Gaat Saharastof de hitte temperen?

Saharazand in Nederland: het klinkt raar, maar eigenlijk is het niets bijzonders. Ieder jaar komt het meerdere malen voor. Soms is de concentratie ervan in de lucht zo groot dat de zon moeite heeft om er doorheen te schijnen. In landen in Zuid-Europa gebeurt dit geregeld, en ook bij ons hebben we dat de laatste maanden meerdere keren gezien. De lucht krijgt er soms een bruine of rode kleur van, en de zon heeft het moeilijk om zich nog echt te kunnen laten zien.

Ook op de temperaturen kan zo’n dikke laag met stof in de atmosfeer invloed hebben, zeker als de zanddeeltjes groot genoeg zijn om als condensatiekernen voor wolken te dienen. Rond het zand vormt zich dan sluierbewolking. En die kan het weerbeeld ineens een heel ander aanzicht geven dan oorspronkelijk gedacht. Weermodellen hebben het er vaak moeilijk mee.

40 plus..?

Die modellen blijven ondertussen nog steeds heel extreme temperaturen berekenen. We zien het al een hele tijd aankomen, en ook nu staan er nog steeds temperaturen rond 40 graden in de verwachting voor het zuiden van het land. Holy moly, zou Freek Vonk zeggen. Misschien herinner je je juli 2019 nog: toen werd de allerhoogste temperatuur ooit genoteerd: het all time hitterecord werd gevestigd in Gilze-Rijen, waar het toen 40,7 graden werd. Het is niet ondenkbaar dat dat record komende dinsdag gaat sneuvelen.

Al eerder liep het in de soep

Maar nu hebben we dus ook nog met stof in de lucht te maken. En dat heeft al eens eerder de verwachting flink in de soep doen lopen. Een mooi voorbeeld hadden we dit jaar in maart nog. Toen kwam het Saharazand niet alleen, maar bracht ook bewolking met zich mee. Het gevolg was dat veel minder straling van de zon het aardoppervlak bereikte en de temperaturen stukken lager bleven dan verwacht. In plaats van de verwachte 18 of 19 graden werd het in het zuiden niet warmer dan 13 of 14 graden en de hoogste temperatuur in het land bedroeg uiteindelijk 14,8 graden op de vliegbasis Twenthe bij Enschede, waar de zon nog lang genoeg scheen. We tikten dus niet zoals verwacht de grens van 20 graden, maar die van 15 graden aan. Het gebeurt niet vaak dat we er met betrekking tot de verwachting van de temperaturen zover naast zitten.

Strakblauw of bruin?

Hoe het komende dinsdag allemaal uit gaat pakken, is dus erg moeilijk te zeggen. Het ziet er in elk geval naar uit dat het Saharastof in de loop van de nacht naar dinsdag het zuiden van het land binnenkomt. In de loop van de ochtend verspreidt het zich over het hele land en vooral in het zuiden van het land wordt de stoflaag dikker. Dat is ook precies de plek waar die allerhoogste temperaturen worden verwacht. De wind komt die dag uit het zuidoosten en de lucht is behoorlijk droog: volgens de verwachting zou het de hele dag strakblauw moeten zijn. Of dat echt zo gaat lopen, of dat er toch een soort sluier over ons heen komt te liggen, dat is nog spannend.

Hoe dan ook, het zal op de meeste plaatsen om details gaan. Heet gaat het wel worden, dat is inmiddels wel duidelijk. De zandwolk lijkt wel iets minder dik dan we in maart hadden. Dat het net als toen 5 graden gaat schelen, ligt dus niet voor de hand. Het stof kan eventueel wel de scherpste randjes er vanaf halen. Stel dat het hierdoor geen 40, maar 37 graden wordt, dan is dat natuurlijk nog steeds heel erg warm. Maar of dat hitterecord gaat sneuvelen…dat blijft spannend tot het laatste moment.