Gaan we het weer ooit beheersen?

Het weer is eigenlijk het laatste stukje échte natuur. Op een paar zeer onherbergzame gebieden na, heeft de mensheid de planeet intussen min of meer naar zijn hand gezet. Maar het weer, de atmosfeer, daar hebben we allemaal gewoon mee te dealen. Toch?

Nou, dat is steeds meer de vraag. Er komen regelmatig berichten dat in sommige landen verwoede pogingen worden gedaan om het weer te beïnvloeden of te manipuleren. In de vorige eeuw zagen vrij veel wereldmachten wel iets in een ‘weersveranderingsprogramma’, met name voor militaire doeleinden. De meeste landen zagen daar al snel weer vanaf, maar niet allemaal. Neem nu China. Daar worden schijnbaar miljoenen gestoken in gigantische onderzoeksprojecten die bijvoorbeeld voor regen moeten zorgen in gebieden die last hebben van droogte. De laatste jaren lijken deze experimenten in een stroomversnelling te raken.

Mooi weer regelen

Zo wordt er naar verluidt gewerkt met zilverjodide. Vliegtuigen, raketten of drones verspreiden dit poeder in de lucht, waterdruppeltjes zetten zich daar aan vast en vallen daardoor eerder naar beneden. Zo kan het droog blijven op een plek waar eigenlijk een bui zou gaan vallen. Er wordt gezegd dat deze techniek is toegepast om mooi weer te hebben bij de verjaardag van de republiek China, en bijvoorbeeld bij de openingsceremonie van de Olympische Spelen in 2008.

Nieuwe regen of verplaatste regen?

Cloud seeding, hydro- of geo-engineering; ingewikkelde termen voor technieken die op steeds grotere schaal onderzocht worden onderzoeken. Op dit moment zouden ze in China werken aan een zogenoemde ‘luchtrivier’. Met honderden branders die op een bergplateau zilverjodide staan te produceren, proberen ze regen en sneeuw te 'maken' om de landbouw in een bepaald gebied een impuls te geven. Maar het is nog helemaal niet duidelijk of hiermee daadwerkelijk ‘extra’ regen word gemaakt; verschillende wetenschappers menen dat hiermee alleen maar regen wordt weggetrokken van de plek waar het oorspronkelijk zou vallen. In een heel ander land, bijvoorbeeld. Daarmee hebben dit soort projecten mogelijk grote internationale, politieke gevolgen.

Zon terugkaatsen

Dat geldt ook voor een heel ander idee om het klimaat te beïnvloeden: zonne-klimaatengineering wordt het genoemd. De bedoeling hiervan is om kleine deeltjes de stratosfeer in te sproeien, waardoor het binnenkomende zonlicht deels wordt teruggekaatst. Het idee is dat hierdoor de opwarming van de aarde vermindert - of zelfs helemaal stopt.

Ontsporen

Een groep van klimaatwetenschappers en bestuurskundigen heeft er onlangs voor gepleit om dit soort ontwikkelingen een halt toe te roepen. Er is veel te weinig bekend over de effecten die dit allemaal kan hebben. “Het nastreven van dit soort technieken zal het huidige mondiale klimaatbeleid alleen maar zal vertragen en doen ontsporen," schrijven de wetenschappers. "De risico’s worden slecht begrepen en kunnen nooit volledig bekend zijn. Er zijn ook onzekerheden over de effecten op regionale weerpatronen, de landbouw en de voorziening in basisbehoeften als voedsel en water." Ze hebben er ook geen enkel vertrouwen in dat het op een manier kan worden toegepast die wereldwijd eerlijk is.

Hoe veel het ook aan science fiction doet denken, het is heel aannemelijk dat hier op verschillende plaatsen in de wereld wel degelijk aan gewerkt wordt. Al is het niet altijd helemaal duidelijk in hoeverre de berichten hierover echt waar zijn, lijken het hoe dan ook zorgelijke ontwikkelingen. Niemand weet wat hiervan de gevolgen kunnen zijn.

En wie weet: misschien vinden we het over 10 of 20 jaar de normaalste zaak van de wereld, en lachen we dan heel hard om hoe argwanend we hier nu over zijn. Wie weet kan ik op mijn 60ste verjaardag wel een lekkere sneeuwbui laten bezorgen. Maar laten we voorlopig nog maar even gewoon blijven genieten, balen, verwonderen, chagrijnig worden, of blij zijn met dat laatste stukje échte natuur.

Bron: ANP, weer.nl