal de Kerst op veel plaatsen wit zijn.

Zo snel als de kou komt, verdwijnt hij in de dagen na Kerst ook weer. Al is dat in het noorden van de VS maar voor even, want daar staat voor later volgende week de passage van nog een tweede golf met arctische kou op het programma.

Grote extremen

Dat het weer in de VS grotere extremen kent dan bij ons in Europa, weten we allemaal wel. Maar soms kan het echt heel extreem zijn, zoals de komende dagen. Omdat er geen gebergten of zeeën zijn die de kou, als hij vanuit het noorden komt aanstormen, tegenhouden, kunnen extreme schommelingen in de temperatuur optreden. Er zijn voorbeelden bekend van koufronten, die een luchtmassa met een temperatuur van rond of zelfs boven 20 graden aan de zuidkant scheiden van lucht met een temperatuur van -20 graden aan de noordkant. Hoe groter de temperatuurverschillen aan weerszijden van de overgangszone zijn, des te extremer de weerverschijnselen die op het front optreden.

Een lagedrukgebied, dat zich in de overgangszone vormt (en vaak – nu ook – gebeurt dat aan de oostzijde van de Rocky Mountains), kan explosief uitdiepen. Zo’n lagedrukgebied, dat snel sterker wordt, wordt in de VS een ‘bomb-cyclone’ genoemd. De depressie van de komende dagen ontstaat ten oosten van de Rocky Mountains en komt een dag later in het gebied van de Grote Meren terecht. Daar bereikt het systeem, met in de kern mogelijk enige tijd een luchtdruk van rond 960 hPa, zijn grootste kracht.

De drukverschillen met het hogedrukgebied er direct achter kunnen wel tot 90 hPa oplopen. Dit betekent dat het op veel plaatsen, ook al hebben we het hier over het binnenland, ook gaat stormen. Dit, gecombineerd met de verwachte sneeuwval en de lage temperaturen, maakt dat de zichten in stuifsneeuw tot slechts enkele meters kunnen teruglopen. Er wordt dus ook een waanzinnige sneeuwstorm verwacht, precies in de tijd dat veel Amerikanen in verband met de kerstvakantie reizen.

Extreme gebeurtenis

Ook al duurt de winterperiode van de komende dagen in de VS maar enkele dagen, het weer dat erbij hoort, is in veel regio’s dermate extreem dat dit toch tot een extreme gebeurtenis kan uitgroeien die veel mensen zich nog lang zullen herinneren.

Wat dat betreft, is het weer zoals we dat hier in Europa voor de kiezen krijgen, een stuk minder spectaculair. Bij ons is het voorlopig zacht en wisselvallig met regelmatig regen en hoge temperaturen. Pas in de loop van Tweede Kerstdag draait de wind naar west tot noordwest en stroomt koudere lucht het land binnen. In de dagen daarna zien we het kwik duidelijk omlaag gaan en neemt de kans op een winterse bui opnieuw toe.